–Wat te denken van Poetin: hij drijft de zaken tot het uiterste (titel in De Morgen en algemene teneur), of moeten we ook begrip tonen voor hem, wetende dat het Westen al decennia veel (militaire) afspraken uitgehold heeft?
-Didier Ramoudt: Ik reis al meer dan dertig jaar naar Oekraïne en Rusland op zeer regelmatige basis. Het voordeel van dit redelijk lang traject is dat je op de duur de mensen en hun cultuur, normen en waarden beter begint te begrijpen. Ik probeer het eenvoudig te schetsen. Tijdens mijn eerste jaren aldaar moest ik vaststellen dat de communicatie met de lokale mensen niet eenvoudig was om elkaar te begrijpen. Ik stelde het zo voor : ik vraag en zend uit op korte golf en zij antwoorden op de lange golfbreedte. Ik was de melkkoe en zij de melker. Het leerde me vlug dat zij in zaken doen er heel andere redeneringen op nahielden dan deze van ‘recht aan recht uit‘. De Russische cultuur in het algemeen, en daar horen ook de Oekraïners toe, is gebaseerd op een zeker genetisch overgedragen wantrouwen jegens anderen en weinig emotionele verbondenheid tenzij als het gaat over ‘hun’ land. Mijn indruk over Poetin is dat hij een bijzonder strateeg is en ook omringd wordt door pientere denkers. In eigen land draait zijn economische politiek vierkant en zijn land is volledig afhankelijk van de fossiele brandstoffen die de staatskas rijkelijk ondersteunen. Dus hij heeft er alle belang bij dat de prijs van olie en aardgas zo hoog mogelijk staat zodat er financiële ruimte is om wat geopolitiek te experimenteren. Het hele gedoe rond Oekraïne heeft de olie prijs en de gasprijzen gebracht op het niveau dat hij wenste. De grote militaire operaties kosten hem (de Russische natie) niets. In wezen betaalt het Westen deze kosten met harde valuta voor haar olie en gas. Rusland heeft altijd de grootste schakers voortgebracht. Poetin is ook zo’n politieke schaker en hij neemt zijn tijd. De inname van de Krim stond destijds in de sterren geschreven. Elke Oekraïner die woonde op het Krim schiereiland kon gratis een Russisch paspoort krijgen en aldus had de meerderheid van de bevolking op de Krim een dubbele identiteit. Dus het Russisch burgerzijn gevoel was aangewakkerd bij de bevolking en zijn zachte, bijna pijnloze inname van de Krim was in no time een feit. Op minder dan een week tijd, nieuwe valuta, nieuwe hogere pensioenen, en de hemel op aarde. Vandaag is de geest al een beetje uit de fles op de Krim. Ik geloof dan ook helemaal niet dat al die troepen die zich nu in Wit-Rusland bevinden, binnenkort ook dat land zullen verlaten. Hij heeft daar al zijn grootste trofee al binnengehaald. Zonder slag of stoot zal hij Wit Rusland inpalmen en … Loekasjenko staat er bij en kijkt er naar. Zonder maar een kogel te verschieten kan hij de helft van Europa blind en doof maken. De recente cyber-experimenten in 10 van de grote steden in Oekraïne zeggen veel.
Wat Poetin zegt, gebeurt ook en dat maakt natuurlijk van hem een steeds sterkere man. Meer dan honderd jaar werd er gesproken om een brug tussen Rusland en de Krim door de Zee van Azov te bouwen. Op minder dan 3 jaar na de inval in de Krim is dit architecturale pareltje gebouwd. Poetin heeft macht en men moet hem dat toegeven. McDonald’s is inmiddels buiten op de Krim en Rusburger heeft zijn intrede gemaakt op dezelfde strategische plaatsen en niemand die treurt. En als er iets loopt niet naar wens, dan wordt hij plots een Calimero samen met zijn gevolg. Allemaal de schuld van iemand anders. Het Westen heeft, samen met de VS, door hun energiestrategie van hem gemaakt hebben wat hij op vandaag is. Dus kan men hem dat kwalijk nemen? Het zijn ook niet de halfslachtige strenge maatregelen vanuit de EU die hem pijn zullen doen. En om af te sluiten : voor de Russen is de NATO een leger, en een leger is om aan te vallen en het begrip defensieleger is hen totaal vreemd. Dat helpt natuurlijk niet bij discussies op dat niveau.
–Welke positie moet EU innemen, vindt u?
-Didier Ramoudt: Ik vrees dat de EU 30 jaar geleden zich had moeten positioneren tegenover de Rusland . EU is tot op vandaag nog niet in staat geweest enige gemeenschappelijk coherent beleid op welk niveau dan ook naar buiten te brengen. De EU blijft een ‘kip zonder kop’. Poetin is er al in geslaagd om in praktisch alle computers in de EU in te breken. Weliswaar allemaal afzonderlijke experimenten maar er komt een dag dat het geen experimenten zullen blijven, vrees ik. Hij heeft er alle belang bij dat er geen eendracht komt en hij zal wel voormalige Oostbloklanden op een of andere manier onder zijn invloed proberen te krijgen, met of zonder hulp van de Chinezen. Elke maatregel die de EU zal nemen zal een keerzijde hebben en het verleden heeft bewezen dat alle maatregelen die reeds in het verleden werden genomen niet gehandhaafd blijven en er al vlug omwegen worden gevonden waardoor deze aan kracht verliezen. Noem mij maar eens één maatregel die Rusland gevoeld heeft of mijn heeft gedaan?
-Wat is de directe impact voor bedrijven die business doen met Oekraïne?
-Didier Ramoudt: Dat is de vraag van 10 miljoen. In conflicttijden zijn er altijd winners en verliezers. De impact zal afhangen van de duur van het conflict en de druk waaraan zowel de roebel als de grivna moeten weerstaan. Het spreekt voor zichzelf dat bij dergelijk conflict de Russische leveranciers waarschijnlijk hun marktaandeel in Oekraïne zullen zien slinken wat natuurlijk opportuniteiten in de lokale markt opent voor andere leveranciers. Zolang de veiligheid kan gewaarborgd blijven denk ik dat naargelang de branche van de economie het al bij al zal meevallen.
-Oekraïne, en dat is geen geheim (zelf ook meegemaakt..) is sinds jaar en dag ook wel beducht voor zijn corruptie. Is er op dat vlak al enige progressie gemaakt onder Zelinski die het kwaad met wortel en al wilde uitroeien?
-Didier Ramoudt: Opgelet hier. Corruptie is een wereldfenomeen. In alle landen is er corruptie. Wat de voormalige Sovjetstaten typeert is dat de corruptie geïnstitutionaliseerd is. Niemand in deze landen is vrij van corruptie, ook niet diegenen die het wensen af te schaffen. Het systeem van vroeger drong het op om corrupt te zijn. En dat is meer een gewoonte geworden om in die zin te handelen en wordt niet aangevoeld als ‘niet kunnen’. De kleine corruptie is wel verminderd. De tijd dat je in het bureaucratisch systeem enig gehoor wilde halen en met een doos pralines naar de administratie trok is wel recent uit de mode geraakt . De corruptie op hoger niveau blijft evenwel gehandhaafd en hand en span diensten zijn nog altijd een lucratieve bezigheid voor diegene met enige beslissingskracht. Hoe denkt u dat de meeste beleidsmakers op hoog niveau op post blijven? Ik zou zeggen: geef alle beleidsmakers de kans daar iets aan te doen en op termijn zullen de corruptie genen misschien uitgespoeld geraken.
-Heeft u zelf nog belangen in Oekraïne? Waarom wel of waarom niet?
-Didier Ramoudt: Neen. In 2008 ben ik er mee gestopt naar aanleiding van de financiële crisis. Ik ben toen een nieuwe uitdaging aangegaan als voorzitter van Busworld International om wereldwijd internationale beurzen neer te zetten.
(KC)
