Grote buitenlandse bedrijven die er lang aan twijfelden om koste wat het kost uit Rusland te vertrekken, dreigen daar steeds meer spijt van te krijgen. Een van die bedrijven is AB Inbev, dat vandaag nog altijd een kleine helft bezit van een belangrijke Russische joint venture met de Turkse brouwer Anadolu Efes. In het begin van de oorlog liet het onder groot protest zelfs nog tijdelijk Leffe brouwen.
De combinatie AB InBev Efes baat onder Turks management liefst elf brouwerijen en drie mouterijen uit in Rusland, goed voor een omzet van 1,4 miljard dollar in 2021, het laatste jaar voor de oorlog. Er worden in Rusland enkele tientallen lokale en nationale merken gebrouwen, waaronder Klinskoye en Tolstyak, maar de joint venture zet ook zwaar in op de internationale merken van AB InBev.
Kremlin zei “njet”
De vraag is hoelang nog. Toen AB Inbev na moeizame interne gesprekken uiteindelijk besliste om zijn minderheidsbelang te verkopen aan zijn Turkse partner Anadolu Efes, stootte de deal deze zomer al een eerste keer op een muur. Eind vorig jaar was er een akkoord tussen de twee brouwers, maar de Russische regelgevende instanties en overheden zeiden “njet”.
Dat dreigt AB Inbev, – dat in april 2022 al zijn vertrek uit Rusland aankondigde – zuur op te breken. Buitenlandse bedrijven in Rusland worden bij een exit steeds hogere taksen en kortingen opgelegd, waardoor ze door Poetin en het Kremlin in feite gegijzeld worden en gebruikt worden als hefboom tegen confiscaties van Russische activa in het buitenland.
Het Kremlin zou volgens Reuters sinds kort overwegen om de verplichte korting bij een verkoop van buitenlandse activa in Rusland op te trekken van 50 naar 60 procent en daarbovenop ook een hogere ‘exittaks’ te heffen. Die extra belasting zou op haar beurt stijgen van 15 naar 30 procent.
Voor grote deals zou vanaf nu ook een persoonlijk akkoord van Poetin nodig zijn. Kortom, grote buitenlandse bedrijven die Rusland alsnog willen verlaten, dreigen dat steeds duidelijker te moeten doen met gebogen hoofd en zo goed als lege handen.
Sagal is favoriet
Vaak komen ze daarna in handen van Poetins nieuwe elite: een klein groepje opkomende oligarchen die de buitenlandse activa via “vrienden in het Kremlin” voor een spotprijsje toegespeeld krijgen. Een van die nieuwe oligarchen is de voormalige spuitbus-magnaat Alexei Sagal, die volgens de Financial Times nu favoriet is om het minderheidsbelang van AB Inbev in Rusland over te nemen. De zakenkrant citeert ook een anonieme bron die beweert dat de eerdere deal tussen AB Inbev en Anadolu Efes afgewezen is vanwege “de vermeende buitensporige steun van de eigenaar aan Oekraïne”. Op extra vragen daarover van De Standaard weigerde AB Inbev dinsdag alle verdere commentaar.
Heineken voor 1 euro
Voor Sagal, een industrieel uit de provincie Stavropol in het zuiden van Rusland, is de grootschalige invasie in Oekraïne tot op heden een godsgeschenk. Vorige week nog stemde zijn groep Arnest ermee in om de Russische activiteiten van Unilever te kopen voor 520 miljoen euro. Eerder nam Sagal de Russische activiteiten van de Nederlandse brouwer Heineken over voor 1 symbolische euro. Inmiddels kreeg hij ook de Russische fabrieken van de Amerikaanse conservenreus Ball Corporation en het Zweedse cosmeticaconcern Oriflame in handen.
Arnest, een bedrijf dat opgericht werd in 1971, was oorspronkelijk een producent van huishoudelijke spuitbussen voor de Sovjet-Unie. Kort na de instap van Alexei Sagal in 2004, maakte het Russische bedrijf onder meer haarspray voor buitenlandse multinationals zoals het Duitse Henkel. Dat de weinig bekende Sagal bij de herverdeling van de buitenlandse activa door het Kremlin nu op de eerste rij staat, heeft volgens ingewijden veel te maken met zijn uitgebreid netwerk, dat zich vertakt tot in de hoogste politieke regionen.
Hengst van Poetin
Sagal is immers ook eigenaar van Tersk Stud, een van de grootste paardenfokkerijen van Arabische volbloeden in Rusland. Poetin zelf zou in diens stal een peperdure hengst hebben staan.
De Russische zakenman staat ook dicht bij Denis Mantoerov, de eerste vicepremier van Rusland die toezicht houdt op de defensiesector. Mantoerov is een protegé van Sergei Chemezov, die in de jaren 80 samen met Poetin in de KGB diende en nu aan het hoofd staat van het door het Kremlin gecontroleerde defensieconglomeraat Rostec. Zowel Mantoerov als Chemezov (en hun bezittingen) zijn opgenomen in de almaar langere sanctielijsten van het Westen, maar Alexei Sagal voorlopig niet.
