Mattijs Van den Bussche verwijst in zijn betoog naar het veertiende sanctiepakket van de Europese Commissie tegen Rusland. Dat pakket is bedoeld om de dienstverlening van onder andere gasnetbeheerder Fluxys aan de Russische gasindustrie stop te zetten. Zonder die overslagdiensten (die via Zeebrugge lopen) raakt de Russische industrie van vloeibaar gas (LNG) haar toegang tot afzetmarkten buiten Europa kwijt. Het Kremlin loopt dan miljarden euro’s inkomsten mis die ze dan ook niet in haar oorlogsmachine kan pompen. Een maatregel met een aanzienlijke impact op Rusland, en een minieme impact op de Europese gasmarkt, aldus Van den Bussche.
De Belgische gasnetbeheerder Fluxys, een privébedrijf dat via Publigas grotendeels in publieke handen is, ondertekende in 2015 een contract voor twintig jaar met Russische partner Yamal LNG. België werd daarmee ’s werelds grootste draaischijf van Russisch lng. Het Kremlin haalde dankzij dat contract in 2023 niet minder dan 1 miljard euro op. De totale Belgische steun aan Oekraïne verbleekt daarbij: 500 miljoen euro in 2022 en 2023 samen.
Cynisch beleid
“Het is cynisch dat België de militaire capaciteit van zowel de agressor als de aangevallene versterkt”, vindt de schrijver van de column. “Bijdragen aan een diplomatieke uitweg uit het conflict lijkt niet voor de Belgische regering weggelegd. Maar ook de geweldloze ondermijning van de Russische militaire capaciteit via een LNG-embargo werd lang van tafel geveegd.”
Na twee jaar campagnevoeren door Vredesactie en partners kwam er eind april dan toch schot in de zaak. De federale regering gaf minister van Energie Van der Straeten (Groen) het mandaat om op het Europese niveau te pleiten voor een verbod op de overslag van Russisch LNG. Begin mei nam de Europese Commissie dat verbod op in haar voorstel voor het veertiende sanctiepakket. Nu is het aan de lidstaten om dat voorstel unaniem goed te keuren. Negen lidstaten roepen expliciet op tot een verbod op die overslag. De oplossing leek in zicht. Maar dat was zonder de waard gerekend.
Categoriek njet van de N-VA
Maar niet alleen usual suspect Hongarije ligt dwars, ook de Vlaamse regering saboteert dat Europese voorstel. Zonder de steun van alle gewesten moet België zich op het Europese niveau onthouden. Een onthouding is geen veto, maar aangezien België driekwart van de overslag van Russisch LNG in Europa voor zijn rekening neemt, kan een duidelijke positie van ons land doorslaggevend zijn in de onderhandelingen.
Tijdens de Vlaamse commissie Buitenlands Beleid van 7 mei stemden alle Vlaamse regeringspartijen tegen een resolutie die een verbod op de overslag van Russisch gas in Europese havens steunde. CD&V en Open VLD, die op het federale niveau een identiek voorstel wél steunden, bleken op het Vlaamse niveau meegesleurd te worden in het categorieke njet van de N-VA.
“Tijdens de commissievergadering was het vooral de N-VA die argumenten – eigenlijk drogredenen – aanhaalde om het voorstel niet te moeten steunen”, zo stelt Van den Bussche. “Een Europees verbod zou volgens Vlaams Parlementslid Karl Vanlouwe tot aanzienlijke prijsstijgingen leiden en een enorme impact hebben op de koopkracht. Het voorstel tot resolutie, net zoals het voorstel van de Europese Commissie, gaat nochtans alleen over de LNG-overslag: het gas dat in Europese havens overgeladen wordt op andere tankers, en waarvan 90 procent naar markten buiten de EU verscheept wordt. Het deel dat wel in de EU blijft, is goed voor minder dan 0,3 procent van de totale Europese gasvraag en is dus verwaarloosbaar. Al in mei stelden internationale onderzoeksbureaus dat er ook op de mondiale LNG-markt geen tekort dreigt, dankzij een verhoogd aanbod en een dalende vraag. De Europese commissaris voor Energie bevestigde dat deze week. De koopkracht van de Belgische bevolking blijft met deze sanctie ook buiten schot.”
Dubbelrol
Als de argumenten van de N-VA zo gemakkelijk te weerleggen zijn, waarom blijft die partij het voorstel dan afwijzen? Is het de N-VA te doen om de financiële belangen van Fluxys?
“De dubbelrol van Andries Gryffroy als Fluxys-voorzitter en als Vlaams Parlementslid en energie-expert van de N-VA dwingt ons die vraag te stellen”, zo vindt Van den Bussche tot slot. “Vertegenwoordigt Gryffroy het publieke belang in de raad van bestuur van Fluxys, of verdedigen hij en zijn partij de financiële belangen van Fluxys in de Vlaamse regering? Of wordt de sabotage van de N-VA vooral ingegeven door politiek opportunisme, en wilde de partij vlak voor de verkiezingen de federale regering nog een laatste stok in de wielen steken?”
De Europese Commissie wil het veertiende sanctiepakket in juni afgeklopt hebben. “Als de N-VA volhardt in haar verzet tegen deze beslissing, dan verliest ze al haar geloofwaardigheid”, besluit Van den Bussche.
