KORTRIJK – Het West-Vlaamse bedrijfsleven is al jàren vragende partij voor een volwaardig kanaal Kortrijk-Bossuit. Nogal wiedes ook voor wie de kaart bekijkt: de waterloop verbindt immers het Leiebekken met het Scheldebekken. Zoals dat gaat met dergelijke dossiers moet een en ander grondig bestudeerd worden. In afwachting van de volledige resultaten, rapporteerde de stuurgroep (bestaande uit alle steden en gemeenten, provincie West-Vlaanderen en de bevoegde overheidsagentschappen) de eerste inzichten. Die zijn overwegend positief. De zwaarste kosten zijn sowieso verbonden aan grondverwerving, de werken aan de kaaimuren en oevers en de herinrichting van de R8.
Zo zal het zaak zijn om het stuk kanaal vanaf Bossuit tot aan de Luipaardbrug verder uit te diepen. Alle ruimte die nodig is om de vaarweg in dat deel van het kanaal aan te passen, is openbaar domein. Uit een actuele trafiekprognose blijkt ook dat het kanaal een belangrijke transportader zal worden in het vaarwegennetwerk. Het verbindt immers de regio’s Wallonië en Noord-Frankrijk met de Vlaamse steden en gemeenten langs de Leie. Er zijn gesprekken geweest met betrokken bedrijvenzones en bij de bedrijven is veel interesse om hun goederenstroom via het water te sturen.
Wat met de natuur?
Ook het aspect natuur kwam uiteraard aan bod. In het deel vanaf Bossuit tot Zwevegem verwachten de onderzoekers weinig impact en zien zij vooral kansen om de natuur nog te versterken. Voor de zone Kortrijk hangt de ecologische impact af van het tracé. Het zogenaamde rechtdoortracé raakt alleen het stadsgroen. De gebieden van de oude Leiearm en de Venning blijven onaangetast. Beiden verbinden de groene rand van Kortrijk met de Leievallei. Het bypasstracé loopt door de Venning en zal daar wel impact op hebben. Anderzijds staat dit tracé toe om de natuur tussen het kanaal en de R8 te versterken en zo de verbinding met de Leievallei en het natuurgebied van de oude Leiearm te versterken. Het ringtracé zou dan weer een deel van het gebied van de oude Leiearm innemen en raakt ook de Venning. Hoe groot de effecten zouden zijn en welke verbeteringskansen dit tracé voor de natuur biedt, hangt af van hun ligging ten opzichte van het kanaal en de R8. Ook de wijze waarop de R8 de Leie kruist (brug of tunnel) speelt een rol.
Ruimte voor alles
Voor watersportclubs is vooral de golfslag die van grote schepen komt een probleem. Hoe trager het schip vaart, hoe minder hoog de golfslag. Goede afspraken tussen de watersportclubs en de beroepsvaart zullen de impact van het hogere aantal schepen beperken. Net als bij natuur zal het uiteindelijke tracé bepalen welke andere recreatiekansen er liggen. Wat de waterkwaliteit betreft, luidt de voorlopige conclusie dat het kanaal Bossuit-Kortrijk zichzelf zuivert. Uit onderzoek blijkt dat Scheldewater er ongeveer 100 dagen over doet om via het kanaal de Leie te bereiken. Als er meer schepen over het kanaal varen, verkort dat aantal dagen en dus ook de zuivertijd. Maatregelen aan de nieuwe sluis in Kortrijk kunnen dat effect weliswaar vermijden.Ongeacht het uiteindelijke tracé zal de impact op de omliggende ruimte groot zijn. Enige verschil is dat het rechtdoortracé veeleer kleinere percelen met woonfunctie treft, waar het bypass- en het ringtracé percelen van alle formaten en functies raken.
Thema’s mobiliteit en uitvoerbaarheid
Het fietsverkeer hoeft zich niet meteen zorgen te maken. Nagenoeg alle bestaande fietsvoorzieningen zullen blijven. Langs het kanaal zullen er nieuwe fietspaden mogelijk zijn, die aansluiten op de omliggende routes. Wat het wegverkeer betreft zou het ringtracé het felst ingrijpen op de mobiliteit. De herinrichtingswerken van de R8 zullen hinder met zich meebrengen, maar het onderzoek leert dat die herinrichting tot een betere doorstroming en hogere verkeersveiligheid zal leiden. Nieuwe op- en afrittencomplexen ter hoogte van Stasegem en de Gentsesteenweg zullen daarvoor zorgen.
In de zone Kortrijk ligt het kanaal in een druk bebouwde omgeving. Veel van die gebouwen dateren uit de eerste helft van de vorige eeuw. De funderingstypes die men toen gebruikte, zijn vandaag verouderd. In het geval van het rechtdoortracé, heeft dat op technisch vlak gevolgen voor de manier waarop de kaaimuren en oevers moeten aangepast worden.