De renovatie paste in het project EnergieNeutraal Levensloopbestedig Bouwen (ENLEB) en werd gerealiseerd met steun van Europa, Vlaanderen en de provincie Antwerpen. Kamp C, het provinciaal Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, is hoofdpartner van dat project en begeleidde samen met Zonnige Kempen het co-creatietraject met de bewoners.
Hoewel er uit praktische overwegingen gekozen werd voor een leegstaande woning in de wijk Vinkenhof wilden de partners in project ENLEB onderzoeken en testen hoe een woning energetisch gerenoveerd kan worden zonder dat de bewoners tijdelijk moeten verhuizen. De woning in Berlaar is een halfopen bebouwing met drie slaapkamers die net zoals de hele wijk begin jaren tachtig werd opgetrokken. De woningen zijn zeer beperkt of niet geïsoleerd en beschikken niet over een ventilatiesysteem. Deze woning heeft omwille van vochtschade geruime tijd leeggestaan. Zonnige Kempen, als partner in project ENLEB, heeft dan ook besloten om net deze woning in te zetten als demonstratieproject. Aangezien het dak en de gevels aangesloten zijn op de naastliggende woning is deze ook mee geïsoleerd aan de buitenzijde om te vermijden dat er moeilijke bouwknopen of complexe overgangen geconstrueerd moeten worden.
Het Interreg-project ENLEB, waar deze renovatie deel van uitmaakt, onderzocht in verschillende Vlaamse en Nederlandse wijken hoe co-creatie met bewoners kan bijdragen aan de verduurzaming van woningen. “De bewoners zelf zijn uiteraard een primaire bron om het leefcomfort en het gebruiksgemak van een woning te onderzoeken. Die informatie is heel relevant voor verhuurders en ontwerpers. Zo ook voor Zonnige Kempen. De sociale huisvestingsmaatschappij kan daardoor beter inspelen op reële behoeften en wensen van de huurders en toekomstige renovaties daarop afstemmen,” vertelt Kathleen Helsen, gedeputeerde voor Wonen en voorzitter van Kamp C.
Samen met Kamp C startte Zonnige Kempen in het voorjaar van 2019 met een co-creatietraject met haar bewoners uit Vinkenhof. Nadat alle input werd verzameld, koppelde Zonnige Kempen in het najaar van 2019 terug over welke maatregelen al dan niet zouden doorgevoerd worden bij de renovatie. De bewoners kregen eveneens tips om zelf hun energieverbruik te verlagen en hun leefcomfort te verhogen. Het hele co-creatietraject kende een zeer hoge participatiegraad en Zonnige Kempen was dan ook heel tevreden met deze betrokkenheid.
De gevel heeft een grote impact op de totaliteit van de woning. Niet enkel naar architectuur en uitstraling, maar ook naar binnenklimaat en energieverbruik toe. Voor dit project is gekozen om de bestaande gevel te behouden en de woning volledig langs buiten in te pakken met rotswol. Een nieuw buitenspouwblad dient daarom wel voorzien te worden om deze isolerende laag tegen weer en wind te beschermen. Om zowel het gebruik van plaats als het gebruik van materiaal te beperken is gekozen voor een vezel-cement plaatmateriaal. Bijkomend voordeel is ook dat dit plaatmateriaal niet gelijmd of gecementeerd wordt en bijgevolg dus terug demonteerbaar en herbruikbaar is.
