KORTRIJK – Het Kortrijkse Creax staat bekend als en thinktank als het gaat over innovatie en technologie, en dat met een diepgaande Gründlichheit. Ook in deze virus-tijden wordt meegedacht over de maatregelen die er wel en niet toe doen. Al zeggen we het zelf, en met dank aan Creax: lezenswaardige lectuur.
“Het voornaamste besmettingskanaal voor corona is menselijk contact,” aldus Creax. “Het zeer besmettelijke virus wordt doorgegeven door speekseldruppeltjes die vrijkomen bij het hoesten of niezen van een besmet persoon. Deze druppeltjes kunnen op een rechtstreekse manier mensen besmetten wanneer ze ingeademd worden, of onrechtstreeks via de handen. Mensen niezen of hoesten gewoonlijk in hun handen en kunnen door handcontact het virus uitwisselen. Wanneer bij een onbesmet persoon druppeltjes op de handen belanden, kan deze bij aanraking van het gezicht besmet raken. Vandaar de noodzaak om voldoende afstand te houden (social distancing) en heel frequent de handen te wassen of ontsmetten.
Gel of zeep, de hamvraag
Hoewel gezondheidsinstanties het publiek reeds overvloedig duidelijk gemaakt hebben dat het regelmatig en grondig wassen van handen een zeer effectieve maatregel is om de verspreiding van COVID-19 in te dijken, leeft de perceptie onder de bevolking dat ontsmettende handgels beter werken. “Hierdoor zien we een ongekende rush op handgels, waardoor een tekort dreigt”, aldus Mathieu Mottrie namens Creax. “Dit tekort leidt tot een verrassende wildgroei aan do-it-yourself (DIY) oplossingen om zelf handgels te maken op basis van alcohol. Dit is immers mogelijk op basis van zeer sterke spirits, of niet drinkbare alcoholen zoals isopropanol. Vaak wordt ook verwezen naar de lokale productie handleiding van het WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) voor medisch personeel in ontwikkelingsgebieden, waar handgels schaars zijn. We willen er graag op wijzen dat het zelf maken van deze gels echter een groot risico inhoudt. In eerste instantie is het cruciaal om de alcohoconcentratie goed te krijgen. Maar dit is niet eenvoudig. Indien deze verhouding lager is dan 60% is de handgel niet effectief om virussen te doden. Bij te hoge concentraties vervliegt de alcohol te snel om effectief te kunnen interageren met het virus en ondervind je nadelige effecten aan de huid. Slechtgemaakte handgels kunnen bijgevolg een valse perceptie van reinheid geven. Bovendien geven veel wetenschappelijke studies aan dat zeep, in combinatie met een goede manier van wassen en regelmaat, minstens even effectief is, zo niet effectiever. Handgels zijn voornamelijk een goed alternatief als er geen zeep en water in de buurt zijn.”
De conclusie van Creax is duidelijk: zepen werken goed tegen COVID-19 omdat ze inwerken op de zwakste schakel van het virus, namelijk de lipide dubbellaag, die deel uitmaakt van het virusomhulsel. Zepen lossen de lipide dubbellaag op in water, waardoor het virus uiteenvalt en niet meer werkzaam is. Alcohol heeft een gelijkaardig effect op het virusomhulsel, maar is minder effectief.”
