-Denken jullie de bovengrondse piste nog te kunnen stoppen?
-Frederik Vandenberghe: We proberen iedereen op het belang te wijzen van een gezond leefmilieu. We mogen niet vergeten dat dit geen gewone hoogspanningskabel is. De capaciteit van deze energiesnelweg is maar liefst 6GW. Dit is meer dan alle kernreactoren in België samen. Dit is een indrukwekkende transportcapaciteit met torenhoge masten die van héél ver in het landschap zichtbaar zullen zijn. Het gaat bovendien over heel veel mensen die hier door getroffen zullen worden. Voor de bovengrondse optie spreken we over een strook van 200 meter breed en 82 kilometer lang waarin de kritieke grens van 0.4µT overschreden wordt en dit dwars door het hart van West-Vlaanderen. In de onmiddellijke nabijheid van ons kantoor zitten er meer dan 2.000 werknemers in de ‘zoekzone’. We spreken dus over héél veel mensen die iedere dag blootgesteld kunnen worden aan schadelijk elektromagnetisch straling.
-Wat moet er gebeuren?
-Wij zijn van oordeel dat hier het voorzorgsprincipe gehanteerd moet worden. We kunnen niet riskeren dat we de gezondheid van onze medewerkers in gevaar brengen. Het meest recente rapport van de Gezondheidsraad van de Nederlandse overheid is vernietigend voor een project zoals Ventilus. De correlatie met leukemie is heel duidelijk en daarenboven zijn er vermoedens van een causaal verband. In Nederland komen dergelijke verbindingen niet meer bovengronds, in Duitsland ook niet. De meeste experts zijn het er over eens dat dit één van de laatste dergelijke bovengrondse verbindingen in Europa is. Het gezond verstand dicteert een ondergrondse aanpak maar helaas spelen hier ook andere en blijkbaar ook hogere belangen.
-Hebben jullie namens de bedrijven ooit direct contact gehad met Elia of met de bevoegde politici?
-We hebben contacten met politici en Elia maar ons aanvoelen is dat we eens ons hart mogen luchten maar dat er verder niets wordt gedaan met de input. Niettegenstaande het massale protest is men nog geen millimeter afgeweken van het oorspronkelijke plan. Er is boven ons hoofd beslist dat deze verbinding er komt en de getroffen burgers en bedrijven hebben daar niets in te zeggen. De hardnekkigheid waarmee men aan het bovengrondse traject blijft vasthouden tart elke verbeelding.
-Hoe groot zou de impact zijn op jullie bedrijf?
-De impact op ons bedrijf is heel groot. Voor onze werknemers is dit een belangrijk topic maar wij worden in de steek gelaten door de overheid. We verkeren al jaren in onzekerheid maar dit is blijkbaar geen zorg voor Elia of voor de politiek. We hebben als ondernemer als genoeg katten te geselen. Dit er nog bijnemen, gaat te ver.
De dubieuze rol van Eia
-Welke rol speelt Elia in dat hele proces?
-Elia is heer en meester in dit dossier. Er is hier een knoert van een belangenconflict waar de politiek vakkundig rondfietst. Elia heeft de 6 ‘plandoelstellingen’ vastgelegd vanop een bureau in één van hun kantoren zonder enige vorm van overleg of participatie. En die 6 plandoelstellingen blokkeren alle opties waardoor de beslissing de facto genomen is vóór het opstarten van de vergunningsprocedure. Tot op vandaag weigert de Vlaamse regering om die plandoelstellingen los te laten. Om een voorbeeld te geven: één van de plandoelstellingen is om het regionale elektriciteitsnet in Izegem te versterken. Het Ventilus-traject gaat over een zogenaamde energiesnelweg. De bedoeling hiervan is om energie over langere afstanden te transporteren, niet om regionale netwerken te versterken want dat gebeurt typisch via lagere spanningen. Met andere woorden, het is niet gebruikelijk noch noodzakelijk dat men de Ventilus-verbinding gebruikt om het netwerk van een stad als Izegem te versterken. Dit staat ook met zoveel woorden in het rapport van de intendant: sommige van die plandoelstellingen zouden beter losgekoppeld worden van Ventilus zodat men kan focussen op hetgeen er echt toe doet, namelijk het aan land brengen van de groene energie. En dat kan perfect ondergronds. Maar nu zitten we dus in de absurde situatie waarbij de duurzame ondergrondse optie geblokkeerd wordt door ondergeschikte plandoelstellingen. En dit krijg je niet verkocht aan de omwonenden. Naast de plandoelstellingen is het ook Elia die de trajectkeuzes en technologiekeuzes maakt. Mag ik er op wijzen dat deze lijn ook gebruikt zal worden voor internationaal transport van elektriciteit. Dit is een heel lucratieve handel voor Elia. Het is dan ook niet correct dat de Vlaming dit aangerekend krijgt op zijn energiefactuur. Men zou hier op zijn minst een verdeelsleutel moeten toepassen in verhouding met dit internationaal transport.
-U vertrouwen een beursgenoteerd bedrijf niet in in het maken van de juiste beslissing?
-Ik begrijp dat Elia op zoek is naar winst en zijn aandeelhouders tevreden wil houden en ik heb daar geen probleem mee. Maar als het op projecten aankomt waar de volksgezondheid mee gemoeid is, dan verwacht ik op zijn minst dat hier een evenwichtige en democratische procedure gevolgd wordt. Op papier wordt dit gedaan maar in de praktijk is het Elia die de touwtjes in handen houdt.
Draagvlak voor ondergronds
-Jullie stellen de ondergrondse piste voor. Is dat daar überhaupt plaats voor?
-Er is plaats voor een ondergrondse alternatief op gelijkstroom. En, heel belangrijk, er is een draagvlak voor de ondergrondse piste bij de bevolking en de bedrijven. Bij alle burgerplatformen is er eensgezindheid over de ondergrondse optie. Er wordt door sommigen geargumenteerd dat de ondergrondse optie ook voor protest zal zorgen maar niets is minder waar. Iedereen die vandaag protest aantekent is het er over eens dat we groene energie aan land moeten krijgen en dat dit essentieel is voor onze toekomst. We vragen enkel dat dit op een gezonde en duurzame manier gebeurt. De technologie is er maar de politieke keuze moet gemaakt worden. De meerkost kan ons inziens ook beperkt zijn. Er circuleren cijfers in de media die helemaal niet correct zijn.
-Brengt de ondergrondse piste dan geen (of beperkte?) gezondheidsrisico’s met zich mee voor mensen die in de buurt werken?
-Bij gelijkstroom ondergronds is het risico veel beperkter en beter beheersbaar. Als we voor de bovengronds piste gaan dan zitten we met een corridor van 100 tot 200 meter breed waar de kritieke waarde van 0.4µT overschreden wordt (en dit bij een belasting van slechts 30% van de lijn, bij een hogere belasting gaan we gemakkelijk over de 200 meter). Bij een ondergrondse lijn wordt de breedte van dit veld beperkt tot een tiental meter. Dit laat toe om ver genoeg weg te blijven van huizen, wijken, scholen en bedrijven.
Speelbal
-Overweegt Skyline Communications (en andere bedrijven) eventueel een delokalisatie indien de politieke beslissing nefast uitvalt? In of buiten West-Vlaanderen?
-Ik ken verschillende bedrijven die hier niet blijven als de lijn boven hun bedrijf passeert. Wij kunnen het niet maken om de gezondheid van onze medewerkers in het gedrang te brengen. Dit is opnieuw een absurde situatie. Er bestaat een binnenmilieu besluit in België die het elektromagnetisch veld voor elektrische toestellen binnenshuis beperkt. Maar als de netbeheerder een kabel boven je huis of bedrijf plaatst en daarmee gans het gebouw in een gigantisch magnetisch veld brengt, dan kan dit zonder probleem. Er is op vandaag geen enkele wetgeving die dit aan banden legt, Elia is hier opnieuw heer en meester. Dus ja, ik kan de bal terugkaatsen: vindt de overheid het dan verantwoord dat wij mensen hier laten werken in een magnetisch veld van meer dan 0.4µT? Is dit dezelfde overheid dit het binnenmilieu besluit heeft goedgekeurd? Dezelfde overheid die vergunningen voor nieuwe wijken niet toestaan onder hoogspanningskabels? Dezelfde overheid die bedrijven om het hoofd slaat met wetgeving rond welzijn van medewerkers? Voor ons druist dit volledige in tegen de visie waar wij als werkgever voor staan en de overheid gedraagt zich zéér hypocriet en opportunistisch in dit dossier.
-Welk gevoel overheerst nu?
-Soms heb ik het gevoel dat we de speelbal zijn van politieke spelletjes. Als je politieke spelletjes speelt met burgers en bedrijven dan zorgt dit voor verbittering. Het gezond verstand is in elk geval ver zoek in het Ventilus dossier.
(KC)
