België is een land van zelfstandigen en kmo’s, zo wordt vaak beweerd. Recente cijfers tonen aan dat bijna een kwart van de werkende bevolking in België actief is als zelfstandige. Het zelfstandig ondernemen is dus zonder twijfel hot in België en in Vlaanderen. Het vormde voor de provincie Oost-Vlaanderen aanleding om een onderzoeksrapport over zelfstandig ondernemen te publiceren onder de titel “mijn zaak, uw zaak,… onze zaak”
Iets minder actueel blijkt het historisch onderzoek over het zelfstandig ondernemen te zijn. Binnen de economische geschiedenis blijft de wereld van het kleinbedrijf, de zelfstandigen of familieondernemingen onderbelicht. Gebrek aan relevant en toegankelijke bronnenmateriaal is zeker een goede reden. Maar ook het niet-vertrouwd zijn van historici met dit thema speelt een belangrijke rol.
“Ook in Oost-Vlaanderen vormen de zelfstandigen en de kmo’s een belangrijke tak in de economie”, aldus gedeputeerde Jozef Dauwe, bevoegd voor Erov (Economische Raad Oost-Vlaanderen) en middenstand én voor cultuur en erfgoed.“Volgens recente cijfers van EROV zijn in Oost-Vlaanderen liefst 105 000 zelfstandigen aan de slag, goed voor 18% van de totale tewerkstelling in onze provincie.”
Meer redenen had het Oost-Vlaamse provinciebestuur dan ook niet nodig om een vernieuwend onderzoek van KADOC-KU Leuven te steunen dat zich nadrukkelijk richt op de historische ontwikkeling van het zelfstandig ondernemen en de kmo in de provincie Oost-Vlaanderen. Op vraag van de Provincie werd het onderzoeksrapport verwerkt tot een publicatie met als titel: ‘Mijn zaak, uw zaak…onze zaak. Zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen’.
Gedeputeerde Jozef Dauwe: “De publicatie blikt niet alleen terug. Ze inspireert ons ook om de Oost-Vlaamse middenstand, o.m. via de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen, blijvend te ondersteunen en te stimuleren”.
Het nieuwe onderzoek, uitgevoerd door Peter Heyrman en Sebastien Libens van het KADOC en met de samenwerking van UNIZO Oost-Vlaanderen, richt zich op de realiteit en het belang van het zelfstandig ondernemen, de wijze waarop deze bedrijfsleiders zich organiseerden, hun belangen verdedigden en het effect van dit alles op beleid en maatschappelijke positie. Bijzondere aandacht gaat uit naar de numerieke ontwikkeling van de zelfstandige ondernemers en de kmo. De Oost-Vlaamse context staat hierbij centraal, maar de ontwikkelingen in deze regio kunnen vanzelfsprekend louter worden begrepen en comparatief geëvalueerd, wanneer tegelijkertijd ook een breder, Vlaams en Belgisch perspectief gehanteerd wordt. Er werden verschillende bedrijfsleiders geïnterviewd om meer greep te krijgen op de evoluerende praktijk van het zelfstandig ondernemen. Zij blikken terug op de geschiedenis van hun familieonderneming die veelal verschillende generaties overspant. Diverse sectoren en regio’s komen daarbij aan bod.
Het boek ‘Mijn zaak, uw zaak…onze zaak’ van Peter Heyrman en Sebastien Libens werd uitgegeven door de Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Erfgoed, in samenwerking met KADOC-KU Leuven en UNIZO Oost-Vlaanderen. Het kost 30 euro en is te bestellen via www.oost-vlaanderen.be/erfgoed.
