De energieprijzen zijn sterk gestegen en blijven een opwaartse trend vertonen. Voor alle bedrijven ligt de huidige elektriciteitsprijs 50% hoger dan gemiddeld in 2021. Specifiek voor de energie-intensieve bedrijven is de elektriciteitsprijs vandaag 70% hoger. De aardgasprijs voor alle bedrijven ligt 58% hoger dan gemiddeld in 2021. Specifiek voor de energie-intensieve bedrijven is de aardgasprijs vandaag 72% hoger.
“De stijgende energieprijzen en een dreigend gastekort op Europees niveau maken de ondernemingen bijzonder ongerust over de nabije toekomst”, zegt Kris Claes, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Vlaams-Brabant. “Een recessie loert om de hoek. We krijgen een uiterst giftige cocktail geserveerd met exploderende loonkosten en energieprijzen, onzekerheid over de Europese gasbevoorrading en nog steeds verstoorde leveringsketens. We vragen dat onze overheden zich voorbereiden om de Vlaams-Brabantse economie door een mogelijk zware crisis te begeleiden”, klinkt het.
Bedrijven in Vlaams-Brabant proberen zich in te dekken tegen toekomstige prijsstijgingen door een energieprijs vast te klikken voor een langere periode. Wanneer echter die periode afloopt, moet een bedrijf nieuwe energiecontracten aangaan aan de huidige marktprijzen, die fors duurder zijn. Bij 1 op 3 ondernemingen loopt die indekking af binnen de 3 maanden. Van alle bedrijven is momenteel 43% helemaal niet ingedekt.
Productieverminderingen
De fors gestegen en verder stijgende prijzen blijven niet zonder gevolgen. Een op vijf energie-intensieve bedrijven geeft aan de productie te zullen verminderen als de prijzen nog verder doorstijgen. Bij 5% van de energie-intensieve bedrijven wordt overwogen om de productie tijdelijk stil te leggen. Bij eventuele tekorten vreest 31 procent van de bedrijven en 50 procent van de energie-intensieve bedrijven de productie moeten te verminderen.
“Een verminderde of stilgelegde productie zal gevolgen hebben voor heel de economische keten”, zegt Kris Claes. “Wanneer producenten van basisgrondstoffen in moeilijkheden geraken door een tekort aan aardgas, dan ondervinden op hun beurt een hele reeks andere bedrijven op hun beurt gevolgen. Het is dan ook nodig om het noodplan aardgas te verfijnen en rekening te houden met de waardeketeneffecten eerder dan een algemene procentuele vermindering van het aardgasgebruik op te leggen in de hele industrie.”
Operationele verliezen en lagere winsten
Omdat de stijgende energieprijzen een steeds groter aandeel van de bedrijfskosten uitmaken, lijden bedrijven meer operationele verliezen. Van alle bedrijven in Vlaams-Brabant kent 10% nu al een operationeel verlies en schat nog eens 20% in dat zo’n verlies eraan zit te komen wanneer de prijzen nog verder doorstijgen.
Ook de bedrijfswinsten volgen een dalende trend. Eén op twee ondernemingen schat in dat de bedrijfswinst in 2022 lager zal liggen dan in 2021.
Nationaal steunkader
Voka – KvK Vlaams-Brabant dringt er bij de federale regering op aan om een reglementair kader in te stellen waarbinnen tijdelijk en gericht steun aan de meest getroffen bedrijven mogelijk wordt.
“We zijn voorstander van een Europese aanpak van de energiecrisis. Maar wanneer onze belangrijkste handelspartners Duitsland en Frankrijk wel bedrijven bijstaan met concrete ondersteuning, kan België niet achterblijven. Om een gelijk speelveld te waarborgen, roept Voka – KvK Vlaams-Brabant ook onze regering op om het voorbeeld van onze buurlanden te volgen”, besluit Kris Claes.
Europa accepteert binnen het kader van het Temporary Crisis Framework energiesteun aan bedrijven onder bepaalde voorwaarden. Enkel bedrijven die hun energiefactuur minstens zagen verdubbelen tegenover vorig jaar, kunnen beroep doen op de steun. Concreet kan een nationale lidstaat tot 2 miljoen euro energiesteun per onderneming toekennen. Voor energie-intensieve ondernemingen en voor specifieke sectoren is er meer mogelijk.
