In eerste instantie lijkt het erop dat vooral de industrie en de maakbedrijven in het verliezende kamp zitten. Zij zullen moeten investeren in hernieuwbare energie of in waterstof en in innovatieve technologieën op hun productieproces properder te maken.
Maar veel bedrijven zien ook de opportuniteiten van de Green Deal en wachten niet op een wettelijk kader of opgelegde uitstootnormen. Ze investeren nu al in de toekomst om een voorsprong te nemen op hun concurrenten.
Ik stel me soms de vraag of er überhaupt nog grote logistieke bedrijven zijn waar er geen zonnepanelen op het dak liggen?
Ik stel me soms de vraag of er überhaupt nog grote logistieke bedrijven zijn waar er geen zonnepanelen op het dak liggen? En hoeveel multinationals zijn er nog die hun personeelsleden geen elektrische bedrijfswagen aanbieden?
De doelstelling van klimaatneutraliteit tegen 2050 is om een evenwicht te vinden tussen broeikasgasemissies van onder andere de industrie, het transport en de gebouwen en de absorptie van broeikasgassen uit de atmosfeer door onder andere bossen en oceanen maar ook door technologieën inzake CO2-afvang en -opslag. Het spreekt voor zich dat absorptie van broeikasgassen uit de atmosfeer heel moeilijk zal zijn, is het onvermijdelijk dat we de broeikasgasemissies drastisch moeten terugdringen om die klimaatneutraliteit te realiseren.
Een overzicht van de voornaamste maatregelen
De Europese Commissie publiceerde de afgelopen maanden al heel wat actieplannen met maatregelen binnen de verschillende bedrijfssectoren. Een beknopt overzicht…
Circulaire economie
In de omslag naar een circulaire economie lijken de textiel-, bouw-, elektronica-, chemie- en kunststoffensector het meest geïmpacteerd omdat zij gebruik maken van natuurlijke hulpbronnen.
De EU wil dat producten langer meegaan, minder gevaarlijke chemische stoffen bevatten en meer recycleerbare materialen. Zo staat er in het programma van de Green Deal bijvoorbeeld een verbod op het vernietigen van onverkochte duurzame goederen. Duurzame producten worden de komende decennia de norm. Van bedrijven wordt onder andere verwacht dat ze hun klanten meer informatie geven over de levensduur van hun producten en over beschikbare herstellingsdiensten
Jaarlijks wordt slechts 11% van het bestaande gebouwenbestand in de EU gerenoveerd en zelden wordt daarbij echter de energieprestatie van het gebouw aangepakt.
Bouwsector
De bouwsector is een van de grootste energieverbruikers van de EU, en zorgt voor meer dan één derde van de totale emissies in de EU. Dat komt vooral door verouderde gebouwen die onvoldoende geïsoleerd zijn en slecht presteren op het vlak van energieverbruik.
Jaarlijks wordt slechts 11% van het bestaande gebouwenbestand in de EU gerenoveerd en zelden wordt daarbij echter de energieprestatie van het gebouw aangepakt. Het ligt dan ook voor de hand dat de renovatie van publieke en private gebouwen een belangrijke maatregel bij het verbeteren van de energie-efficiëntie. De Commissie wil de jaarlijkse energierenovatiegraad in het komende decennium verdubbelen. Een enorme opportuniteit dus voor de bouwsector.
Voedingssector
De Green Deal wil ook iets doen aan het gezonder en duurzamer maken van ons voedselsysteem. Met een aangepaste etikettering komt er meer aandacht voor de voedingswaarde en de klimaat-, milieu- en sociale effecten van voedingsproducten.
Tegen 2030 wil men het gebruik van schadelijke pesticiden met 50% te verminderen en het gebruik van meststoffen met 20%. De ontwikkeling van de biologische landbouw wordt gestimuleerd, met als doel om tegen 2030 25% van alle landbouwgronden biologisch te maken. Ook hier anticiperen bedrijven uit de voedingssector nu al op de Green Deal. De korte keten is helemaal doorgebroken tijdens de coronacrisis en supermarkten werken steeds meer met producten van de lokale boer.
De multifunctionaliteit van waterstof is een troef voor onder andere de transportsector, de energie-intensieve industrie en de elektriciteits- en bouwsector.
Energiesector
De EU zet stevig in op waterstof. De multifunctionaliteit van waterstof is een troef voor onder andere de transportsector, de energie-intensieve industrie en de elektriciteits- en bouwsector.
De EU wil vooral inzetten op ‘groene waterstof’, dat is waterstof die geproduceerd wordt door middel van elektrolyse van water en elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.
Dat zal uiteraard flinke investeringen vergen want de ambitie van de EU is om reeds in de komende vier jaar voor 6 GW aan groene waterstof elektrolysers te laten. Tegen 2030 moet dat al 40 GW zijn. De ontwikkeling van deze waterstofeconomie zal ook grote investeringen vergen in infrastructuur om de waterstof te transporteren. En aangezien de waterstof op grote schaal geproduceerd moet worden met hernieuwbare energie zal ook de productie daarvan (zon en wind) aanzienlijk moeten verhogen.
Een uitdaging en een opportuniteit voor de vele bedrijven die actief zijn in de groene economie.
Overheid
Om al die investeringen aan te moedigen, worden de huidige Europese staatssteunregels herzien, zodat ze flexibel kunnen worden toegepast op een aantal gebieden die cruciaal zijn voor een succesvolle transitie naar een klimaatneutrale economie. Dat is een taak van de overheid. Maar zoals reeds eerder gezegd kiezen veel bedrijven ervoor om te anticiperen op de Europese en Belgische wetgeving met concrete verplichtingen.
Opportuniteiten
Daarom biedt de Green Deal en de bijhorende financiering echter voldoende opportuniteiten om een voortrekkersrol uit te bouwen op vlak van duurzaamheid en om te investeren in innovatie, om nieuwe businessmodellen te ontwikkelen en om duurzame technologieën te exporteren naar de rest van de wereld. Iets waar ons land bijvoorbeeld al in geslaagd is op het vlak van offshore windturbines – om er maar één te noemen.
