We schreven eerder deze week dat het Gentse financiële dienstenbureau Conessence erop wees dat banken ondanks de massale kapitaalinjecties van de overheden en de beschikking over geld dat nog nooit zo goedkoop is geweest, zo weinig kredieten toestaan aan ondernemers. De problematiek wordt nu ook bevestigd door een studie van ondernemersorganisatie UNIZO. De ondernemersorganisatie trekt dan ook aan de alarmbel. Terwijl in alle studies over faillissementen staat dat het gebrek aan financiering één van de belangrijkste redenen is voor falingen, blijkt het zo moeilijk om financiering te krijgen. De vraag kan dan ook gesteld worden of de koudwatervrees van de banken niet bijdraagt tot het aantal faillissementen en tot het feit dat de economische motor nog altijd niet echt vlot draait.
Bijna 1 op 7 ondernemers ondervond het afgelopen jaar veel tot zeer veel problemen om een krediet aan te vragen bij de bank. 1 op 6 ondernemers kreeg in 2014 te maken met een kredietweigering. Het aantal afwijzingen ligt hoger dan in 2012 (16,1%) en evenaart bijna het aantal geweigerde kredieten van tijdens het crisisjaar 2009 (17,3%). Bij micro-ondernemingen ligt dat aantal nog hoger. Meer dan een kwart zag zijn krediet geheel of gedeeltelijk geweigerd. Dat blijkt uit een studie van UNIZO en de Universiteit Antwerpen in opdracht van de FOD Economie.
De voornaamste redenen voor de weigering van een krediet zijn onvoldoende waarborgen (35,2 %), de verstrenging van de voorwaarden op kredietverlening ten gevolge van Bazel II en Bazel III (28,2 %) en een gebrek aan eigen vermogen (38 %). Het probleem is nog nijpender bij startende ondernemers. Zo ondervindt maar liefst 6 op 10 ondernemers problemen bij het krijgen of houden van een krediet. Net geen 7 op 10 kreeg te maken met een weigering van het krediet.
“Je idee mag nog zo geweldig zijn, zonder geld krijg je nauwelijks een onderneming van de grond of kan je niet groeien. Als ondernemers bij banken voor een krediet geen gehoor krijgen, dan heeft dat automatisch een impact op de economie”, waarschuwt UNIZO-topman Karel Van Eetvelt.
De ondernemersorganisatie vraagt meer aandacht van de overheid en van de banken voor de financiering van KMO’s, en in het bijzonder voor micro-ondernemingen in starters. UNIZO kaartte het probleem eerder al aan op het Vlaamse High level bankenoverleg. De organisatie vraagt ook oplossingen voor de kortetermijnfinancieringen voor kleine bedrijven.
“Vandaag zien we dat ondernemers nog altijd kaskredieten moeten afsluiten tegen 8 of 10% rente. Dat is onaanvaardbaar”, aldus UNIZO. Nog een opvallend cijfer uit de studie: 41,7 procent vroeg na de weigering bij de bank een alternatieve financiering aan. Dat is een stijging met maar liefst 15,6 procentpunt in vergelijking met 2012. UNIZO pleit voor een goede uitbouw van de alternatieve financieringsvormen. De organisatie denkt aan een versoepeling voor crowdfunding, een uitbreiding van de win-winlening en het versterken van de regionale Participatiefondsen. 4 op 10 ondernemers dienden na de weigering bij de bank een aanvraag in bij een andere bank. Het investeringskrediet is de meest gebruikte vorm van bankfinanciering (59,2 %) gevolgd door de straight loan (37,5 %), de lening op afbetaling (21,5 %) en het kaskrediet (19,3 %). Het pand op de handelszaak is de meest gebruikte vorm van waarborg met 38,1 %. Daarnaast hebben 35 % van de ondernemingen een hypotheek of hypothecair mandaat als waarborg uitstaan en bij 15,4 % werd een persoonlijke borgstelling ondertekend.
Sinds 1 maart 2014 is een bank verplicht om de ondernemer ten laatste op het moment van de kredietaanvraag schriftelijk de voor hem relevante kredietvormen toe te lichten. Door de toelichting kan de ondernemer zich een beeld vormen van deze kredietvormen en kan hij ze zo gemakkelijker vergelijken met andere banken. Uit de studie blijkt dat slechts 1 op 5 ondernemingen met minder dan 50 werknemers op de hoogte is van deze verplichting. UNIZO vraagt om deze verplichting nog meer in de kijker te zetten.
