Ineos had vorig najaar voor de derde keer een vergunning aangevraagd voor zijn toekomstige fabriek Project One in de Antwerpse haven. Voor die fabriek is woensdag nog een groot fornuis aangekomen uit Thailand, waarmee ethaan zal worden omgezet in ethyleen, een stof die in onder meer verpakkingsmateriaal en auto-onderdelen terechtkomt.
Met de nieuwe vergunningsaanvraag wilde het Britse chemiebedrijf zekerder zijn dat de fabriek, die nu in aanbouw is en tegen eind 2026 klaar zou zijn, er effectief komt. In juli 2023 speelde Ineos zijn vergunning kwijt wegens onduidelijkheid over de stikstofuitstoot. De werken op de site in Lillo moesten toen worden stilgelegd. Pas in januari 2024 kreeg Ineos een nieuwe vergunning.
Maar natuurverenigingen en de Nederlandse provincies Noord-Brabant en Zeeland tekenden daar ook weer beroep tegen aan. Eind juli gaf toenmalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op eigen initiatief Ineos voor de derde keer een nieuwe vergunning, waarin werd verwezen naar het stikstofdecreet. Dat was intussen door het Vlaams Parlement goedgekeurd. Een nieuwe vergunning, intussen al de derde, moest Ineos meer rechtszekerheid geven.
Ineos: “We zijn extra voorzichtig geworden”
Het protest van de milieubewegingen en de twee Nederlandse provincies had dus geen zin meer, want het was gericht tegen de vorige vergunning, die niet meer van kracht was. En dus moesten de milieubewegingen opnieuw protest aantekenen. Half september waren de documenten voor dat nieuwe protest ingediend, en begon de gebruikelijke beslissingstermijn van ongeveer een jaar bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen weer van begin af aan te lopen.
Maar Ineos diende vorig najaar opnieuw een aanvraag in, om voor de vierde keer een vergunning te krijgen. “Door alle tegenslagen die we al hebben gehad, zijn we extra voorzichtig geworden. We willen dat onze vergunning is afgestemd op de nieuwste kennis en wetgeving”, zei Nathalie Meert, woordvoerster van Ineos vorig najaar.
Nu heeft de provincie Antwerpen die aanvraag dus goedgekeurd. “We baseren ons op het voorwaardelijk gunstige advies van de provinciale omgevingsvergunningscommissie”, zegt Luk Lemmens (N-VA), woordvoerder van de deputatie van de provincie Antwerpen. “Uit het advies blijkt dat de ethaankraker geen betekenisvolle schade toebrengt aan de natuur. In de vergunning staat wel dat de ethaankraker van Ineos tien jaar na de ingebruikname klimaatneutraal moet zijn (volgens de huidige plannen is dat dus tegen eind 2036, red.). Die voorwaarde stond ook al in de vorige vergunning.”
Protest tegen huidige vergunning vervalt
De nieuwe vergunning gaat over een maand in. Het protest tegen de huidige vergunning vervalt dan, waardoor natuurverenigingen en eventueel de Nederlandse provincies Zeeland en Noord-Brabant van nul moeten beginnen met hun bezwaren. “We zouden het betreuren als de Nederlandse provincies opnieuw bezwaar indienen, omdat dat dan weer onzekerheid creëert, terwijl de ethaankraker die Ineos in de Antwerpse haven wil bouwen, met voorsprong de milieuvriendelijkste is in zijn soort”, zegt Luk Lemmens.
De provincies Noord-Brabant en Zeeland hebben in november vorig jaar aangekondigd dat ze hun beroepsprocedures uitstellen en met de Vlaamse regering in gesprek gaan over de gevolgen van de ethaankraker voor het natuurgebied de Brabantse Wal, dat in de provincies Noord-Brabant en Zeeland ligt.
Verschillende natuurverenigingen, waaronder de Bond Beter Leefmilieu (BBL), zijn wel nog steeds tegen de ethaankraker, onder meer omdat de ethaan een bijproduct is van de fossiele en dus vervuilende brandstof schaliegas, en ook omdat BBL vindt dat er meer moet worden ingezet op de recyclage van plastic, in plaats van op de extra productie van ethyleen, die onder meer in nieuwe plastic terechtkomt.
