Het is een opvallende conclusie uit de nieuwste studie van arbeidseconoom Stijn Baert (UGent). Van alle Vlaamse provincies boert Vlaams-Brabant het meest achteruit wat de werkzaamheidsgraad betreft, het percentage van de bevolking dat aan het werk is.
“Vooral de trend is zorgwekkend. In de jaren 2000 was de provincie nog een echte koploper als het ging om werkzaamheidsgraad. Bij de vorige provincieraadsverkiezingen in 2018 was Vlaams-Brabant al bijgebeend door Oost-Vlaanderen. Maar nu is de provincie nog verder weggezakt naar een zesde plaats. Alle Vlaamse provincies en Waals-Brabant doen beter.”
Vlaams-Brabant telt vandaag een werkzaamheidsgraad van 78 procent. Het is daarmee de enige Vlaamse provincie waar de werkzaamheidsgraad daalde. De provincie is ook de enige waar het aantal 25- tot 64-jarigen zonder diploma secundair onderwijs steeg en het aantal met een diploma hoger onderwijs steeg er het minste. 2,4 procent van de inwoners is werkloos. En bijna 1 op de 5 (19,6 procent) wordt als inactief bestempeld.
Verhuizen
En daar zijn verschillende redenen voor, zegt Baert. “De dalende scholingsgraad is een probleem in de provincie en dat heeft een effect op de tewerkstelling. Daarnaast heeft Vlaams-Brabant, meer dan Waals-Brabant, mensen zien verhuizen vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Vaak mensen met een migratieachtergrond die uit de hoofdstad wegtrekken om een meer betaalbare woning te vinden in de Rand.”
“Het is algemeen aangetoond in vorige studies dat mensen met migratieroots minder sterk staan op de arbeidsmarkt. We zien dat ook hier als we de cijfers meer in detail bekijken. Want vooral in Vlaams-Brabant stijgt het aandeel vrouwen dat niet werkt. 1 op de 4 vrouwen tussen de 25 en 64 in Vlaams-Brabant is noch aan het werk, noch op zoek naar werk.”
Kennisindustrie
Toch mag dat geen excuus zijn, zegt Baert nog. “Zowel in Limburg als in Antwerpen kampen ze met gelijkaardige problematieken. En die provincies slagen er veel beter in om mensen met een moeilijker profiel wél aan het werk te krijgen. In Limburg en in Antwerpen steeg de werkzaamheidsgraad bij vrouwen zelfs sterk met respectievelijk 4,4 en 3,8 procent.”
Kris Claes, gedelegeerd bestuurder van Voka-Kvk Vlaams-Brabant, erkent de problematiek. “Wij hebben hier een zeer performante kennisindustrie en luchthaven met veel tewerkstelling. Maar het klopt dat er weinig zogenaamde ‘instapjobs’ zijn voor laaggeschoolden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zoals de grote groep inactieven. Om aan die 80 procent werkzaamheidsgraad te komen, zullen we dus moeten blijven inzetten op activering van die groep.”
Arbeidsbemiddelaar VDAB wil de cijfers van UGent wel nuanceren: zij baseren zich niet op de Europese cijfers zoals de UGent maar eigen Vlaamse cijfers. “Maar het is wel duidelijk dat er bredere inspanningen nodig zijn. Samen met vele partners moet Vlaams-Brabant blijven investeren in het bereiken en activeren van inactieven door middel van gerichte oriëntering, opleiding en inclusieve werkgelegenheid.”
Volgens de arbeidseconoom is het aan de provincie om zich over dit probleem te buigen. “Tewerkstelling is in ons land een aspect waar de provinciebesturen nog echt het verschil kunnen maken. Het is aan hen om een coördinerende rol op te nemen. Kijk maar naar Limburg: de provincie die 9,6 procentpunt achterstond, heeft die kloof bijna helemaal kunnen dichten. De rollen zijn nu omgekeerd: Vlaams-Brabant kan nu een voorbeeld nemen aan Limburg.”
