De Europese ambitie om tegen 2050 klimaatneutraal te worden, vormt een enorme uitdaging voor de Vlaamse basisindustrie. Minister Crevits roept op tot een klimaatsprong in de basisindustrie om gezamenlijk tot een gecoördineerde aanpak te komen.
“Onze economie en onze werkvloeren worden met de dag klimaatvriendelijker en digitaler. Ook onze industrie is in volle transitie”, aldus Hilde Crevits. “Om de omschakeling naar een groene economie te maken, is het niet alleen belangrijk dat de nodige innovatieve technieken aanwezig zijn. Ook onze werknemers moeten we voorbereiden op de werkvloer van de toekomst. Op die manier blijft hun job toekomstbestendig en kunnen ze actief meewerken aan de groene transitie van onze basisindustrie. Samen met de sectoren gaan we hen hierin begeleiden door voldoende opleiding te voorzien.”
Nieuwe competenties en profielen
Een groene transformatie van de Vlaamse basisindustrie vraagt niet alleen investeringen in innovatieve technieken en processen. Het vraagt ook om nieuwe competenties en nieuwe profielen. Om te onderzoeken welke competenties in de toekomst op de werkvloer steeds meer aan belang zullen winnen en hoe we werknemers daarop kunnen voorbereiden, heeft Vlaams minister van Werk Hilde Crevits een studie laten uitvoeren.
“De sleutel voor een succesvolle klimaattransitie ligt bij de industrie. Duurzame processen en circulaire materialen vragen echter om talent met de juiste skills. We investeren daarom fors in sectorale opleidingscentra, in samenwerking met sociale partners, het onderwijs en de VDAB. Daar ligt de grootste uitdaging: de instroom van meisjes en jongens met een STEM-diploma moet hoger, levenslang leren wordt de norm en we moeten de jonge generatie vooral overtuigen dat een job in de industrie een job met positieve impact is waar ze echt het verschil kunnen maken voor het klimaat”, zegt Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder van essenscia.
Nood aan 30.000 nieuwe talenten
In de studie worden 7 beleidsuitdagingen naar voren geschoven. Zo zullen er 30.000 nieuwe mensen nodig zijn tot 2035, goed voor circa 40% van het huidige aantal werknemers in deze sectoren. Het gaat dan vooral over jobs als wetenschappers, ingenieurs, technici, maar ook verkopers, managers en ondersteunend personeel op juridisch, maatschappelijk en logistiek vlak.
“Innovatie, digitalisering en de opmars van vernieuwende technologieën zorgen er dus niet voor dat jobs verdwijnen”, aldus Vlaams minister van Werk Hilde Crevits. “Integendeel, het zorgt er net voor dat er jobs bijkomen. Enerzijds moeten we dus nieuwe talenten aantrekken, anderzijds moeten we de werknemers die nu al in deze sectoren aan het werk zijn, goed bijscholen.”
STEM-profielen gegeerd
Vooral de schaarse STEM-profielen zijn gegeerd, wat naast de nood aan nieuwe profielen een tweede uitdaging vormt. Daarom zet Vlaams minister Hilde Crevits volop in op STEM-academies om meer jongeren richting STEM-jobs te leiden. In 2019 hadden 162 gemeenten een STEM-academie, dit aantal is in 2020 gestegen tot 221 gemeenten. Het is de ambitie om in elke gemeente in Vlaanderen een academie op te richten zodat jongeren daar kennis kunnen maken met techniek en wetenschap.
59.000 werknemers bijscholen
Ook zullen circa 59.000 werknemers bijgeschoold moeten worden inzake kennis over groene thema’s. “Tegen alle verwachtingen rond digitalisering en automatisering in zien we dat de energie-intensieve industrie structureel zal moeten gaan aanwerven in de komende jaren, en dat er op grote schaal zal moeten worden ingezet op het upskillen van de werknemers in de verschillende sectoren. Enkel op die manier zal de transitie naar een klimaatneutrale basisindustrie kunnen slagen, want de menselijke factor blijft wel degelijk heel belangrijk”, aldus Frederick Van Gysegem van adviesbureau Roland Berger.
Nood aan ‘soft skills’ en basis digitale werkvaardigheden
Tot slot blijkt uit de studie dat de zogenaamde ‘soft skills’ aan belang winnen. Het gaat dan bijvoorbeeld over creatief denken, flexibel plannen en organisatie- en transformatiemanagement. De grootste uitdaging is een flexibele arbeidsorganisatie en planning. De fabrieksvloer zal namelijk getransformeerd worden door robotisering, digitale sturing, industrie 4.0,…
Daarnaast bracht de studie het belang van te kunnen werken met digitale tools zoals een tablet, computer of smartphone of het werken met digitale technieken zoals augmented reality onder de aandacht. Vooral kwetsbare groepen zoals ouderen, kortgeschoolden en huishoudens met lagere inkomens hebben het moeilijk om de golf aan digitalisering te volgen waardoor er een socio-economische digitale kloof ontstaat. Deze kloof vertaalt zich vervolgens op de werkvloer.
Om die kwetsbare groepen digitaal mee te krijgen, investeert Vlaams minister Hilde Crevits 50 miljoen euro in de oprichting van 100 digibanken over heel Vlaanderen.
