Windrose is een Chinees bedrijfje dat twee jaar bestaat en een nieuw model van elektrische vrachtwagen heeft ontwikkeld. Die vrachtwagen zou met een volle batterij zeshonderd kilometer kunnen rijden. Dat is drie keer meer dan de elektrische vrachtwagens van bijvoorbeeld Renault Trucks, die vandaag door frisdrankenproducent Coca-Cola in België worden gebruikt om drank aan onder meer supermarkten en drankencentrales te leveren.
Dat er toekomst zit in elektrische vrachtwagens, staat buiten kijf. “Wij hebben eind 2022 onze eerste elektrische vrachtwagen in gebruik genomen. Nu hebben we er dertig, en we hebben een bestelling voor nog eens veertien elektrische vrachtwagens geplaatst”, zegt Laura Brems, duurzaamheidsdirecteur van Coca-Cola in België. “Een elektrische vrachtwagen is duurder in aankoop, maar de gebruikskosten zijn veel lager, waardoor de meerkost na zeven jaar is terugverdiend.”
De Chinezen van Windrose richten zich dus op een groeiende markt met veel toekomstmuziek. Wen Han, oprichter en CEO van Windrose, heeft eerder al in verschillende media aangegeven dat hij een assemblagefabriek voor zijn elektrische vrachtwagens wil bouwen in Europa, en dat Antwerpen een van de topkandidaten is. Concreet zouden de onderdelen voor vrachtwagens in China worden gemaakt en dan naar Antwerpen komen, waar ze in een fabriek in elkaar worden gezet. In de fabriek in Antwerpen zou ook een afdeling voor onderzoek en ontwikkeling komen. Alles samen goed voor een investering van driehonderd miljoen euro en drieduizend jobs.
Nog geen overheidssteun
De krant De Tijd is te weten gekomen dat het Europese hoofdkantoor van Windrose in Zele wordt gevestigd, op een site van het transportbedrijf Gilbert De Clercq. Windrose zal er ook een werkplaats openen. Gilbert De Clercq wil de elektrische vrachtwagens van Windrose ook testen voor commerciële ritten, maar dat zal nog niet voor meteen zijn. “Eerst moeten de vrachtwagens van Windrose nog gehomologeerd worden”, zegt Herwig Varendonck, innovatiedirecteur van Gilbert De Clercq.
Toch lijkt het verre van zeker dat Antwerpen een grote fabriek van Windrose zal binnenhalen. Concrete overheidssteun is er nu alleszins nog niet. “Windrose wordt momenteel begeleid door het investeringsteam van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) en Flanders, Investment and Trade (FIT). Maar er zijn nog geen engagementen voor specifieke steun”, zegt Vlaams minister van Economie Jo Brouns (CD&V).
Loze beloftes
Bij economen heerst grote scepsis over de komst van Windrose naar Antwerpen. “Het verhaal doet me denken aan het persmoment dat toenmalig Vlaams minister-president Kris Peeters in 2012 organiseerde om aan te kondigen dat Chinezen 1.200 jobs zouden creëren in Willebroek. Die jobs zijn er nooit gekomen”, zegt een vooraanstaande econoom, die vanwege de gevoelige materie niet met zijn naam in de krant wil.
“De CEO van Windrose is pas afgestudeerd en heeft nauwelijks enkele jaren ervaring. Waar zou hij het geld vandaan halen om in Antwerpen een grote vrachtwagenfabriek neer te zetten?”
Econoom die anoniem wil blijven
Ook Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, verwijst naar loze Chinese beloftes uit het verleden. “Het Chinese e-commercebedrijf Alibaba beloofde duizenden banen in Luik. Het bleken er maar driehonderd te zijn”, zegt hij. “En de Taiwanese fabrikant van elektrische wagens Thunder Power zou elektrische wagens bouwen op de site van Caterpillar in Charleroi. Verder dan vage plannen kwam dat project niet.”
De econoom die anoniem blijft, stelt zich ook vragen bij het financiële model achter Windrose. “De CEO is pas afgestudeerd en heeft nauwelijks enkele jaren ervaring. Waar zou hij het geld vandaan halen om in Antwerpen een grote vrachtwagenfabriek neer te zetten? Ik hoop dat het geld niet grotendeels van onze overheid komt, want dan bouwen we hier een fabriek met belastinggeld, die hier wegtrekt als dat geld op is.”
“Een beslissing over een nieuwe fabriek zal niet van vandaag op morgen worden genomen. Er zal sowieso nog veel water door de Schelde moeten stromen vooraleer die Antwerpse fabriek er komt”
Peter Vanden Houte
“Ook bij de financiers over wie iets bekend is, heb ik mijn vragen. Een van de investeringsfondsen achter Windrose is FountainVest uit Hongkong. Maar FountainVest vermeldt de investering in Windrose niet op zijn website. Hoe belangrijk is die investering dan? En verder: Decathlon is een van de eerste klanten van Windrose. Maar in het duurzaamheidsrapport van Decathlon in 2023 staat geen letter over het Chinese bedrijf. Dat is vreemd. Het verhaal van Windrose is gewoon ongeloofwaardig.”
Troeven van Antwerpen
En toch zijn er ook argumenten die een mogelijke komst van Windrose naar Antwerpen kracht bij zetten. “Antwerpen heeft met zijn haven wel een grote troef, omdat vrachtwagens dan snel naar andere Europese landen kunnen worden verscheept”, zegt Peter Vanden Houte. “Bovendien heeft de Europese Commissie onlangs beslist om hoge invoertarieven op Chinese auto’s te heffen, om de Europese markt te beschermen tegen staatssteun uit China. Europa zou die invoertarieven binnenkort ook op Chinese vrachtwagens kunnen heffen. Als een Chinees bedrijf een fabriek in Europa opent, kan het die hoge invoertarieven vermijden.”
“Maar er is wel een belangrijke nuance: zo’n bedrijf zal het Europese aandeel van de productie van elektrische vrachtwagens juist hoog genoeg houden om nog als Europees bestempeld te worden. Het zal dus zeker niet te veel in Europa produceren. En een beslissing over een nieuwe fabriek zal ook niet van vandaag op morgen worden genomen. Er zal sowieso nog veel water door de Schelde moeten stromen vooraleer die Antwerpse fabriek er komt.”
Die drieduizend jobs lijken dus onwaarschijnlijk? “Inderdaad”, zegt de andere econoom. “Als die fabriek er al zou komen, denk ik dat we hier maximaal driehonderd jobs gaan zien.”
