“Wát een chocolade hebben jullie? Al die soorten. Hoe kan je die ooit uit elkaar houden?” Qua oppervlakkig gekeuvel kon de binnenkomer van Oprah Winfrey in het uitverkochte Studio 100 Pop-Up Theater tellen. Maar het was de enige keer dat het publiek – 1.700 aanwezigen, een uitverkocht huis – haar op een glad praatje kon betrappen. Ze vulde moeiteloos een uur met een quasi monoloog, tjokvol levenswijsheden, al dan niet van spirituele strekking.
Ze werd als een koningin binnengehaald. Een open doekje, met gejuich, een staande ovatie en al. Krek hetzelfde overkwam oud-president Barack Obama vorig jaar, op dezelfde plek bij dezelfde gelegenheid. Het moet zijn dat het adresboekje van de organisator – durfondernemer en allround lefgozer Jürgen Ingels – bepaald indrukwekkend is.
Mirakel
Net zoals bij Barack Obama was diezelfde Jürgen Ingels de interviewer van dienst. Dat duurde welgeteld drie minuten. Toen nam Oprah Winfrey de regie in handen en stelde zij de vragen, die ze voor het gemak ook zelf beantwoordde. Ze ging meteen naar de essentie. “Mijn leven is een mirakel”, zei ze. “Mijn ouders zijn nooit getrouwd. Ze hadden maar een keer seks, onder een oude eikenboom. Dat ene zaadje vond de eicel, en daar was ik. Het moest zo zijn.”
En dat mirakel bleef maar duren. Ze groeide op in bittere armoede met haar grootmoeder in Kosciusko, Mississippi, waar de zwarte bevolking in 1954 nog met de nek werd aangekeken. “Apartheid was het. Mijn oma leerde me lezen toen ik 3 was, bijbelverzen. Toen al wist ik: ik ga meer van mijn leven maken dan dit.” Dat ze uiteindelijk zou uitgroeien tot de allereerste Afro-Amerikaanse vrouw met een bankrekening van negen nullen voor de komma, durfde ze helemaal niet dromen.
“Ik deed wat ik dacht dat ik moest doen. Ik wist al van jongs af aan dat ik een vlotte babbel had. Ik praatte geregeld voor een volle kerk. Dat was mijn talent en mijn eerste levensles: ken je talent. Er is niks dat je overkomt dat je niet kan gebruiken om een stap te zetten. En elke stap is een stap dichter bij je uiteindelijke doel.”
Imperium
Ze reeg de quotes en levenslessen aan elkaar, welbespraakt zoals het een vrouw betaamt die haar fortuin heeft gemaakt als talkshowhost. En als ondernemer. Want van ondernemen heeft ze wel een handje weg, bewijst haar curriculum. Aanvankelijk tekende ze indertijd voor de Oprah Winfrey show een contract van een miljoen dollar voor vier seizoenen. Niet slecht betaald, maar ze richtte wel prompt haar eigen productiehuis op, Harpo – Oprah, maar dan omgekeerd. Ze blikte zelf haar talkshow in en passeerde zo twee keer langs de kassa. “Ik heb het risico genomen, toen dat risico het waard was.”
Ze bouwde van haar carrière gestaag een imperium uit. Een eigen kabelkanaal, Oprah Winfey Network (OWN). Een eigen boekenclub, een eigen tijdschrift, een eigen cosmeticalijn en kledingcollectie. Ze kocht zich tegelijk in bij Weight Watchers, waar ze tussen haakjes in de raad van bestuur de rijkste Belg Eric Wittouck tegenkwam.
Haar oneliners gingen erin als zoete koek. “Op een gegeven moment zei men dat Oprah Winfrey een merk was”, zei ze. “Ik was verbolgen. Ik ben geen merk. Ik ben een mens. Het duurde even voor ik doorhad dat het wel degelijk big business was waar ik me mee inhield. Sindsdien zeg ik: My heart is my brand, mijn hart is mijn merk.”
Niet dat het succes en haar fortuin haar in de schoot is geworpen. “Het is hard werken. Work-lifebalance? Vergeet het. Dat bestaat niet. Zeker niet de eerste vijf jaar als je ondernemer bent. En tegelijk wil iedereen een stukje van je. Toen mijn loon bekend werd en de kranten erover begonnen te schrijven, had ik ineens massa’s neven en nichten die wat hulp konden gebruiken. Omdat ik uitstraalde dat ik really nice was.” Of ze die hulp ook heeft gegeven, liet ze in het midden.
Moderator Jürgen Ingels kreeg er nauwelijks een speld tussen. De vragen die hij hoorde te stellen, waren op voorhand grondig met Oprah Winfrey doorgenomen. Er waren een paar thema’s die ze niet wilde aansnijden. De politieke situatie in haar thuisland, bijvoorbeeld. De naam Donald Trump viel niet een keer. Misschien een gemiste kans, maar niemand die het miste.
Nalatenschap
Na afloop van het gesprek met Barack Obama vorig jaar, vonden sommigen dat het een te glad praatje was, vol zachte vragen. Daar liet Oprah Winfrey geen ruimte voor. Logisch, zij heeft het betere gesprek ten behoeve van een groot publiek omzeggens uitgevonden met haar talkshow.
Nu is ze 71 en met die bankrekening van haar hoeft ze niet meer zo nodig dag in dag uit in de weer te zijn. Heeft ze nog een doel? “In elk geval niks materieels. Ik heb mijn ‘grote-auto-fase’, mijn ‘diamant-fase’ en mijn ‘schoenen-fase’ gehad. Het is van geen tel. Het enige doel is: geliefd zijn wegens wat je doet en wat je voor iemand kan betekenen.”
Of het niet tijd wordt dat ze haar memoires schrijft? “Ik was het van plan, maar heb het gelaten voor wat het is. Mijn nalatenschap is meer dan wat woorden op papier. Iedereen die ooit iets van me heeft opgestoken, die ik heb kunnen raken, en die daardoor zijn leven misschien in een andere, betere plooi heeft gelegd … Dat is mijn nalatenschap.”
