“In de voorbije decennia en zeker sinds de opsplitsing van België in gewesten en gemeenschappen, is het aantal ambtenaren ondanks email, het wereldwijde net met al zijn faciliteiten, pc’s en algemene informatisering – denk aan itsme- blijven stijgen”, zegt Sabbe. “Van de totale werkende bevolking zijnde 4.956.000 , werken er 1.062.000 voor de verschillende overheden in ons land. Voor een goed begrip: de werknemers van de NMBS, De Lijn en andere overheidsbedrijven zijn nog niet eens inbegrepen in deze cijfers. Dit cijfer stemt overeen met 21,42% % van de totale werkende bevolking.”
Ontnuchterende vergelijking
Sabbe keek in zij studiewerk ook naar het buitenland. Dat leidt naar een ontnuchterende vergelijking.
“In Nederland werkt 12% voor de overheid, in Duitsland 11% en in Luxemburg 14% ( wat zeer competitief is voor een klein land)”, stelt Ivan Sabbe. “Ook Zwitserland, een land dat erbij ligt als een prentkaart, werkt 10,6% voor de overheid. Je zou dus mogen verwachten dat we met een dergelijk leger ambtenaren minstens het niveau van Zwitserland zouden halen, niets is minder waar. Nu blijkt er zelfs geen geld meer te zijn bij Vivaqua voor het onderhoud van het drinkwaternet en de riolen in Brussel, onze hoofdstad en die van de EU.”
Terug in de tijd
In de jaren tachtig al hekelde ene Sus Verleyen, de iconische hoofdredacteur van Knack, al het gigantische en vooral nutteloze overschot aan ambtenaren. Ivan Sabbe gaat ook terug in de tijd.
“In 1995, het jaar waarin ik als CEO de eerste vestigingen van LIDL in ons land opende hadden we 728.000 ambtenaren”, zegt Sabbe. “Ondertussen ondanks de informatisering zijn er 1.062.000 ambtenaren of een groei van 45 procent. Dit zijn dus 334.000 ambtenaren meer dan voor de grote ICT-doorbraak. Dit roept toch vragen op. Je zou dan toch tenminste verwachten dat door de verdere regionalisering in ons land, de federale ambtenaren verminderd zijn. Opnieuw mis, want deze zijn gestegen met meer dan 23%, van 165.000 naar 204.000. De gewesten en gemeenschappen bijten de spitst af met een toename van 48% en door de waterval aan decreten en wetgeving op de lokale besturen is daar een toename van 52%. In dit cijfer zitten ook de provincies.”
Wat we zelf doen, doen we beter?
Toen de eerste Vlaamse regering aantrad, toen met Gaston Geens als eerste minister-president, luidde de slogan: “Wat we zelf doen, doen we beter.” Ivan Sabbe kijkt er op terug.
“Welk dossier men ook aanpakt in dit land of in ons gewest, is de rode draad een gebrek aan doortastend beleid, aan efficiëntie en aan gebrek aan respect voor het belastinggeld waarmee dit alles betaald wordt”, zegt hij. “Wat we zelf doen, doen we zeker niet beter. Van het totaal ambtenarenbestand zijn er 576.000 ambtenaren toegewezen aan Vlaanderen, wat in lijn ligt met het aandeel van de totale bevolking en dus zeker geen blijk geeft van meer efficiëntie tegenover de 350.000 die aan Wallonië zijn toebedeeld. Het Brussels gewest bijt natuurlijk de spits af met 136.000 effectieven.”
Stand still?
Sabbe geeft het beleid tot slot een veeg uit de pan. “Dat de traditionele partijen al jaren inefficiënt en spilzuchtig besturen wisten we al, maar dat de N-VA, die sinds 2009 ononderbroken Vlaanderen bestuurt, meteen dezelfde ziekte zou overnemen is totaal in strijd met hun leuze”, aldus de West-Vlaamse ondernemer-politicus. “De kracht van verandering en is eerder de kracht van voortzetting geworden. Een nieuw beleid dringt zich op ter zake, de overheid moet beperkt worden tot haar kerntaken, waarbij het afschaffen van onnodige en overdreven regelgeving prioriteit is, de subsidiemolen vervangen wordt door uniforme belastingverlaging en een toegepaste digitalisering eindelijk zijn vruchten afwerpt.”
