De Gentse vestiging pakte in 2021 uit met de ambitie om haar uiterst energieverslindende industrie te vergroenen. In Belgische politieke kringen werd gesproken van de “grootste klimaatinvestering ooit in ons land”. Europees topman Geert Van Poelvoorde becijferde die op ruim 2 miljard euro.
ArcelorMittal heeft uitgesproken klimaatambities, maar zolang de Europese markt geen verdienmodel biedt om die investering terug te verdienen, komen de centen er niet, zei internationaal topman Aditya Mittal vorige week. Ook in de rest van Europa, onder meer Frankrijk en Duitsland, komt voorlopig geen groen licht voor duurzame investeringen.
5 miljard euro
Het belang van de investering is groot. De staalreus heeft vier vestigingen op Belgisch grondgebied, goed voor een jaarlijkse omzet van 5 miljard euro. De fabriek in Gent, een van de meest competitieve in de groep, stelt meer dan 4.500 personeelsleden tewerk en nog eens 1.100 contractanten.
Dat is de nieuwe Europese Commisie, die vorige week werd aangesteld, niet ontgaan. Op hun tweede werkdag zakken twee leden naar Gent af om de kwestie toe te lichten. Het gaat om vicepresident Teresa Ribera, verantwoordelijk voor Schone, Eerlijke en Competitieve Transitie, en Stéphane Séjourné, verantwoordelijk voor Welvaart en Industriële Strategie. Het is afwachten welk signaal zij zullen geven over de gevoelige kwestie.
De voorbije jaren hebben topfiguren uit de federale en Vlaamse regering achter de schermen structureel overleg gehad om het bedrijf te ondersteunen in de transformatie. Premier Alexander De Croo kon eerder dit jaar een deal sluiten over de energieprijs voor de Belgische vestigingen. Want groener staal zal steenkool moeten bannen en heeft op termijn waterstof nodig, die op lange termijn duurzaam opgewekt kan worden.
Maar er is een enorme hoeveelheid elektriciteit nodig, en kennis van zaken. Dat laatste is aanwezig in ons land, met kenniscentra als UGent en KU Leuven, met wie ArcelorMittal vorige week nog een leerstoel oprichtte.
De vorige Vlaamse regering van Jan Jambon (N-VA) heeft zowat 600 miljoen euro aan leningen ter beschikking gesteld via de joint venture Finocas. Huidig minister-president Matthias Diependaele (N-VA) wil die ambitie doortrekken.
‘Groen’ staal
Maar de internationale directie van ArcelorMittal verwierp vorige week het huidige ondernemingsplan, omdat te weinig klanten willen bijbetalen voor groen staal uit Europa. De productie is er ook duur, omdat zowel lonen als elektriciteitsprijzen er de voorbije jaren zijn gestegen.
Het is aan de Europese Commissie om de markt af te schermen van goedkoop geïmporteerd staal uit landen die verkiezen om de ecologische impact van de industrie te negeren, klonk het vorige week. Ook al omdat de staalindustrie strategisch van belang is, mochten geopolitieke spanningen in de toekomst tot een militaire escalatie leiden.
