Melk en zuivel staan al meer dan 100 jaar centraal in de Lummense vestiging van FrieslandCampina, in de volksmond beter bekend als Debic. Een merknaam die in 1969 ontstond door een ongelukkige typefout van een ambtenaar bij het opstellen van de wettelijke documenten. Eigenlijk had Debije op de verpakkingen moeten prijken, naar oprichter Jean Debije… Als jonge melkophaler startte hij in 1920 met zijn eigen zaak ‘Laiterie Debije’ waarmee Jean de grondslag legde voor de fabriek in Lummen. “In mijn tienerjaren stond Debic als sponsor op het shirt van mijn basketbalploeg in Heusden. Dat feit ligt mee aan de basis waarom ik hier nu werk”, verklapt Sonja Vanhamel (58).
Van de aula naar het bier
Tot 2020 was Sonja vooral actief in alles wat lekker is om te drinken. Al had een academische carrière ook gekund. “Door mijn liefde voor voeding en natuur ben ik in de opleiding Bioingenieur gerold aan de KU Leuven. Via mijn eindwerk geraakte ik gecharmeerd door de brouwerijsector, maar toch wilde ik de kans grijpen die de universiteit me bood: als assistent aan de slag gaan en een doctoraat behalen. Dat combineerde ik met lesgeven. Hoewel ik de interactie met studenten zeer boeiend vond, miste ik de dynamiek van de industrie. Op een dag maakte mijn promotor me attent op een vacature als kwaliteitsmanager in Brouwerij Maes in Waarloos. Zodra ik de brouwerij en het labo had gezien, was ik verkocht. Dat was een bijzonder zwaar jaar. Maar het is me gelukt om naast m’n job ook m’n doctoraat af te ronden.”
“De basis van de McFlurry komt uit de fabriek in Lummen”
Vanuit kwaliteitsmanagement groeide Sonja door naar productie- en plantmanager, om uiteindelijk als directeur te eindigen voor de verschillende brouwerijen van Alken-Maes (Heineken) in België. Meer dan twintig jaar ervaring in de wereld van het gerstenat bracht haar vervolgens bij drankenproducent Konings in Zonhoven. Tot de lokroep kwam van zuivelbedrijf FrieslandCampina, met vestigingen in 38 landen en wereldwijd bijna 24.000 werknemers…
De fabriek in Lummen is strategisch erg belangrijk voor FrieslandCampina als B2B-draaischijf voor roomverwerking en -valorisatie in vier productcategorieën: room, room in spuitbus, desserten en roomijs/milkshakes. Die gaan vooral richting grossiers, chefs, horeca-uitbaters, maar ook naar bakkers en patissiers. “We hebben 133 recepturen en maken tot 280 verschillende producten. Van onze kant-en-klare dessertbasissen zoals panna cotta, tiramisu of crème brûlée maken topchefs iets fantastisch. We laten ons inspireren door culinaire adviseurs en ons R&D-team zet in op vernieuwende producten waar chefs blindelings op kunnen vertrouwen en die voldoen aan de hoogste eisen qua kwaliteit, smaak en functionaliteit.”
Slagroomspuitbussen blijven hét handelsmerk. “We produceren jaarlijks 180 miljoen spuitbussen voor de retailmarkt. Dat maakt ons de nummer 1 binnen Europa. We zijn ook de trotse leverancier van klanten als McDonald’s, Starbucks, Burger King en KFC. Ook dit aandeel groeit jaar na jaar. De basis van de McFlurry komt dus uit de fabriek in Lummen.”
De Lummense vestiging barst vandaag letterlijk uit haar voegen. “We zitten vaak aan onze maximumcapaciteit van 12 tankwagens met 250 hectoliter room per dag. Die capaciteit willen we opdrijven naar 24 tankwagens per dag. Onze lijnen draaien 24/6, omdat er ook nog een belangrijke reinigingscyclus moet worden uitgevoerd. Geavanceerde controlesystemen waarborgen de kwaliteit en veiligheid. In november gaan we een oudere lijn vervangen door een multiformaatlijn, die meer volume en verschillende formaten spuitbussen aankan. Dat laat ons toe om in de toekomst snel te schakelen.”
“Als leider probeer ik altijd en overal mezelf te blijven. Dat maakt je geloofwaardig en echt.”
Sonja Vanhamel, directeur FrieslandCampina.
De fabriek in Lummen realiseerde de afgelopen tien jaar elk jaar een groei van vijf tot zeven procent. “Dit jaar mikken we op tien procent”, aldus de directeur. “Voor Lummen was het behalen van het 100% Halal-certificaat voor de hele site en alle ingrediënten enorm belangrijk. Hierdoor kunnen we nu ook de Aziatische markt beleveren.”
De fabriek voorbereiden op groei en klimaatneutraal produceren tegen 2050: Het zijn maar enkele van de uitdagingen die Sonja in goede banen moet leiden. “Via innovatie leveren we added value en dat zorgt voor groei. Dankzij die groei kunnen we investeren in nieuwe milieuvriendelijke technologieën. Ons energie-, gas- en waterverbruik is fors verminderd. Voor al onze producten maakten we de switch naar 100% duurzame palmolie. We werken ook samen met het Spaanse Alucan, fabrikant van slagroombussen, dat straks een vestiging opent in Lummen. Hierdoor vermijden we transport en verminderen we verder de ecologische voetafdruk van onze verpakkingen. FrieslandCampina runt ook een grootschalig pilootproject waarbij ‘onze’ koeien innovatieve voederadditieven krijgen die hun methaanuitstoot verminderen.”
Jezelf blijven en luisteren naar de mensen
De tijd dat het uitzonderlijk was om als vrouw carrière te maken in de industrie is voorbij. “Ik voel me dus ook geen rolmodel. Er zijn tegenwoordig zoveel vrouwen die op een mooie manier laten zien hoe je een carrière combineert met de zorg voor een gezin. Ook andersom: meer mannen die bewust deeltijds werken of een deel van de huishoudelijke taken op zich nemen. Anderzijds word je als vrouw wél getest. Ooit lieten ze me op een hoge tank in de brouwerij klimmen, op een dag dat ik een rok droeg. Maar ik hèb het gedaan. In jeans! Als leider probeer ik altijd en overal mezelf te blijven, dat maakt je geloofwaardig en echt. Daarnaast vind ik het belangrijk om zeer goed te luisteren naar de mensen op de werkvloer. Dat is ook iets wat ik van mijn managers eis. Wekelijks maak ik tijd vrij om in de fabriek rond te lopen en één keer per maand ’s nachts. Mensen moeten het gevoel hebben dat je bereikbaar bent en ook oog hebt voor de kleine problemen op de vloer. Die onmiddellijk aanpakken en mee het belang van veiligheid onder de aandacht brengen, vind ik essentieel. Ik zou het super vinden als iedereen hier elke dag graag komt werken én veilig naar huis gaat.”
“Wekelijks plan ik enkele uren in mijn agenda om rond te lopen in de fabriek. Ook ’s nachts.”
Sonja Vanhamel, directeur FrieslandCampina.
Tentje in de brousse
Sonja is de trotse moeder van drie kinderen en twee kleinkinderen. “Voor mij was de combinatie carrière en gezin nooit een struikelblok omdat ik kon terugvallen op de ondersteuning van familie. Mijn man moest veel reizen voor zijn werk, waardoor ik in de avonduren – nadat ik tijd met de kinderen had doorgebracht – weer onbezorgd kon verder werken.”
Sonja houdt veel van reizen, ver en dichtbij. Een tentje in de brousse of vijfsterrenhotel? “Liefst allebei. Voor mij is reizen pure ontspanning. De voorbereiding alleen al is genieten. Daarnaast hou ik erg van zwemmen en wandelen. Als je het licht aan het einde van de tunnel niet meer ziet, is het goed om enkele dagen je hoofd leeg te maken. Harder werken zal je op dat ogenblik niet helpen. Door afstand te nemen krijg je een veel duidelijker beeld over welke richting je moet inslaan. Dat heb ik in de loop der jaren wel geleerd.”
