“In een artikel in de krant van 4 maart roept Elia topman Chris Peeters de Vlaamse regering op om snel beslissingen te nemen in het Ventilus dossier”, zo openen de Bugercomités hun open brief. “Het is uiteraard zijn recht en zelfs zijn plicht als topman van Elia om dit te doen. Elia is immers verantwoordelijk voor de energiebevoorrading in België. Vanop afstand bekeken is het echter wel vreemd dat Elia de vertraging in het Ventilus dossier bij de Vlaamse regering legt. Het is immers Elia zelf dat al 3 jaar lang dit dossier gijzelt door een éénzijdig vast te houden aan een oude technologie keuze.”
Waarom vasthouden aan bovengrondse optie?
Voor de burgercomités kan er geen discussie over bestaan: er leeft in dit land een algemene consensus over de noodzaak van Ventilus. Meer zelfs: zowel de Vlaamse regering, de burgemeesters van de betrokken gemeenten, de omwonenden van het Ventilus traject en de betrokken bedrijven in de regio willen zich engageren om dit project mee te ondersteunen.
“De voorwaarde die ze daarbij stellen is dat het ondergronds kan uitgevoerd worden op gelijkstroom”, stellen de burgercomités. “De redenen die ze hiervoor hebben zijn duidelijk: wisselstroom brengt risico’s mee rond gezondheid en bovengrondse lijnen zijn zeer schadelijk voor het schaarse landschap dat nog rest in Vlaanderen. Elia blijft echter als enige vast houden aan een bovengronds traject in wisselstroom, ondanks de zekerheid op blijvende weerstand en bijhorende juridische procedures, met alle vertraging van dien (ondertussen al 3 jaar). De argumentatie die Elia gebruikt om te blijven vasthouden aan die bovengrondse plannen bestaat uit twee elementen die nauw met elkaar verbonden zijn. Eén: de technologie die nodig is om Ventilus in gelijkstroom te verbinden met het bestaande net zou nog niet voldoende ontwikkeld en dus niet voldoende stabiel zijn. Twee: daardoor kan de gewenste tijdslijn voor Ventilus niet gehaald worden.”
Vreemde kronkel
Het argument rond technologie is het belangrijkste. “Zowel professor Dirk van Hertem als professor Westermann, twee experten aangesteld door de Vlaamse regering, stelden eerder al dat de gelijkstroom technologie op vandaag bestaat, maar nog niet state of the art is”, zo gaat het verder in de open brief. “Er is dus nog verder onderzoek nodig om die technologie klaar te krijgen. Ze stellen beiden dat dit vanaf 2030 mogelijk zou zijn. Een terecht argument dus zou men denken. Dat klopt, ware het niet dat Elia zelf in zijn federaal ontwikkelingsplan 2024-2034 (publiek raadpleegbaar) aangeeft dat er ook met hun eigen bovengronds voorstel technologie nodig is die op vandaag niet bestaat.”
De burgercomités vinden het ook op zijn zachtst gezegd ook vreemd dat de ontbrekende technologie die nog niet klaar is voor Ventilus, wél zal gebruikt worden op het energie-eiland, dat in dezelfde periode moet afgewerkt zijn. “Exact hetzelfde kan gezegd worden van een gelijkstroom net ondergronds”, luidt de aanklacht. “Binnen Europa wordt het belang daarvan sterk benadrukt en ook de Vlaamse regering maakt fondsen vrij om dit verder te onderzoeken. Recent maakte de Vlaamse regering nog 14 miljoen euro vrij om innovatieve oplossingen voor ondergrondse hoogspanningslijnen te zoeken.”
Een kwestie van timing
Tweede argument is de tijdslijn. “Ook daar wordt de argumentatie zeer dun als je naar de feiten kijkt”, zo vinden de burgercomités nog. “Volgens het Federale ontwikkelingsplan zal Ventilus in gebruik genomen worden 2028-2030. Dat komt dus wel zeer dicht bij het punt waar het project ook in gelijkstroom mogelijk zal worden. In gelijkstroom ondergronds kan er samen gewerkt worden met alle betrokken burgemeesters en met de bevolking. Bij wisselstroom bovengronds zullen de burgemeesters en de bevolking blijven tegenwerken. In theorie zal wisselstroom dus sneller zijn, in de praktijk niet.”
De burgergroepen concluderen: “Het wordt dus hoog tijd dat Chris Peeters uit zijn ivoren toren komt, stopt met politici en burgers bang te maken dat het licht zal uitgaan en actief meewerkt aan een gedragen oplossing op de lange termijn. Hij heeft zelf de sleutel in handen en kan door een resolute keuze voor gelijkstroom ondergronds iedereen op 1 lijn krijgen, waardoor niet alleen het Ventilus project, maar ook de gelijkstroom technologie in Vlaanderen in een stroomversnelling zullen terecht komen.”
