De Muurmelaar is een levende gevel die de bewegingen van voorbijgangers analyseert en omzet in klanken en ritmes. De interactieve gevel is verwerkt in het nieuwe hoofdgebouw van architectenbureau DMOA in Leuven. Voor de ontwikkeling tekende het departement architectuur van KU Leuven.
Om zijn nieuw gebouw aan de Ruelensvest in de buurt te integreren ging DMOA op zoek naar een concept voor een levende gevel. Die moest in staat zijn om voorbijgangers te boeien en hen met elkaar in contact te brengen. Die uitdaging werd het onderwerp van de masterproef van student aan KU Leuven Maarten Houben, onder begeleiding van professor Andrew Vande Moere van de onderzoeksgroep Research[x]Design.
“De bedoeling was om de gevel zelf geluid te laten maken, alsof de architecturale materialen kunnen spreken”, zegt Houben. “Na verschillende experimenten kozen we ervoor om de instrumenten in de kaders van de ramen te verwerken. Onder de dorpel van elk raam werd een houten blokje bevestigd, samen met een elektronisch gestuurd hamertje.”
Ritme
“Als de camera die eveneens verborgen zit in de gevel een voorbijganger opmerkt, worden de houtblokjes van zeventien ramen ritmisch aangeslagen. Je kan het effect vergelijken met een grote xylofoon. Als iemand voorbij het gebouw wandelt, ontstaat een geluidslandschap van houtklanken met verschillende tonen en ritmes.”
De interactieve gevel, die de naam Muurmelaar kreeg, slaat niet alleen geluiden uit, maar past die ook aan de bewegingen, richtingen en snelheden van de voorbijgangers aan. “Iemand die haastig voorbij het gebouw wandelt, zal een ander ritme veroorzaken dan een slenterend persoon”, zegt professor Vande Moere. “Ook meerdere voorbijgangers kunnen worden herkend en hun toevallige ontmoeting wordt in de verf gezet met een speciaal effect.”
Introductie
De introductie van de levende gevel is in de buurt niet onopgemerkt voorbij gegaan, stelt Benjamin Denef van DMOA. “We hebben in de eerste weken al verschillende positieve reacties gekregen. We zien dat mensen hun route aanpassen om langs het gebouw te wandelen, joggers houden hier halt, groepen kinderen lopen het pad op en af. Het groeit uit tot een frivool element dat een kenteken en een ontmoetingsplaats voor de buurt kan worden.”
De onderzoekers van de KU Leuven gaan opvolgen wat de levende gevel teweegbrengt. “We willen meten hoe mensen reageren op de verschillende dynamische reacties van de gevel en hoe deze dialoog tussen mens en gebouw een betekenis kan krijgen die het functionele overstijgt”, stelt Vande Moere. “In architectuur worden moderne technologieën vaak gebruikt voor functionele domoticatoepassingen. Maar door de architectuur zelf op een interactieve manier in te zetten willen we kijken hoe dit de ervaring van mensen kan beïnvloeden.”
