Sinds 2001 bestaat in ons land een systeem van werknemersparticipatie of de zogenaamde niet-recurrente resultaatgebonden bonus. Dit geeft ondernemingen de mogelijkheid om hun werknemers op een fiscaalvriendelijke manier te laten delen in de winst. Door de strenge administratieve verplichtingen bleef deze regeling in de praktijk vaak dode letter, zeker voor kleine(re) KMO’s.
In het kader van het befaamde ‘zomerakkoord’ heeft de regering beloofd om een flexibel, eenvoudig en fiscaal aantrekkelijk winstparticipatieplan uit te werken. Die belofte is nu geconcretiseerd in de nieuwe regeling van de ‘winstpremies voor werknemers’.
De nieuwe regeling staat in een voorontwerp van wet en is recent door de ministerraad in eerste lezing goedgekeurd. Omdat de tekst nog diverse stadia moet doorlopen, zijn er nog wijzigingen mogelijk. Wat we hieronder uiteenzetten, geldt dus onder voorbehoud.
De nieuwe winstpremie geeft ondernemingen de mogelijkheid om een deel van de winst van het boekjaar (maximaal 30% van de totale brutoloonmassa van het boekjaar) als een premie in geld toe te kennen aan (al) hun werknemers. Een werkgever is dus niet verplicht de regeling van de winstpremies in te voeren, maar indien het wordt ingevoerd, gaat het om een collectief voordeel voor alle werknemers (niet voor bedrijfsleiders). Daarbij is er keuze uit twee soorten van winstpremie:
- een identieke winstpremie: een premie in geld die voor alle werknemers gelijk is of waarvan het bedrag bepaald wordt door een gelijk percentage van het loon van alle werknemers. De toekenning van een identieke winstpremie kan eenvoudig beslist worden door de algemene vergadering, waarna de werkgever de werknemers schriftelijk informeert over de toekenning en de modaliteiten van de premie.
- een gecategoriseerde winstpremie: een premie in geld die aan alle werknemers wordt toegekend waarvan de hoogte afhankelijk is van een verdeelsleutel op basis van een aantal strikt omschreven objectieve criteria:
- anciënniteit
- graad
- functie
- weddeschaal
- vergoedingsniveau
- vormingsniveau
Een gecategoriseerde winstpremie kunt enkel invoerden via een ondernemings-CAO of via een toetredingsakte en is dus formalistischer en strikter gereglementeerd.
De winstpremie mag geen bestaande loonbestanddelen, premies, voordelen in natura of andere voordelen vervangen en komt dus bovenop het bestaande loonpakket. De toekenning van een winstpremie is geen verworven recht voor de werknemer.
Op fiscaal en sociaal vlak:
- de werknemer is 13,07% solidariteitsbijdrage verschuldigd;
- de winstpremie is onderworpen aan een belasting van 7% in hoofde van de werknemer;
- de werkgever is geen patronale RSZ verschuldigd;
- voor de werkgever is de premie niet aftrekbaar in de vennootschapsbelasting.
Onderstaand cijfervoorbeeld toont het verschil aan met een cashbonus of het bestaande systeem van de niet-recurrente resultaatgebonden bonus. We veronderstellen dat de vennootschap een budget ter beschikking heeft van € 10.000:
| Cashbonus | Niet-recurrent resultaatgebonden bonus | Winstpremie | |
| Budget werkgever | 10.000 | 10.000 | 10.000 |
| Sociale zekerheid werkgever | – 2.307,69 | – 2.481,20 | – |
| Vennootschapsbelasting | – | – | – 2.000 |
| Brutobedrag | 7.692,31 | ||
| Sociale bijdrage/ solidariteitsbijdrage werknemer | – 1.005,38 | – 981,71 | -1.045,60 |
| Belasting [1] | – 3.577,50 | – | – 560 [2] |
| Netto werknemer | 3.109,42 | 6.536,09 | 6.394,40 |
| Netto/kost ratio | 31% | 65% | 64% |
Het voorbeeld gaat over een KMO die geniet van het (nieuwe) 20%-tarief. Als de vennootschap onderworpen is aan het marginaal tarief van 29% (2018) of 25% (2019 e.v.) , dan zal de netto/kost ratio uiteraard lager uitvallen maar nog altijd een stuk voordeliger zijn dan een cashbonus. Hoewel de nieuwe regeling minder voordelig oogt dan het bestaande systeem van de niet-recurrent resultaatgebonden bonus zal het globaal resultaat toch vergelijkbaar zijn omdat voor de winstpremies een hoger budget mag worden uitgetrokken en de formaliteiten soepeler zijn.
Inwerkingtreding?
De winstpremie zou voor het eerst kunnen worden uitgekeerd vanaf 1 januari 2018, op basis van de winst van het boekjaar met afsluitdatum ten vroegste op 30 september 2017.
[1] Uitgangspunt: 50% PB + 7% gemeentebelastingen
[2] 7% op het bedrag ter beschikking gesteld in speciën (geen gemeentebelastingen verschuldigd)
Fineko
Bart Vandeloo
Toekomstlaan 38, 3600 Genk
bart.vandeloo@fineko.be,
tel. +32 (0)89 32 95 40
