winnaars Foto: Shutterstock / JHS

COLUMN. Beste overheid en grote ondernemingen: vermijd faillissementen door de kmo tijdig te betalen

Rudy Aernoudt is professor, schrijver, filosoof, econoom en columnist. Geregeld kruipt hij in zijn pen om een kritische column te schrijven voor alle regio's van Made in. Vandaag buigt hij zich over hoe je een faillissement kan vermijden door de betalingstermijn van de kmo te respecteren.

“Faillissementen breken records in 2024”, lezen we overal. Onbetaalde of te laat betaalde facturen en daaruit voortvloeiende liquiditeitsproblemen is één van de belangrijke oorzaken van faillissementen. Vele kmo’s zijn leveranciers aan grote bedrijven en aan de overheid. En dit zijn precies vaak de oorzaken dat kmo’s in liquiditeitsproblemen komen.

Overheden stellen dat kmo’s de ruggengraat zijn van de economie. Grote ondernemingen hebben de mond vol van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Met andere woorden: respect hebben voor aandeelhouders én stakeholders. Eén van de belangrijkste stakeholders zijn de leveranciers, en dat zijn vaak kmo’s.

Betalingstermijn consumenten

77% van de Belgische consumenten betalen hun facturen op tijd. Voor zij die niet op tijd betalen is de voornaamste reden vergetelheid. Overigens hebben de Belgen van alle Europese landen het minste geloof in artificiële intelligentie als het gaat over schuldinning en te agressief beleid vanwege de leverancier werkt vaak anti-productief.

Lees ook: COLUMN. Goede voornemens voor 2025: het nut van beleggen in kmo’s

Werken voor de overheid

De overheid is een grote potentiële klant. De overheidsaankopen vertegenwoordigen immers 18% van de gehele economie. Wie geld moet ontvangen van bijvoorbeeld het ministerie van justitie ontvangt het geld gemiddeld slechts op 60 (!) dagen na de factuurdatum. Bij de federale politie is dat gemiddeld 43 dagen. Maar dat zijn weliswaar de extreme voorbeelden. De overeengekomen betalingsduur met de overheid is gemiddeld 58 dagen en de effectieve betaling gebeurt op 75 dagen, dus 17 dagen te laat. Als wij aan de overheid moeten betalen, dienen wij echter wel de betaaltermijnen te respecteren. Probeer maar eens 43 of 60 te wachten vooraleer een boete te betalen.

Betalingstermijnen grote bedrijven

Wanneer we kijken naar laattijdige betalingen, spannen grote ondernemingen de kroon. De overeengekomen betalingsduur is gemiddeld 45 dagen, maar de effectieve betaling gebeurt pas gemiddeld 18 dagen later, dus op 63 dagen. Overigens hebben 82% van de grote ondernemingen al aan hun Belgische leveranciers langere betaaltermijnen opgelegd en 69% van de kmo’s zijn daar niet op ingegaan. Een ongezonde situatie als je het mij vraagt.

“Als grote ondernemingen en de overheid zich nu eens zouden engageren om in 2025 hun leveranciers op tijd te betalen, dan zou dat 17 à 18 dagen bijkomend werkkapitaal bezorgen voor de kmo.”

Rudy Aernoudt

Wet op late betalingen

In Nederland werd in 2022 beslist dat er een wettelijke termijn van 30 dagen geldt, in België is dat 60 dagen. Als de verordening die de Europese commissie voorstelt wordt goedgekeurd door de Europese Raad – hopelijk in 2025 – zal de 30 dagen-regel in heel Europa gelden. Kmo’s worden dan ook verplicht om intresten en kosten aan te rekenen van zodra een groot bedrijf of een overheid de factuur één dag te laat betaalt. Afwachten dus.

Een cultuur van tijdig betalen

Ondertussen stel ik voor dat grote ondernemingen en de overheid nog wat goede voornemens aan hun lijstje toevoegen. De kmo is een belangrijke schakel in de aanbodvoorziening van zowel overheid als grote ondernemingen. Als grote ondernemingen en de overheid zich nu eens zouden engageren om in 2025 hun leveranciers op tijd te betalen, dan zou dat 17 à 18 dagen bijkomend werkkapitaal bezorgen voor de kmo. Alleen door de overeengekomen termijn te respecteren – dat is toch niet te veel gevraagd – zou bij een kmo met een omzet van 500.000 euro op die manier bijkomend 25.000 euro bedrijfskapitaal vrijkomen. Gelukkig zijn er al grote ondernemingen die een cultuur van tijdig betalen respecteren. Hopelijk volgen allen, en ook de overheid, hun goede voorbeeld.