De helft van de Limburgse bedrijven geeft aan niet of veel minder te investeren dan ze eigenlijk zouden kunnen of willen. Desalniettemin handhaven ze voor 2022 een hoog investeringsritme: maar liefst 8 op 10 bedrijven heeft concrete investeringsplannen in de komende 12 maanden. Al zijn er – naast het personeelsgebrek – nog andere redenen en indicaties dat het gaspedaal stilaan wordt gelost. Dat blijkt uit het intussen al zevende investeringsrapport van ondernemersorganisaties Unizo Limburg en VKW Limburg.
Binnen deze 8 op 10 bedrijven zijn er bedrijven die meer, minder of even veel zullen investeren als in het afgelopen jaar. Qua saldo resulteert dit in +11% meer bedrijven die hun investeringen opdrijven, dan dat er op de rem gaan staan in 2022. Maar komend jaar zal ook 1 op 7 bedrijven géén investeringen doen. In de productie en groothandel ligt het investeringsritme veruit het hoogst, met 9 op 10 bedrijven. In de detailhandel zal of kan ruim 30% niét investeren. Qua investeringssaldo kent de detailhandel het hoogst (+17%) aantal bedrijven die op investeringsvlak nog moeten/willen bijbenen. De productiesector heeft slechts een saldo van +4%, een indicatie dat deze sector momenteel al het meeste op de rem gaat staan. Ook de grootste bedrijven lossen het gaspedaal.
Het verhogen van productiviteit en efficiëntie, digitalisering en duurzaamheid zijn de sterkste stijgers als drijfveer voor Limburgse bedrijven om meer en sneller te investeren. Ook groeiambitie blijft een belangrijke investeringsimpuls. Voor 7 op 10 Limburgse bedrijven wint bovendien het lokale netwerk (local sourcing met leveranciers/partners, lokale productie, korte keten, ….) sterk aan belang in hun strategie en investeringsbeslissingen, vooral in de detailhandel en bouw.
De investeringslijst is lang, maar er wordt zowel in mensen als machines geïnvesteerd. Opleidingen en hardware worden het vaakst vermeld, daarna volgen het wagenpark, machines, marketing, software en nieuwe businessmodellen. Het percentage bedrijven dat komend jaar op deze verschillende soorten investeringen inzet, ligt wel telkens duidelijk lager dan vorig jaar.
Bij 3 op 10 bedrijven die investeren in vaste activa worden hierdoor ook bijkomende jobs gecreëerd. Naast het vinden van geschikt personeel remmen ook de hoge inflatie, fiscale en sociale lasten en de geopolitieke spanningen veel investeringsplannen. Voor een kwart van de bedrijven is het conflict in Oekraïne een factor om minder of niet te investeren.
Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van Unizo Limburg, analyseert: “Doe het ze maar eens na in deze tijden…: 8 op 10 Limburgse bedrijven blijft investeren. En dat ondanks – of net omwille van – 2 jaar corona en economische, maatschappelijke en politieke uitdagingen. Het gebrek aan personeel, de onzekere economische toestand, de toenemende inflatie en kosten en internationale conflicten zetten aan de ene kant een onmiskenbare rem op ondernemerschap en investeringen. Maar aan de andere kant tackelen onze ondernemers deze obstakels door te investeren in efficiëntie, digitalisering, nieuwe businessmodellen en een versterkt lokaal netwerk.” En hij vervolgt: “De aanhoudende investeringshonger en groeiambitie van onze Limburgse ondernemingen moeten in elk geval een belangrijk signaal zijn voor de beleidsmakers om hen hier maximaal in te ondersteunen. In de eerste plaats door de kostenexplosie op het vlak van energie, materialen, transport en lonen in te tomen. Maar ook door samen met de sociale partners de impact van de enorme indexering op de rendabiliteit van de kmo’s structureel aan te pakken. Geen enkele kmo kan loonstijgingen van meer dan 10% op een jaar tijd verteren. Want dan blijft er geen investeringsbudget over – laat staan een bedrijf.”
Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder VKW Limburg, geeft aan: “Het is erg positief om vast te stellen dat de wil van onze bedrijven om te investeren in de toekomst en in de groei voor de komende 12 maanden overeind blijft, ondanks de erg moeilijke omstandigheden. Toch zijn we bijzonder alert voor de opduikende signalen dat het gaspedaal stilaan minder diep wordt ingedrukt, zeker bij de (grote) productiebedrijven. De concurrentiekracht van onze bedrijven staat dan ook steeds meer onder druk en dit kan niet zonder gevolgen blijven. De inflatoire druk van de sterk gestegen energie- en grondstoffenprijzen en de nefaste loon-prijsspiraal die dit in ons land veel meer dan elders veroorzaakt, brengt de welvaart van iedere burger in gevaar. De oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland zorgen er bovendien voor dat die druk niet snel van de ketel zal gaan. Zonder snel en krachtig ingrijpen wordt de situatie problematisch en zal een recessie moeilijk te vermijden zijn. Maar de urgentie hiervan lijkt nog altijd niet doorgedrongen te zijn. We blijven aandringen op gepaste beleidsmaatregelen om de explosieve cocktail waarmee onze economie vandaag wordt geconfronteerd aan te pakken. Neem actie voor (energie-intensieve) bedrijven die met gigantisch oplopende energiefacturen worden geconfronteerd. Kom met maatregelen om de loonprijs-spiraal door te knippen of minstens af te remmen. Doorbreek het taboe op drastische hervormingen en flexibilisering van onze arbeidsmarkt, zodat het doel van een werkzaamheidsgraad van 80% niet langer een zelf voorgespiegeld fata morgana blijft. Want hoe erg is het dat uit dit investeringsrapport blijkt dat de helft van onze Limburgse bedrijven investeringen niet doorzet of uitstelt omdat ze er gewoonweg geen personeel voor vrezen te vinden… Wat een verlies aan potentiële investeringen én welvaart, die we door het beleidsmatig niet door te duwen gewoon laten liggen….”
