Het principe is eenvoudig: water uit een viskwekerij bevat uitwerpselen die als voedingsbron kunnen dienen voor gewassen die erin geteeld worden. Op hun beurt filteren de planten het water, waardoor het opnieuw kan worden gebruikt voor de viskweek. Deze techniek laat toe om lokaal verse vis en groenten te produceren op een kleine oppervlakte in stedelijk gebied.
Omegabaars
In Europa kwam de sector in 2018 in opmars. In Frankrijk zijn er ondertussen al 22 professionele aquaponicsboerderijen. Vlaanderen kan het aantal initiatieven voorlopig nog op één hand tellen. Er staat een systeem bij de tuinbouwschool in Kortrijk, bij het proefcentrum voor groenteteelt in Kruisem en bij een zorgboerderij in Drongen.
Daarnaast is er een professioneel ontkoppeld aquaponicssysteem in Kruisem waarbij twee bedrijven samenwerken. Tomato Masters in Deinze kweekt tomaten en levert zijn regenwater aan Aqua4C. Zij kweken daarin omegabaars en geven het voedselrijke restwater terug om de tomatenplanten te irrigeren.
Handvaten
“Aquaponics is veelbelovend, maar nog niet zo bekend bij het grote publiek”, vertelt Charlotte Boeckaert van het Vlaams Kenniscentrum Water. “De technologie is een belangrijk instrument om de toekomstige voedselvoorziening te garanderen. Met Smart Aquaponics hebben we ingezet op drie handvaten voor ondernemers die ermee aan de slag willen gaan.”
“Zo schreven tien partners een cursus aquaponics voor het middelbaar en hoger onderwijs. De Universiteit van Luik maakte ook een applicatie waarmee je de verwachte oogst kunt voorspellen aan de hand van parameters zoals de grootte van de tanks en het type vis en plant.”
Eens het systeem er staat, is goede opvolging vereist om duurzaam en succesvol te kunnen produceren. Howest ontwikkelde daarom een datacaptatie- en monitoringssysteem dat toelaat om een installatie vanop afstand op te volgen. Als drempelwaarden worden overschreden, zet dit een alarm in gang waardoor de vissen en planten alsnog gered kunnen worden. Voorlopig zwemt er nog vis in de zee, maar wie weet binnenkort dus ook onder, boven of naast je eigen moestuin.
