Pieter Van de Sijpe

Liquidatiereserves: niet al goud dat blinkt

Het regime van de liquidatiereserve wordt in de praktijk zeer vaak toegepast. Op het eerste zicht is het fiscaal regime van deze reserves immers bijzonder interessant. Maar toch is het niet al goud dat blinkt.

Aangeboden door adverteerder

Genk

23 april, 2023

Het regime in een notendop

Kleine vennootschappen hebben de keuze om hun winst van het boekjaar (na belastingen) te bestemmen als een specifieke liquidatiereserve, mits betaling van een extra heffing in de vennootschapsbelasting van 10% voor dat boekjaar. Deze bestemming als liquidatiereserve kan een voordeel opleveren voor de latere uitkering van deze winst als een dividend of een liquidatiebonus.

Indien deze reserve na verloop van een wachttermijn van 5 jaar wordt uitgekeerd als een dividend, wordt deze uitkering immers belast aan een verlaagd tarief roerende voorheffing van 5%. De totale belastingdruk bedraagt dan 13,64%, ten opzichte van het basistarief van 30%.

Bij uitkering van de reserve als een liquidatiebonus ter gelegenheid van de vereffening van de vennootschap is zelfs geen roerende voorheffing meer verschuldigd. In dat geval bedraagt de totale belastingdruk slechts 9,09%. Reden genoeg om de populariteit van het regime te verklaren.

Addertjes onder het gras

Toch zitten er enkele addertjes onder het gras. De bij aanleg betaalde heffing van 10% heeft vanzelfsprekend impact op de liquiditeitspositie van de vennootschap en kan bovendien niet teruggevorderd worden indien nadien zou blijken dat de liquidatiereserve omwille van specifieke omstandigheden beter niet was aangelegd. Dat kan met name het geval zijn als de vennootschap in de jaren nadien verliezen maakt die de opgebouwde liquidatiereserves wegvagen terwijl ze de reeds betaalde heffing van 10% goed zou kunnen gebruiken om schuldeisers te betalen en een faillissement te vermijden.

Daarnaast komt het vaak voor dat in het geval van een verkoop van een vennootschap, de overnemer een holdingvennootschap opricht om de overname te realiseren. Ook in dat geval zijn de liquidatiereserves in feite voor niets aangelegd, omdat de overnameholding de dividenden veelal belastingvrij kan ontvangen.

Men denkt dus beter twee keer na alvorens liquidatiereserves aan te leggen in actieve exploitatievennootschappen.

Tijdswaarde van geld

Omwille van de tijdswaarde van geld is de betaling van een belasting vandaag nadeliger dan de betaling van een belasting in de toekomst. Bij een normale inflatie blijft dat effect relatief beperkt, maar bij hoge inflatie zoals vandaag wordt het effect meer en meer zichtbaar. De aanleg van een liquidatiereserve is maar zinvol indien er ook daadwerkelijk een dividenduitkering (of liquidatie) wordt voorzien binnen een redelijke tijdspanne.

Indien de uitkering of liquidatie pas over 20 of 30 jaar voorzien wordt, is de aanleg van een liquidatiereserve in feite zinloos.

Ook op een termijn van 10 jaar verkleint het verschil tussen een belasting aan 30% (binnen 10 jaar) of een heffing van 10% (vandaag) en 5% (binnen 10 jaar) aanzienlijk.

In het voorbeeld hieronder rekenen we aan een actualisatievoet van 5%.

Niet-geactualiseerd en uitkering binnen 10 jaar

Geactualiseerd aan discontovoet 5 % en uitkering binnen 10 jaar

Het verschil tussen de (nominale) belastingvoet van 30% op het moment van de uitkering en de (nominale) belastingvoet van 10% vandaag + 5% in de toekomst verkleint op 10 jaar tijd van 16,36% tot 6,54 %.

Bij hogere discontovoeten of hogere rendementen op de uitgespaarde belasting wordt het verschil nog kleiner. Het heeft immers weinig zin om vandaag een belastinguitgave te doen als de gelden ingezet kunnen worden om een rendement op te leveren voor de onderneming.

Buitenlandse aandeelhouders

Tot slot is de aanleg van een liquidatiereserve ook nadelig voor buitenlandse aandeelhouders. Indien het woonland van de aandeelhouder een verrekeningsmechanisme hanteert voor de belasting van de dividenden in het thuisland, kan de heffing van 10 % helaas niet verrekend worden omdat dit een heffing in de vennootschapsbelasting is.

Kortom, best goed nadenken

Uit bovenstaande blijkt dat een liquidatiereserve best niet lichtzinnig wordt aangelegd. Het regime oogt op het eerste zicht heel voordelig, maar bij nader inzien, dient er toch goed over nagedacht te worden. Bestaat de kans dat de onderneming op korte termijn wordt verkocht? Blijven er voldoende liquiditeiten aanwezig? Dit zijn belangrijke vragen voor uw aankomende algemene vergadering!

Juridisch en fiscaal advies, bedrijfseconomische diensten, financiële plannen, studies: Fineko levert maatwerk. We gaan een stuk verder dan de louter boekhoudkundige verwerking van uw bedrijfsgegevens.