De daling situeert zich vooral bij de bedienden, die vaak verplicht moesten thuiswerken. Bij arbeiders is er een lichte stijging. Het gemiddelde bedrag per fietser nam toe. Hieruit leiden we af dat vooral diegenen die verder van het werk wonen, in 2021 naar het werk bleven fietsen.
De laatste jaren is er een constante stijging van het aantal fietsende werknemers die via hun werkgever genieten van een specifieke fietsvergoeding. Met telkens een piek tijdens de zomermaanden en een daling tijdens de wintermaanden. Fietsen doen we nog altijd het liefst in ideale weersomstandigheden. Onze data betreffen enkel de werknemers die hun woon-werkverplaatsingen (gedeeltelijk) met de fiets afleggen en hiervoor een specifieke fietsvergoeding ontvangen van hun werkgever. Het totale aantal fietsende pendelaars ligt waarschijnlijk nog een stuk hoger. Het jaar 2020 startte als een sterk ‘fietsjaar’ maar uiteindelijk kwam er een daling, die zich verder zette in 2021.
Veerle Michiels, mobiliteitsexpert van SD Worx zag dat in 2021 één op zeven werknemers (14%) nog een fietsvergoeding krijgt voor de getrapte woon-werkkilometers. “Dat is een daling met een derde: pre-corona ging het nog om bijna een kwart (22%). De daling situeert zich bij de bedienden, die door corona vaak verplicht moesten thuiswerken. Bij arbeiders is er zelfs een kleine stijging, waardoor zij in 2021 op gelijk niveau met de bedienden komen. Er zijn meer vrouwen dan mannen die een fietsvergoeding genieten. Hiervoor zijn verschillende verklaringen mogelijk. Vrouwen zijn bijvoorbeeld sterk vertegenwoordigd in de zorgsector, die een verplichte fietsvergoeding kent. Vaak wonen zij dichterbij het werk en fietsen daardoor kortere afstanden dan de mannen. Het mediaan – bedrag per fietser per jaar steeg van € 73,92 in 2019 naar € 91,20 in 2020. Het daalde echter opnieuw naar € 76,80 (voor de eerste 8 maanden van 2021). De fietsvergoeding is een mooie stimulans om werknemers op de fiets te krijgen. De winst zit echter vooral in de extra beweging; een plus voor de gezondheid.”
Er is geen wettelijke verplichting voor de werkgever om fietsende werknemers te vergoeden voor hun inspanningen. De fietsvergoeding is een vrijwillige stimulans, tenzij dit sectoraal is afgesproken, zoals in de zorgsector. Het aantal werknemers dat deze vrijgestelde fietsvergoeding geniet, kent vanaf 2020 een sterke terugval. Covid-19 en het verplichte thuiswerk hebben stevige stokken in de wielen gestoken. De werkgever mag de fietsvergoeding immers maar toekennen per effectief getrapte woon-werkkilometer. Wanneer deze vergoeding niet meer bedraagt dan 0,24 EUR per effectief getrapte woon-werkkilometer, is deze vergoeding niet onderworpen aan RSZ-bijdragen of belastingen.
“Bijna een kwart van de werknemers in Oost-Vlaanderen kan rekenen op een fietsvergoeding per getrapte kilometer. In Brussel zien we een halvering van de werknemers (van 11,8% in 2019 tot 6,7% in 2021), maar de sterkste daling zien we bij werknemers werkzaam in Vlaams-Brabant: van 18,5% tot 8,7%”, bevestigt Veerle Michiels van SD Worx.
