Paling is een ernstig bedreigde vissoort. Geraamd wordt dat de bestanden sinds de jaren zestig met 90 procent geslonken zijn. Eén van de grootste bedreigingen voor deze vissen zijn de zogenaamde migratiebarrières, zoals pompstations. Palingen migreren vanuit onze binnenwateren naar de Sargassozee in de Caraïben om zich voor te planten, maar velen worden in stukken gehakt of ernstig verwond door de schroeven van pompgemalen. Studies wezen uit dat in sommige pompen tot 97 procent van de palingen wordt gedood. De overheid wil daar iets aan doen en ging daarom op zoek naar partners.
Eigen ontwikkeling
Mechanisatiebedrijf Van Hooste uit Stekene, ooit begonnen als bedrijf gespecialiseerd in landbouwmachines maar intussen al vele jaren een gevestigde ontwerper, producent en leverancier van pompsystemen, ging daarop aan de slag.
“Met de steun van VLAIO kunnen wij een nieuw en uniek pompsysteem presenteren dat de trektocht van palingen maar ook van andere vissen heel wat veiliger moet maken. We hebben aan de werkplaats in Stekene een testmodel van 18 meter lang, 3 meter breed en 3,5 meter hoog gebouwd, met een inhoud van 160.000 liter. De pomp die daarin werd gemonteerd hebben we na veel studiewerk en testen zelf op punt gesteld. Het unieke aan het concept zijn de schroeven en de onderlinge afstanden gekoppeld aan de snelheid en het debiet waarmee de pomp werkt,” vertellen ingenieurs Brecht en Tim Van Damme die samen met zaakvoerder Bert Van Hooste de pomp ontwikkelden.
Honderd procent
Samen met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) is het pompsysteem de voorbije weken uitgebreid getest. “De resultaten zijn nog beter dan verhoopt: de overlevingskans van de vissen is nagenoeg 100 procent”, vult ook ingenieur Aagje Van Hooste, de dochter van de zaakvoerder, aan.
Met het nieuwe systeem hoopt het bedrijf niet alleen in eigen land maar ook in het buitenland poorten te openen. “Onze klanten zijn vooral openbare besturen zoals de Vlaamse Milieu Maatschappij, Aquafin, Farys, de polderbesturen en provinciebesturen. De overheid wil dat alle nieuwe pompinstallaties tegen 2027 visvriendelijk zijn en dat ook alle revisies van bestaande pompen op deze manier worden uitgevoerd. De reacties op onze test waren in elk geval enthoesiast. In tijden van klimaatverandering zullen pompen een belangrijke rol in het Vlaamse waterbeleid blijven spelen. Wij geven hier een antwoord op.”
