Gent viel maandagavond in de prijzen tijdens de BE Vegan Awards, die volledig plantaardige zaken in de bloemetjes zetten. Madam Bakster werd verkozen tot beste brunchbar van het land, Le Botaniste tot beste lunch en Plant a Pizza tot beste foodtruck.
Bram Bruyland (42), die tien jaar geleden de veganismevereniging BE Vegan heeft opgericht, kreeg er een Lifetime Achievement Award. Hoog tijd voor een gesprek over hoeveel makkelijker het tegenwoordig is om plantaardig te eten, over de blijvende weerstand en … over zijn favoriete adresjes in Gent, natuurlijk.
Hoelang ben je zelf al veganistisch?
Bram Bruyland: “Dertien jaar ongeveer. Daarvoor was ik bijna twintig jaar vegetarisch, om dierenleed te vermijden. Alleen wist ik niet dat je door zuivel te eten en leren schoenen te dragen, óók dierenleed veroorzaakt. Toen ik dat besefte, heb ik de overstap gemaakt.”
Was dat lastig, die overstap?
“Qua wilskracht was dat niets. Zodra ik de klik had gemaakt, ging het vanzelf. Niet-veganistische voeding was vanaf dan geen voeding meer in mijn hoofd. Zoals hondenvlees geen eten is voor jou. Het zou mij gewoonweg niet meer smaken. Maar inzake gemak was het wel ingewikkeld. Je kon toen nergens vegan kaas vinden, en plantaardige opties binnen de horeca waren sterk beperkt.”
Dan is er veel veranderd de afgelopen tien jaar.
“Ongelooflijk veel. Toen we BE Vegan opstartten, waren we al blij als we één artikeltje konden delen op onze sociale media. Vandaag kunnen we de artikelen gewoonweg niet bij houden. Het verschil is immens qua aandacht, qua recepten, qua producten, qua horeca … Restaurateurs zeggen ons dat zelf: als ze geen vegan optie op de kaart zetten, hebben ze veel minder klanten. Er hoeft maar één iemand veganistisch te zijn in een groep, de hele groep zal ergens anders gaan eten.”
Hoe deed je dat vroeger? Toen je nergens vegan producten kon vinden?
“Alles zelf maken. Zin in vegan koekjes? Begin dan maar te bakken. Vegan pizza of mayonaise? Dat vond je nergens. Tegenwoordig kan je kiezen uit een heel gamma.”
Zou je zeggen dat het vandaag makkelijk is om veganistisch te eten?
“Sowieso. Ongelooflijk veel makkelijker dan in begin, alleszins. De enige uitdaging die er nog is, is sociaal. Het is de jongste jaren veel verbeterd, maar er zijn nog altijd heel veel mensen die heel defensief of aanvallend kunnen reageren. Het feit dat je vegan bent, is al voldoende voor hen.”
Heb je zelf al in zulke situaties gezeten?
“Toen ik nog vegetarisch was, werd ik eens uitgescholden op een familiefeest. Ik had nog niets gezegd, maar een man werd woedend omdat ik vegetarisch was. Hij heeft daar een hele tirade afgestoken. ‘Het zijn allemaal marginalen’, riep hij.”
Vanwaar komen die frustraties, denk je?
“Dat is voer voor psychologen. Misschien komt het omdat mensen onbewust beseffen dat je ergens wel een punt hebt en daardoor de neiging hebben om zich te verdedigen. Als je zegt ‘Ik stop met sigaretten roken’, neemt niemand daar aanstoot aan. Als je zegt ‘Ik wil meer sporten’, gaat niemand door het lint.”
“Maar als je zegt ‘Ik eet geen dierlijke producten’, dan kunnen mensen heel defensief reageren. In Facebookgroepen rond elektrische auto’s zie ik dat ook. Gewoon het feit dat mensen iets anders doen, iets nieuws en eigenlijk ook beter, kan mensen boos maken. Het feit dat je onbewust in vraag stelt wat zij doen, daar kunnen sommige mensen heel moeilijk mee om.”
Kreeg BE Vegan veel weerstand bij de opstart?
“Eigenlijk niet. Toen we van start gingen, voelden we vooral veel interesse. Veel mensen stonden open voor onze boodschap. Landbouwers en ministers zagen ons toen nog niet echt als een bedreiging. Het is pas later, toen we groter werden, dat we meer tegenwind kregen.”
En tegelijk ook meer aanhangers?
“Intussen groeit een hele generatie op in een wereld waar veganisme veel normaler is. Toen ik ermee begon, kende ik niemand die veganistisch was. Vandaag kent iedereen wel iemand.”
Denk je dat we over twintig jaar allemaal plantaardig eten?
“Een paar jaar geleden dacht ik dat. Maar sinds corona, de stijging van de voedselprijzen en dergelijke, zijn mensen veel meer met zichzelf bezig. Ze doen wat ze altijd al deden en zijn minder op zoek naar nieuwe dingen. Er is even op de pauzeknop gedrukt. Daarom heb ik mijn prognose bijgesteld naar 25 jaar.”
Zijn we in Gent goed bezig?
“Gent is altijd een voorloper geweest in vergelijking met andere steden, maar ik heb het gevoel dat Antwerpen en Brussel ons hebben bijgebeend, de jongste jaren. Gent mag gerust een tandje bijsteken. Zowel het stadsbestuur als de inwoners mogen nog wat progressiever zijn.”
Tot slot, wat zijn jouw favoriete adresjes in Gent?
“Als ik moet kiezen, ga ik voor Soul Kitchen, Plant a Pizza, Knol&kool en De Frietketel. Maar er zijn nog zo veel Gentse adresjes om te ontdekken, dat bewijzen de BE Vegan Awards keer op keer.”
Gent viel in de prijzen maandagavond tijdens de uitreiking van de BE Vegan Awards 2023. Beste ontbijt/brunch: Madam Bakster. Beste Foodtruck: Plant a Pizza. Beste Lunch: Le Botaniste (goud), Knol&kool (zilver). Meest opvallende nieuwkomer: Zonder Ei Bakkerij (zilver). Beste (web)shop: Radikal Kindness (zilver). Beste diner: Soul Kitchen (zilver)
