De federale ministerraad heeft de oprichting goedgekeurd van een database waarin ondernemers komen te staan die door de rechter een verbod op een bestuursmandaat kregen opgelegd. Het gaat om bestuurders van vennootschappen die veroordeeld zijn wegens malafide praktijken, zoals overtredingen tegen de sociale wetgeving, faillissementen zonder verschoning, fraude of andere strafrechtelijke veroordelingen.
Als de rechter zo’n bestuurs- of beroepsverbod oplegt, komt dat in het Belgisch Staatsblad te staan, maar er is (haast) niemand die dat leest. Daarom gebeurt het nog al te vaak dat veroordeelde ondernemers opnieuw beginnen onder een andere naam of constructie en zich andermaal aan wanpraktijken bezondigen. Om te voorkomen dat zij nieuwe slachtoffers maken, wil de overheid nu dus een lijst aanleggen, die vrij te consulteren is door (potentiële) zakenpartners.
Sectoren die hier het meeste baat bij hebben zijn onder meer het transport, de horeca, zakelijke dienstverlening en de bouw. Het is vooral die laatste sector die de database met ‘foute’ bestuurders toejuicht. “We zeggen al sinds jaar en dag dat de rotte appels in de bouw eruit moeten”, stellen Davy Maesen en zijn collega’s van Bouwunie. “De malafide ondernemers maken slachtoffers bij bouwheren, maar ze halen ook het imago van de hele sector onderuit. Een zwarte lijst kan een hulpmiddel zijn om de cowboys te stoppen. Het is te hopen dat deze maatregel een voldoende afschrikmiddel en voldoende effectief zal zijn. Want dit voorstel houdt het gebruik van stromannen en andere alternatieve constructies niet tegen.”
Heel wat sectororganisaties zijn dan ook vragende partij om nog strengere maatregelen. Zo wil de bouw ook een lijst met buitenlanders die niet aan de wettelijke verplichtingen hebben voldaan, zodat ze voor toekomstige opdrachten kunnen opgespoord en geweigerd worden. Het doel is sociale dumping en oneerlijke concurrentie vermijden.
Andere stemmen pleiten voor de herinvoering van de vestigingswet, die in 2019 werd afgeschaft. Omdat nieuwkomers in bepaalde sectoren niet langer hun beroeps- en bedrijfskennis moeten bewijzen, gaan ze meer dan gemiddeld over de kop, en blijven er heel wat gedupeerden met een financiële kater achter.
En nog een maatregel die dezelfde doelstellingen nastreeft, is de uitbreiding van de verzekeringsplicht. Door bijvoorbeeld de aansprakelijkheidstermijnen te verlengen en het toekennen van een verzekering te koppelen aan gerechtelijke uitspraken, kan er voor klanten en leveranciers heel wat leed worden bespaard.
Kortom: de rotte appels zijn nog lang niet uit de mand, maar stap voor stap worden ze wel al vroeger opgespoord en buitenspel gezet.
