NIEUWPOORT – Na maanden van testvaarten met een schaalmodel van een autonoom – onbemand en zelfsturend – binnenschip op de IJzer stelden De Vlaamse Waterweg, POM West-Vlaanderen en KU Leuven in Nieuwpoort de resultaten aan het publiek voor. Het doorlopen van de volledige ontwerpcyclus voor een autonoom binnenvaartuig is uniek in de wereld. Autonoom varen moet heel wat bedrijven uit de Westhoek een duurzamer alternatief voor transport via de weg bieden. Momenteel ontbreken in deze regio publieke overslaglocaties om goederen kortstondig te stockeren en over te laden
Het autonoom vaartuig, de Cogge, legde meerdere keren succesvol testvaarten af van meerdere kilometers lang. Onderweg ontweek het schip succesvol meerdere statische obstakels. Hiervoor maakte het schip gebruik van zijn geavanceerde sensoren om de omgeving te observeren om het volledig traject zonder menselijke inbreng te navigeren.
Om het vaartuig zelfsturend te maken, werd gebruik gemaakt van technologie ontwikkeld door de universiteiten van MIT en Oxford. “KU Leuven heeft op basis van die technologie software ontworpen die rekening houdt met de beperkte bewegingsruimte in de binnenvaart en een aandrijving zonder roer”, vertelt professor Peter Slaets van KU Leuven. “De intelligentie van het vaartuig wordt gevoed door data afkomstig van navigatiesystemen zoals GPS maar ook door geavanceerde sensoren, lasertechnologie of een stereocamera. De onderzoekers aan wal monitoren het schip via een communicatienetwerk op basis van verschillende technologieën zoals 3G, 4G, wifi, radio. In noodgevallen kunnen ze de controle overnemen.”
Stap naar de toekomst
Om autonoom varen commercieel op grote schaal mogelijk te maken moeten er wel nog een aantal stappen gezet worden. “Gedetecteerde obstakels kan je momenteel niet aan de huidige digitale kaarten toevoegen, schepen kunnen die informatie ook niet onderling delen”, legt Peter Slaets uit. “In een volgende fase wordt het autonoom schaalmodel getest in specifieke situaties zoals aanmeren of een sluis passeren. Daarna gaan we over tot proefvaarten met een schip van het type Spits. Het gebruikte schaalmodel is vijf meter lang, bedoeling is om deze technologie toe te passen op schepen van 38,5 meter lang met een vracht van 250 tot 400 ton, het equivalent van 10 tot 16 grote vrachtwagen.”
Pioniersrol
(West-)Vlaanderen neemt met dit proefproject een pioniersrol op. Baanbrekend in dit project is het doorlopen van de volledige ontwerpcyclus, van mechanisch ontwerp en ontwikkeling software tot demonstratie van het autonoom vaartuig. “Innovaties met betrekking tot automatisering in de binnenvaart helpen de sector vooruit”, aldus Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg. “Met het project Autonoom Varen in de Westhoek bieden we een veelbelovend toekomstperspectief aan om het gebruik van de kleine waterwegen in Vlaanderen te stimuleren. Dit proefproject illustreert het belang en de mogelijkheden van innovatie in deze sector om zo de binnenvaart als duurzaam goederentransport te versterken.
“POM West-Vlaanderen investeert samen met De Vlaamse Waterweg in de bouw van twee regionale overslaglocaties in Veurne en Diksmuide”, weet Jean de Bethune, voorzitter van POM West-Vlaanderen. “Zo maken we duurzame ontsluiting van ondernemingen in de Westhoek ook in de toekomst mogelijk en zijn we een voorbeeld voor andere regio’s die kampen met dezelfde problematiek.”
