De firma Nees werd in 1895 opgericht door Charel Nees, nadat hij de klanten van een andere handelaar had overgenomen. Het bedrijf was toen ook al aan de Dijle gevestigd. “We hadden onze vestiging toen waar nu Lamot is”, zegt huidig zaakvoerder Guy Willemsen. “In die tijd kwamen de mosselboten vanuit Yerseke nog tot op de Dijle in Mechelen. De boten werden onmiddellijk leeggehaald en de mosselen stonden op de kade in zakken van tachtig kilo. Daarna werden ze huis aan huis verkocht.”
In de jaren vijftig nam Eduard Nees de zaak over. Hij begon de mosselen met de hand te kuisen. Vanop de kade werden ze in het magazijn uitgestort op een grote tafel, waar ze door vrouwen met de hand werden gekuist. Eduard was ook de eerste die met het idee kwam om de mosselen in plastic zakken van 1 en 2 kilogram te verkopen. Dat werd meteen een groot succes en tot op de dag van vandaag vind je die verpakkingen – in een modern kleedje – nog altijd terug in de winkels.
Elke dag naar Yerseke
Om de kwaliteit te verbeteren, werd besloten om elke dag naar Yerseke te rijden om daar de beste en de meest verse mosselen te selecteren. “Dat is iets wat wij tot op vandaag nog steeds doen. Elke nacht rijden we naar Yerseke om er verse mosselen te gaan halen bij de kwekers. In de ochtend komen die toe in Mechelen, van waar ze meteen verdeeld worden naar de horeca. ’s Middags liggen ze al op je bord”, legt Guy uit.
Guy heeft zijn eigen methode om de kwaliteit te controleren. “Minstens om de twee dagen neem ik een kilo verse mosselen. Ik tel hoeveel mosselen er in een kilo zitten. Dat moeten er tussen de 45 en de 50 zijn voor Goudmerk en tussen de 50 en de 55 voor de Jumbo’s. Dan kook ik die kilo mosselen en haal zorgvuldig het vlees eruit. Dat mosselvlees weeg ik opnieuw. Een kilo mosselen moet normaal tussen de 300 en de 340 gram mosselvlees opleveren. Goudmerk en Jumbo zijn de enige twee categorieën die wij verkopen. Voor de categorieën Imperial, Super en Extra is er geen interesse van onze klanten.”
Kwaliteit
De kwaliteit van de mosselen hangt van een aantal factoren af. “In de eerste plaats moeten ze zo vers mogelijk zijn. Wij kopen onze mosselen bij de kwekers zelf. Zij kuisen de mosselen ook. Dat gebeurt voor een stuk machinaal, maar voor ze de zak ingaan, passeren ze nog steeds door de handen van mensen. De kwaliteit van een mossel wordt onder andere ook bepaald door de stroming van de zee en door de temperatuur van het water. Als er bijvoorbeeld een strenge winter is, dan is de kwaliteit in de zomer meestal beter. Dat zou liggen aan het feit dat de zwakkere mosselen afsterven bij koude temperaturen, waardoor er meer voeding is voor de anderen. Zo blijven alleen de beste over.”
Maanden met r
Het cliché wil dat mosselen het beste zijn in de maanden met een r. “Of dat klopt? Mosselen zijn verkrijgbaar vanaf juli, maar eigenlijk zijn ze nu pas echt top. Het fabeltje van de letter r stamt nog uit de tijd dat er geen koelwagens waren. Daardoor konden er geen mosselen vervoerd worden in juli en augustus. Vanaf september zijn de mosselen het beste van kwaliteit. Dat komt omdat de vraag dan fel verminderd. Daardoor hebben de kwekers wat meer tijd om extra aandacht te besteden aan de kwaliteit. Maar het mosselseizoen loopt daarna nog door tot februari of maart en soms zelfs tot in april. Je kan dan nog mosselen van hangcultuur verkrijgen, maar dat is helemaal anders. Die mosselen liggen niet op de bodem, maar hangen aan touwen. Het plankton drijft voorbij die touwen, waardoor de mosselen veel minder moeite moeten doen om aan hun voeding te geraken. En dat proef je.”
Mosselhandel Nees levert vooral aan de horeca in de ruime regio rond Mechelen. Ondertussen is het aanbod ook ruim uitgebreid. Terwijl het in de beginjaren enkel mosselen waren, werden daarna ook schaaldieren en vis geleverd. “Tegenwoordig leveren wij zelfs vlees aan de horeca. We kregen die vraag van onze klanten en dus zijn we daar op ingegaan. Ook particulieren kunnen bij ons terecht in ons winkeltje aan de Dijle 15.”
Dalende consumptie
Volgens zaakvoerder Guy Willemsen is de consumptie van mosselen de afgelopen decennia gedaald. “Daar zit de prijs natuurlijk voor iets tussen. In de jaren tachtig kostte een pot mosselen 120 Belgische frank (3 euro), tegenwoordig betaal je op restaurant makkelijk tussen de 25 en de 30 euro (omgerekend 1000 tot 1200 frank).”
Guy Willemsen is sinds 1997 zaakvoerder toen hij samen met Conny en Eddy Nees de zaak overnam van zijn schoonvader Jozef Nees. Door de toenemende vraag van de horeca werd er besloten om een totaalpakket aan te bieden en werden dus ook verse visproducten en diepvriesproducten in het gamma opgenomen. In 2001 werd er besloten om het machinepark volledig te vernieuwen en te verbouwen in roestvrij staal en in 2002 werd het volledige magazijn verbouwd naar de laatste nieuwe normen om zo de kwaliteit blijvend te kunnen garanderen.
Recept voor de beste mosselen
De mosselen onder stromend water afspoelen. De inhoud van een zakje mosselkruiden toevoegen aan een hete pan gevuld met 100 ml water of witte wijn. Een grote ui of een stengel prei in stukjes toevoegen. Draai de bladselderij samen met de witte wijn tot moes in een blender. Hak de bieslook fijn. Doe daarna de moes van witte wijn en bladselderij, de fijngehakte bieslook en de overige hiervoor genoemde ingrediënten op de mosselen in de pan.
De mosselen op hoge stand en met gesloten deksel aan de kook brengen. Meerdere keren omschudden. Zodra de mosselen zich openen, nog even laten doorkoken en zo heet mogelijk in het kookvocht serveren. Hierbij hoort brood met boter, witte wijn of bier.
Benodigdheden:
4 kg mosselen
2 uien
½ bosje bladselderij
2 kopjes witte wijn
½ bosje bieslook
4 eetlepels crème fraîche
2 laurierblaadjes
4 takjes verse tijm
2 teentjes geperste knoflook
4 takjes verse maggi
vers gemalen peper
