MARKE – Onze nationale politici verdienen een dikke tweede zit voor communicatie. Dat is de stelling van Georges Van Nevel, communicatie- en marketingspecialist. Hij is ook drager van de uitzonderlijke eretitel master marketeer.
“Het begon nochtans niet slecht”, vindt Van Nevel. “Aanvankelijk werd alles degelijk gecommuniceerd en uitgelegd. Vooral dit laatste was van belang. Het waarom en de onderbouw. Een minpuntje was het niet voorzien van de lockdown parties. Enfin, niemand kan alles voorzien. Dit had echter voor de ministers een alarmsignaal moeten zijn. Het werd wel niet meegenomen in de latere besluitvorming. Bij de heropening van de recyclageparken kregen we een gelijkaardig fenomeen.”
De ministers hadden wel snel door dat Covid-19 oorlogsterrein is. “En dus een groot gevaar voor het eigen leven, lees de verdere politieke carrière”, zegt Van Nevel. “Vandaar de brede boulevard die zij gaven aan virologen, biologen of dokters. Zo vermeden ze zichzelf te verbranden. Eén probleempje in de beginfase: de mondmaskers. Toen kon er nog handig rond het onderwerp gewalst worden. De virologen zagen/voelden onmiddellijk de politieke gevolgen. Intussen zweeg de politiek. De virologen bouwden een ijzersterke perceptie op bij de bevolking. Ook bij de media. Het contrast met de politiek is groot, want ze holt achter de feiten aan die de dag voordien al door virologen werden bekend gemaakt. Die Nationale Veiligheidsraad is een formaliteit. De politiek zit er voor spek en bonen bij. De lichaamstaal op de persconferentie is veelzeggend. Een premier die zonder intonatie een tekst afleest. Links en rechts van de premier de minister-presidenten, die er bij zitten als decorstukken. Daarna rept iedereen zich naar de tv-studio’s om toch maar even in beeld te komen en te herhalen wat de virologen de dag voordien al verklaard hebben.”
Miscommunicatie
Met het voorstel over het bezoek aan de woon- en zorgcentra liep het helemaal mis. “De verantwoordelijke minister wist helemaal van niks en verkocht dus uiterst voorzichtig een hoop algemeenheden”, zegt Van Nevel. “Maar hoe kan je aan het begin van de crisis hameren op we doen alles om het virus buiten te houden bij de kwetsbaarste groep” om achteraf de deur wagenwijd open te zetten. Nog los van hoe dit te organiseren. Een klap voor de geloofwaardigheid van de Nationale Veiligheidsraad. Heel die bezoekersregeling doorkruiste de verdeling van de testkits. Ook daar absurde kronkels: testen bij bewoners, maar niet bij de medewerkers. Iemand met gezond verstand voelt al van ver het zinloze. De minister niet.”
Een gelijkaardig fenomeen zijn de statistieken die in principe de meest betrouwbare zijn voor wetenschappers. “Het siert ons land dat we een zo volledig berekeningssysteem hebben”, vindt Van Nevel. “Maar waarom komt geen enkele minister eens uitleggen wat de voordelen zijn. De bevolking vraagt duidelijkheid. Over het open gaan van de tuincentra en DIY is er volgens een andere minister geen twijfel mogelijk. Leg dan eens uit waarom de ene winkel plantjes mag verkopen en de andere niet. Waarom een zelfde winkel in de ene provincie moet sluiten en in de andere provincie niet. Beleid is communicatie en communicatie is beleid. Jammer, het is een verloren kans. De bevolking stelt zich ook grote vragen bij het hebben van 9 ministers die zich bezig houden met gezondheid. Kunnen er daar geen uitgekieperd worden? Ik heb de ministers ook nog niet of veel te weinig gehoord over de exit strategie. Men verschuilt zich opnieuw achter de Veiligheidsraad en de experten. Geen politieker die zijn/haar hoofd wil of durft uitsteken. Al zeker niet over de economische gevolgen van de crisis. Het zal geen aangename boodschap zijn maar ze moet er wel eens komen.”
Nood aan leiderschap
Voor expert in de materie Georges Van Nevel is het overduidelijk: wat deze crisis duidelijk maakt is dat de communicatie anders moet. Dat een uitspraak “Blijf in uw kot” wél relevant is. Het waarom van beslissingen uitvoerig toelichten, duidelijke criteria hanteren, fouten toegeven en ze recht zetten, permanent dialogeren: het zijn allemaal noodzakelijke stappen. Maar daarvoor hebben we nood aan een mentaal en maatschappelijk leiderschap, besluit Georges Van Nevel.
