Suzanne Govaerts was de dochter van Karel Govaerts, die net als zijn vrouw Marie Verlinden een tijdlang burgemeester van Itegem was. Maar Karel was vooral ook de man die in 1925 Fort oprichtte. Die firma zorgde in een groot deel van de vorige eeuw voor veel werkgelegenheid in de streek. Honderden vracht- en bestelwagens trokken dagelijks door het hele land om er tot 16.000 kruidenierszaken te bevoorraden met voedingswaren. Na Karels dood in 1962 nam Suzanne als oudste dochter het dagelijkse beleid van het bedrijf over, samen met haar man Joris Onzea. Het koppel bouwde de firma in de jaren erna verder uit.
Er werd een nieuwe opslagplaats van 14.000 vierkante meter in Itegem gebouwd en er werden bijhuizen opgericht in onder andere Mortsel, Merksem, Sint-Truiden, Sint-Niklaas, Hasselt en Aalst. Volgens het boek Fort van Frans Nauwelaerts werkten er in de hoogdagen zevenhonderd mensen. Fort leefde van Itegem en het dorp aan de Nete leefde ook van Fort. Wie ergens te lande de producten kocht, kreeg daar telkens premiebonnetjes bij. Als je er genoeg gespaard had, kon je daarmee een geschenk kiezen in een van de toonzalen van de zogenaamde Comfort-winkels. De negen grootste steden van het land hadden er zo eentje.
Comfort wordt Casa
Je kon er niet zomaar iets gaan kopen, je kon er enkel terecht om je bonnetjes in te wisselen voor pakweg huisinrichting, serviezen en speelgoed. Toen er een strengere regelgeving kwam rond dat soort spaarformules en het bonnetjessysteem op de schop ging, verloren de Comfort-winkels hun reden van bestaan. Zo zijn die toonzalen echte winkels geworden, zonder bonnetjes. Het werd de geboorte van de merknaam Casa. De eerste winkels bestonden standaard uit verschillende verdiepingen. In de ruime kamers waren alle producten mooi tentoongesteld, met opstelling van hele eetkamers inclusief tafellakens, bestek, glazen en decoratie.
Na de verkoop aan de Nederlandse ondernemersfamilie Blokker in 1988 veranderde het concept van Casa en kwamen er véél meer, maar kleinere winkels. Het merk Casa veroverde verder de wereld, al kwam daar begin maart 2025 officieel een einde aan, na een faillissement. De Itegemse familie was toen al decennia niet meer betrokken en had zich sinds de verkoop in 1988 vol op de kunst gestort. Suzanne en Joris bouwden een collectie uit waar veel verzamelaars wereldwijd alleen maar van kunnen dromen. Jef Verheyen, Rik Wouters, Lucio Fontana en Yves Klein: ze hingen in hun villa tussen andere waardevolle objecten en de twee genoten er met volle teugen van.
Positiviteit en blijdschap
Met een waardevol achttiende-eeuws zilveren servies van koning George III dekte het koppel de tafel. “Kunst moest voor ‘Suz’ positiviteit en blijdschap uitstralen in huis. Daarom bewaarde ze de werken ook niet achter glas”, aldus Axel Vervoordt. De Antwerpse antiquair en binnenhuisarchitect was al decennia inspirator van het koppel en vriend des huizes.
“Als je geen kinderen hebt, wat een heel groot gemis is, dan moet je iets zoeken om samen mee bezig te zijn, iets dat je echt kan boeien. Dat was kunst voor hen”, zegt een neef van Suzanne. “Het begon met een klein schilderijtje als trouwcadeau en het is nooit meer gestopt. Op de duur kenden ze de materie zeer goed en hebben ze blijkbaar goeie stukken gekocht die ook in prijs goed geëvolueerd zijn.”
Suzanne kon ook uren in haar rozentuin werken, nog zo’n passie van haar. Maar de kunstcollectie in hun villa groeide nog sneller. De mooiste stukken uit allerlei stijlen en tijdsvakken werden er gecombineerd. “Ze bleef wel een zeer eenvoudige vrouw. We hebben ze nooit horen zeggen dat ze een duur stuk had gekocht. Ze zei enkel dat ze weer iets moois had gevonden. Daar ging het bij haar over. Ze was discreet en liep nooit met weelde te koop”, zegt een familielid. En als de gelegenheid zich voordeed, blikte ze met veel plezier terug op haar periode bij Fort…
Fort-tentoonstellingen
“Ik heb als oud-werknemer een grote verzameling van Fort-producten en ik heb er enkele tentoonstelling mee georganiseerd”, vertelt Itegemnaar Leo De Ceuster (76). “De eerste keer op de lokale boekenbeurs was ze zo enthousiast, dat ze een dag later opnieuw is gekomen om haar zus alles te laten zien. En een paar jaar later, toen ik opnieuw een tentoonstelling deed in zaal Fort, is ze daar zelfs twee volle dagen geweest. Ze zat de hele tijd herinneringen op te halen met oudere dames uit het dorp. Ze was duidelijk fier op hun levenswerk en was heel goedlachs en vriendelijk.”
De laatste jaren woonde Suzanne niet meer in Itegem, maar in Knokke. “Ze had op die leeftijd uiteraard haar gezondheidsproblemen, maar ze was tot op het einde goed bij de pinken. Het was haar wens dat we het huis opruimden. Haar kunst moest een nieuw leven krijgen. Als familie hebben we wat kleine, mooie dingen die we ons konden veroorloven, als souvenir gehouden. Al de rest werd verkocht”, vertelt een neef. Op 27 maart was er een veiling van de kunstcollectie Onzea-Govaerts door het gerenommeerde veilinghuis Christie’s in Parijs, die door kunstkenners als ‘uitzonderlijk’ werd bestempeld. De schatten uit de discrete Itegemse villa haalden plots de voorpagina’s.
De opbrengst van de veiling liep in de miljoenen, met kopers van over de hele wereld. In de uren nadat haar levenswerk van eigenaar wisselde, wisselde Suzanne het tijdelijke voor het eeuwige. Ze overleed thuis in Knokke, omringd door haar naasten. “Mijn tante wilde blijkbaar nog meemaken dat haar collectie in goede handen terechtkwam”, vertelt Suzannes neef.
“Amper twee uur na het einde van de verkoop was ze er niet meer. Het is alsof ze de laatste hamerslag heeft afgewacht. Ik denk dat ze zag dat het goed was en dat ze voelde dat ze met een gerust hart kon gaan. Dat het op die manier geëindigd is, heeft ons als familie enorm aangegrepen.” Op haar begrafenis -met uitsluitend genodigden uit familiale kring- waren zeventig familieleden present.
