Op de jaarlijkse Vlaams-Nederlandse Ontmoetingsdag voor Industriële Archeologie hebben de deelnemers een motie goedgekeurd waarin aandacht gevraagd wordt voor behoud en herwaardering van fabrieksschoorstenen. In het kader van 2015 Europees Jaar van het Industrieel en Technisch Erfgoed loopt een Europese campagne voor behoud en herwaardering van fabrieksschoorstenen. Deze campagne wordt gecoördineerd vanuit Roubaix. In Roubaix en Tourcoing worden de fabrieksschoorstenen gerestaureerd door een Vlaams ambachtelijk bedrijf (firma Coornaert) uit Harelbeke dat nog de nodige kennis en knowhow in huis heeft. Overal in Europa beslissen overheden dat fabrieksschoorstenen niet meer mogen gesloopt worden, omdat het bakens zijn in het stadslandschap en een groter waarde hebben als industrieel erfgoed.
Vlaanderen loopt terzake achter. Recent werden twee fabrieksschoorstenen van de sloophamer gered, waaronder één in West-Vlaanderen (de elektriciteitscentrale in Izegem). Ook de schoorsteen van Agfa-Gevaert in Mortsel kreeg bescherming. De beschermde betonnen Monnoyer-schoorsteen van de steenkoolmijn van Zolder werd recent met overheidssubsidies gerestaureerd.
In de meeste industriële gemeenten in Vlaanderen blijft vandaag maar een fractie over van het woud aan schoorstenen dat een halve eeuw geleden nog het stadslandschap bepaalde. Ofwel realiseert men zich plots dat ze weg zijn, ofwel worden ze met de nodige media-aandacht platgelegd en probeert men daarvan zelfs een feestje te maken, aldus experts in industriële archeologie. Die specialisten willen dan ook ruimere aandacht voor het probleem van een “bedreigd erfgoed”. (KC)
