Bijna 25 jaar geleden startte PepsiCo de productie van chips op in het West-Vlaamse Veurne, daar waar ook veel aardappeltelers gevestigd zijn. Water was toen nog geen reden tot zorg. Sindsdien is de chipsfabriek uitgegroeid tot één van de grootste productielocaties van PepsiCo in Europa. In 2021 produceerde het ruim 80.000 ton chips voor 13 landen in Europa. Inmiddels zijn ook de omstandigheden veranderd: de provincie West-Vlaanderen kampt de laatste zomers met grote droogte, en met water moet dus verstandig worden omgesprongen. De productie van chips is echter waterintensief: om 1 kilogram chips te produceren is ongeveer 5,5 liter water nodig.
Nieuwe aardappelrassen, irrigatie en monitoring
De productieketen start bij de aardappelteler. Aangezien de laatste jaren uitzonderlijk droog zijn geweest, bleef de aardappelopbrengst per hectare ondermaats. In een standaard jaar wordt zo’n 45 à 50 ton per hectare geoogst, de verwachting voor 2022 ligt echter rond de 30 ton/ha.
In samenwerking met aardappeltelers neemt PepsiCo daarom een aantal initiatieven om beter opgewassen te zijn tegen de watertekorten. Zo ontwikkelt het aardappelvariëteiten die beter tegen droogte kunnen en doet het pilootprojecten met irrigatie. Ook werkt het met een app die de groei van de aardappelgewassen en de beregening nauwlettend opvolgt.
8 keer minder leidingwater
Ook in de eigen productievestiging in de Westhoek wordt het waterverbruik aangepakt. Veurne werd door PepsiCo geïdentificeerd als een locatie waar het tekort aan water een risico inhoudt voor de omgeving en voor de productieactiviteit. In Spanje, Turkije, en Griekenland zijn ook vestigingen in ‘hoog water risicogebieden’. Voor dit type gebied heeft PepsiCo intern strenge doelstellingen gesteld: tegen 2030 mag nog maar 0,4 liter leidingwater gebruikt worden per kg afgewerkt product. Tegen 2025 moet al het water dat niet wordt hergebruikt, worden aangevuld.
Vandaag verbruikt de productievestiging op jaarbasis bijna 500 miljoen liter water (gezuiverd en leidingwater). Wat leidingwater betreft, verbruikt de fabriek 6% van de totale hoeveelheid leidingwater die in de regio (de helft van de Westhoek) wordt afgenomen of 3,5 liter leidingwater per kg chips. Dit verbruik moet bijgevolg met een factor 8 naar beneden, naar 0,4 liter leidingwater per kilo chips. PepsiCo Veurne heeft daarom een ambitieus actieplan opgesteld om tegen 2030 deze doelstelling te halen.
Dat plan bevat drie luiken: optimalisering van de waterzuivering, regenwater omzetten in drinkwater en tot slot ook het hergebruik van het vocht dat zich in aardappelen bevindt. Finaal is er ook een drastisch besparingsplan voor het gebruik van water. De vestiging in Veurne wil ongeveer 120.000 liter water per dag besparen tegen 2028, en dat door middel van software die gebruik maakt van sensoren en artificiële intelligentie.
Samen met Natumurpunt
PepsiCo heeft binnen haar PepsiCo Positive duurzaamheidsvisie ook als doel gesteld dat in hoog water risicogebieden al het water dat niet wordt hergebruikt tegen 2025 minimaal 100% moet worden aangevuld. In het kader van die doelstelling startte PepsiCo in 2019 een samenwerking met Natuurpunt om te investeren in het verbeteren van het waterbeheer in West-Vlaamse natuurgebieden.
Zo wordt in de Blankaart en de Uitkerkse Polder gewerkt aan de aanleg van een systeem van grachten en greppels waarbij het overstromingswater bij hoge waterstanden tot diep in het grasland wordt geleid in plaats van versneld afgevoerd naar de IJzer. Het project zal resulteren in meer natte gronden, wat gunstig is voor de biodiversiteit en voor recreatie. Tot nu toe werd zo al 120.000 m³ water aangevuld.
