In Mechelen zijn er momenteel 380 horecazaken. Dat blijkt uit de cijfers van onderzoeksbureau Locatus, dat de bestemmingen van commerciële panden in Vlaanderen onderzocht. 17,9% van die zaken zijn cafés. In absolute cijfers gaat het om zo’n 68 kroegen. Dat zijn 2 procentpunten minder dan vorig jaar. Toen maakten de drankgelegenheden 19,9% van alle zaken uit. Op dat moment waren er 376 horecazaken in de Dijlestad, waarvan ongeveer 75 cafés.
Het totale aantal horecazaken nam dus wel toe het afgelopen jaar. En dat stemt Christian Michiels, restaurantuitbater en voorzitter van Horeca Groot Mechelen, tevreden. “De horeca blijft het goed doen en ook de cafés houden vrij goed stand, zeker als je het vergelijkt met andere steden”, zegt hij. “Uiteraard zijn er zaken die stoppen, maar daar zijn allerhande redenen voor. Vaak worden er overnemers gevonden of komen er nieuwe zaken. Het is dus zeker niet allemaal slecht nieuws.”
Toch telt Mechelen nu zo’n zeven cafés minder dan een jaar geleden. “De Planeet ging failliet, maar de uitbater van Bar Makadam wil dan weer stoppen op een hoogtepunt. Brasserie Maroon aan het station werd snel opgevolgd door een muziekcafé en ook den Boesj opende opnieuw. Zo heeft ieder gesloten café zijn eigen verhaal”, zegt Michiels. “Bovendien wordt er ook aan de leegstand gewerkt. Voor heel wat leegstaande horecapanden lopen er onderhandelingen met potentiële uitbaters, ook met bekende ketens.”
Sociale media
Dat bruine kroegen uit het straatbeeld verdwijnen, heeft volgens Michiels een aantal oorzaken. “De komst van sociale media speelt daarin een belangrijke rol”, zegt hij. “Vroeger gingen de mensen op café voor hun sociaal contact. Na het werk kwamen ze samen aan de toog tot ze naar huis moesten omdat moeder de vrouw patatjes had gekookt. Maar nu kan alles via een schermpje. Wat nu op ‘Ge zijt van Mechelen’, verschijnt, werd vroeger aan de toog bediscussieerd.”
Daarnaast worstelen cafés ook met andere uitdagingen. “We voelen de naweeën van de coronacrisis nog steeds”, zegt Sam Van Aken van De Hanekeef, het oudste bruine café van de stad. “De klanten ontdekten dat ze zich ook thuis kunnen amuseren en het personeel zocht andere oorden op. Vooral het personeelstekort blijft een groot probleem. In De Hanekeef zijn we met drie om de zaak zeven op zeven open te houden. Dat is nipt. Ik begrijp dan ook dat veel collega’s het daardoor moeilijk krijgen.”
3 euro voor een pint
“Maar ook de oorlog in Oekraïne heeft grote gevolgen gehad”, zegt Van Aken. “De grondstofprijzen gingen door het dak. Onze pintjes kosten nu 2,60 euro. Maar om er echt iets aan te verdienen zouden we eigenlijk 3 euro moeten vragen. Dat doen we bewust niet, omdat we denken dat de klanten dan zeker niet meer zullen komen. Maar het zorgt er wel voor dat de winstmarges kleiner worden en het steeds moeilijker wordt om het hoofd boven water te houden.”
Toch ziet ook Van Aken de toekomst rooskleurig in. “Ik ben er zeker van dat er ruimte is voor bruine kroegen in Mechelen”, zegt hij. “Wanneer mijn café en terras ’s avonds laat weer volledig vol zitten, dan weet ik dat het allemaal zo slecht nog niet is. Maar het is wel moeilijker geworden dan pakweg 25 jaar geleden, toen ik hier begon. Daarom werken we samen met de andere cafés en de stad een actieplan uit om het nachtleven in Mechelen opnieuw een boost te geven.”
Terrasjes overvol
“We voeren nu al een voluntaristisch beleid om de cafés en andere horeca maximaal te ondersteunen”, zegt schepen van Economie Greet Geypen (Vld-Groen-m+). “Zo hebben we geen terrasbelasting en laten we de terrassen maximaal uitbreiden. We voerden ook al affichecampagnes om meer personeel aan te trekken voor de horeca en staan in nauw contact met de verschillende zaken. Maar de Mechelse horeca doet het zeker niet slecht. Dat was afgelopen weekend opnieuw duidelijk toen de terrasjes overvol zaten.”
Met hun 17,9% van het totale aantal zaken zijn de cafés nog steeds de op één na grootste groep binnen de Mechelse horeca. Eetgelegenheden zoals brasserieën en restaurants maken 62,1% van het totale aantal zaken uit. 10,5% richt zich op afhaalmaaltijden en 3,4% zijn koffie- en dessertbars. 3,7% van de zaken zijn hotels en andere plaatsen waar je kan verblijven. De overige 2,4% zijn zaken die niet in een van de andere categorieën passen.