Een groep van meer dan 140 prominenten – onder wie onder meer ex-journalisten Walter Zinzen en Gui Polspoel, auteur Jeroen Olyslaegers, zanger Daan Stuyven en politici als Meyrem Almaci (Groen) en Ilona Vandenberghe (PVDA) – maakt zich zorgen over de toekomstige samenstelling van de raad van bestuur van de VRT.
Die samenstelling gebeurt volgens het ‘systeem-D’Hondt’ in het Vlaams Parlement. Volgens de toepassing van dat systeem krijgen N-VA en Vlaams Belang elk drie zitjes en CD&V en Vooruit elk één zitje, naast ook vier zitjes voor onafhankelijke bestuurders. Open VLD, Groen en PVDA krijgen dus geen vertegenwoordiger in de raad van bestuur en dat is volgens de ondertekenaars van de open brief “een zware inbreuk” op het Cultuurpact dat bepaalt dat de raad moet samengesteld zijn “zijn volgens het principe dat de minderheden moeten worden beschermd”.
Cultuurpact
Volgens de ondertekenaars staat de mogelijke nieuwe samenstelling van de raad haaks op het pluralisme dat het Cultuurpact beoogt en gebeurt zelfs “het tegenovergestelde”. “De almacht van de meerderheid wordt versterkt, de minderheid of oppositie wordt uitgesloten”, luidt het. “Wij zijn van mening dat alle politieke fracties die in het Vlaams Parlement zetelen, een vertegenwoordiging en inspraak moeten hebben in de raad van bestuur van de VRT”, zo sluit de open brief af.
PVDA-fractieleider Jos D’Haese staat alvast achter de boodschap van de open brief. Hij spreekt op X over een “terechte oproep”. “Zorg dat alle ideologische stromingen vertegenwoordigd zijn in de raad van bestuur van de VRT, en niet alleen de nationalistische (die nu 6 van de 8 zetels zouden krijgen)”, aldus D’Haese.
Ook Vooruit-parlementslid en media-experte Katia Segers “heeft begrip voor de bezorgdheid” van de ondertekenaars. “We kunnen dit moment zeker aannemen om te kijken hoe we het Cultuurpact beter maken, om diversiteit in onze samenleving te garanderen. Gezien alle Vlamingen de enige aandeelhouders zijn van de VRT, legitimeert dit ook een evenredige vertegenwoordiging van het Vlaams Parlement, gegarandeerd via het Cultuurpact, aangevuld met onafhankelijke bestuurders”, aldus Segers.
Maar bij Vlaams Belang reageert men erg scherp op de open brief. Daar wordt de brief bestempeld als “een zeer gekleurde en selectieve vorm van verontwaardiging van een tricolore en progressief zootje ongeregeld”.
Chris Janssens, VB-fractieleider in het Vlaams Parlement, noemt het “de hypocrisie ten top”. “Toen het Vlaams Belang in de periode 2015-2020 geen lid meer had in de raad van bestuur hoorden we niets van deze zogenaamde ‘zware inbreuk van het Cultuurpact’. Schijnbaar dienen de waarden van het pluralisme en de ideologische verscheidenheid enkel te worden gerespecteerd als het in de linkse kraam past”, zegt Janssens aan Belga.
Volgens Janssens maken de ondertekenaars ook een “pertinente denkfout” door te stellen dat het systeem-D’Hondt de almacht van de meerderheid versterkt en de minderheid of oppositie wordt uitgesloten. “Het enige wat systeem-D’hondt doet is een proportionele verdeling maken op basis van de electorale getalsterkte a rato van het aantal te verdelen zetels. Dat het Vlaams Belang 3 zitjes krijgt, kan je dan ook bezwaarlijk een meerderheidsversterking noemen.”