“Het idee achter Acco was om hoger onderwijs toegankelijk te maken”, doet CEO Vicky Adriaensen het relaas. “Dat was toen de tijd waarin vooral de zonen van de dokters, apothekers en notarissen gingen studeren, de happy few. En dan zijn een aantal studenten in het Leuvense opgestaan om hier iets aan te doen. Vooral met de bedoeling om het studiemateriaal goedkoper te maken. En dat betekende toen vooral goedkoper cursussen drukken. Die essentie is vandaag nog altijd dezelfde. De coöperatie telt meer dan 250.000 aandeelhouders.” Adriaensen vindt het persoonlijk charmant dat gelijk wie in al die jaren een aandeel gekocht heeft en dat kwijt is, in een van de Acco-winkels kan binnenstappen voor een nieuw aandeel. “Iedereen zit nog in het archief. Ik vond mijn aandeel ook niet meer terug, en ik kreeg onmiddellijk een nieuw aandeel”, zegt de CEO.
Verbindend leiderschap
Vicky Adriaensen maakte vier jaar geleden de overstap van VAN IN uit Wommelgem, een uitgeverij met focus op basis- en secundair onderwijs. Vicky werkte er als Business Unit Manager. “Waarom ik de geknipte CEO ben voor Uitgeverij Acco? Verbindend leiderschap vind ik erg belangrijk. Juist omdat we complex en klein zijn. We werken op 7 locaties met verschillende profielen. Die mayonaise goed laten draaien, dat vraagt verbindend leiderschap. En dat is wel wat we met ons managementteam heel erg proberen te zijn: verbindend, toegankelijk zijn en ondernemerschap stimuleren. Mensen ook niet afstraffen als ze fouten maken, integendeel. We willen Acco als lerende organisatie neerzetten en dat ook uitstralen. Ik denk dat dat het belangrijkste is. De intrinsieke motivatie bij Acco is er vanzelf. Mensen die bij Acco aan de slag gaan kiezen voor een coöperatie, een bedrijf dat bezig is met beter leren. Voor hen is het maatschappelijk belang vanzelfsprekend. Onze mensen zijn intrinsiek gemotiveerd. Dat moet ik niet doen als verantwoordelijke, want dat zijn ze vanzelf. Maar dat dit gecultiveerd wordt, en dat mensen ook goesting hebben om innovatieve dingen te doen, te ondernemen, buiten de lijntjes te kleuren, om mekaar te vinden in samen te ondernemen, dat vraagt wel om die verbinding. Dat is waar we vanuit het management hard op inzetten”, legt Vicky uit.
Professioneel
“Voorts denk ik dat het erg belangrijk is dat we handelen zoals andere bedrijven dat doen. In de basis is dat heel belangrijk. Het is niet omdat je een studentencoöperatie bent dat je het je kan permitteren om niet even professioneel te zijn als uw concullega’s. Acco is wel een beetje studentikoos en dat is charmant. Maar op een zeker moment moet je dat overstijgen. Want naast u zitten concurrenten die constant innoveren, investeren en transformeren. Ik denk dat Acco dat ook voor mijn tijd zeer goed heeft gedaan, zeker met de start van Sofia als leerplatform. Ze waren pioniers”, luidt het.
Alles zelf mogen en moeten doen
Wie bij Acco aan de slag gaat, komt terecht in een team van 67 geëngageerde zielen. Is er dan sprake van micro-of macromanagement? “Grappig dat je die vraag stelt. Er is één ding dat ik tegen iedereen vertel. Als je bij Acco werkt, dan is het leuke dat je alles zelf mag doen, het lastige is echter dat je alles zelf moet doen. Je kan als individu in onze organisatie ongelofelijk veel impact hebben maar de allesomvattende omkadering is er niet altijd. Onze budgetten zijn beperkt, waardoor we heel veel zelf moeten doen. In mijn rol als CEO heb ik geen assistente. En ik vind dat ook helemaal prima. Als je bij Acco werkt, moet je je botten willen aantrekken en in de modder gaan staan. En als je als CEO niet het goede voorbeeld kunt geven, dan denk ik niet dat Acco het juiste bedrijf voor jou is”, klinkt het.
“Als je bij Acco werkt, moet je je botten willen aantrekken en in de modder gaan staan”
CEO Vicky Adriaensen
Klant in raad van bestuur
De 250.000 coöperanten hebben inspraak in het bedrijf. “Door het grote aantal coöperanten kan er niet beslist worden met een meerderheid. In onze 15-koppige raad van bestuur zitten actieve studenten, drie van Leuven, een van Antwerpen en een van Gent. En die zijn dus actief betrokken bij ons beleid en hebben echt iets in de pap te brokken. Als we een prijsverhoging willen doorvoeren, dan moeten wij dit aan onze klant in de raad van bestuur verantwoorden. Onze belangrijkste stakeholder zit dus ook echt in de raad van bestuur. Dat is eigenlijk heel positief. We kunnen dus onmogelijk niet luisteren naar onze klant want die zit mee in ons bestuur. Dus dat is heel bijzonder. Die student heeft inspraak en is sterk vertegenwoordigd.”
Doelmaximalisatie
Het grote voordeel van de coöperant zit volgens Adriaensen in de korting die de eerste geniet. “Als je bij Acco materialen koopt, krijg je 25% korting op Acco cursussen en 15% op Acco studieboeken. Er is ook een korting op kantoormaterialen en op andere literatuur. Een Acco aandeel kost vandaag 31 euro. De gemiddelde eerste bachelor student heeft die investering onmiddellijk terugverdiend. De coöperatie, in essentie , gaat voor doelmaximalisatie, niet voor winstmaximalisatie. Als we dus zeer veel winst zouden maken, dan gaat er altijd geld terugvloeien naar de aandeelhouder in de vorm van een voordeel. Eén van de voordelen is de korting, een ander voordeel dat we alle studenten bieden is een vaste bladprijs voor de cursussen. Dat is ook een belangrijk solidariteitsprincipe. Als je cursussen uitgeeft op een kleine oplage, dan is dat veel duurder dan dat je dat doet in een grote oplage. We hebben dus een vaste paginaprijs, en dat maakt ons ook uniek. Als we veel winst maken, kan het dus zijn dat onze paginaprijs zal verlagen.”
Zware investeringen
Acco maakt momenteel geen winst. “Dat is correct. Maar de voorbije acht jaar hebben we erg grote investeringen gedaan, ten belope van meer dan 3 miljoen euro. Dat waren grote projecten, zoals een nieuw ERP-systeem, nieuwe website,…En het rendement is toen niet zo snel gekomen als dat we gehoopt hadden. Waardoor we dus eigenlijk al heel lang een verlies meedragen. We moeten dus eerst die verliezen compenseren. Dus in het kort gaat de winst voor de aandeelhouder niet verhogen. Maar we zijn wel de voorbije jaren met het bedrijf de goede richting uitgegaan. Moest er geen corona geweest zijn dan konden we wel zeggen dat we sinds vorig jaar winst hadden gemaakt. Maar we hebben wel veel last gehad van corona. Met de lockdown zijn de winkels regelmatig dicht geweest, dat betekent dat de studenten alles online hebben moeten kopen. We hebben dus ook ons logistiek apparaat van de ene op de andere dag moeten ombouwen van een bulk logistiek apparaat naar een VMA distributie apparaat waar we nu meer dan 50.000 logistieke (individuele) pakketjes per jaar verzenden.
Levenslang leren
Volgens Adriaensen is de missie en visie van Acco een stuk rijker geworden. “Onze missie is vandaag niet alleen goedkoop, maar ook kwaliteit aanleveren. Wij zijn echt overtuigd dat betere leertrajecten gaan leiden tot hogere slaagpercentages. Het is niet alleen maar goedkopere cursussen, maar ook betere leertrajecten. Omdat we ook geloven dat die lerende mensen de wereld beter zullen maken. Met docenten en iedereen die leren probeert over te brengen, gaan we proactief in gesprek om goede blended leertrajecten in elkaar te boksen. Om een goed rendement te hebben. Om gemotiveerde studenten te hebben. Onze focus vroeger was 100% hoger onderwijs terwijl we eigenlijk aan het evolueren zijn naar levenslang leren. We hebben met Acco gezegd dat het gek is om alleen maar met hoger onderwijs bezig te zijn. Hoger onderwijs is niet het einde maar alleen maar het begin. Je gaat heel je leven blijven leren en dat gaat ook heel belangrijk zijn om bij te blijven en om mee te kunnen in alle transformaties.”
Duurzaamheid
Duurzaamheid is een belangrijke peiler in de wereld van de uitgeverijen. Hoe ver staat Acco hierin? “Duurzaamheid is geen marketingverhaal meer, maar een harde realiteit. We willen ons positief profileren met de drukkerij. We waren een van de eerste drukkerijen die het FSC-keurmerk hadden. Dat zegt dat de grondstof van papier komt uit verantwoord beheerde bossen, niet van een bos met hoge natuurwaarden. In dat opzicht is dat al heel positief. Al het papier is hergebruikt, alles wordt gerecycleerd. Bovendien is het gebruik van chloor en andere chemische producten beperkt. We gebruiken smeltlijm. Onze printoperators zorgen ervoor dat we minimaal afval produceren. Dat is efficiënt en effectief maar dat is ook goed voor het milieu. Verpakkingsmateriaal is bij ons altijd recuperatiemateriaal. Bij ons energiegebruik hebben we ook een installatie van zonnepanelen zodat de stroom 100% groen is”, vertelt Vicky Adriaensen.
Boekenbeurs
Boekenbeursorganisator boek.be werd in de zomer van vorig jaar failliet verklaard. Voor een uitgeverij als Acco is de impact onbestaande. “Er was al een evolutie aan de gang dat educatieve uitgevers afhaakten. Om de eenvoudige reden dat je voor studiematerialen niet zo snel zult afzakken naar een boekenbeurs. Het draait daar om beleving. Rond thema’s zoals psychologie en burn out, we hebben ook veel wetenschappelijke titels die voor een breed publiek toegankelijk zijn, was de boekenbeurs wel een heel dankbaar uithangbord. Maar de investering om op de boekenbeurs te staan was aanzienlijk. De vraag is dan natuurlijk of er geen alternatieven zijn voor de boekenbeurs. En die zijn er. We zijn 2 jaar geleden voor het eerst gestart met een online event, dat zich richt op iedereen die met leren bezig is. We hebben nu 2 edities op rij gedaan, waarvan de webinars gemakkelijk 1.500 mensen bereiken. En dat zijn allemaal zeer gerichte contacten die met leren bezig zijn. Maar versta me niet verkeerd. Ik heb de boekenbeurs altijd fantastisch gevonden, als liefhebber. Maar als educatieve uitgever moet ik wel zeggen het niet de beste manier is om met jouw doelgroep in contact te komen”, besluit de CEO.
