Hogeropgeleide mannen die in plaats van algemeen Nederlands veeleer dialect spreken, verdienen gemiddeld 5 tot 15 procent minder. Tot die opmerkelijke vaststelling komen Nederlandse onderzoekers. Vooral werknemers die in de uithoeken van het land wonen, zoals de Limburgers, zijn het slachtoffer van deze ‘tongvaldiscriminatie’.
Veel meer dan in andere provincies worden kinderen in Limburg opgevoed in het dialect. Aan de universiteit van Tilburg werd voor het eerst onderzoek verricht naar de economische impact van dialectsprekers. Jan Van Ours, hoogleraar in de arbeidseconomie, trekt de opvallende conclusie dat het loonverschil met de collega’s die Standaardnederlands praten, 5 tot zelfs 15 procent bedraagt. “De verschillen in loon zijn niet anders te verklaren,” aldus de professor op WijLimburg.nl. “De leeftijd of opleidingsniveau zijn in de onderzochte gevallen gelijk.”
“Boeren”
Het gaat in de studie voornamelijk om hogeropgeleide mannen, die functies vervullen waarin taalvaardigheid belangrijk is. Dat geldt dus niet voor bijvoorbeeld magazijnmedewerkers of bouwvakkers. De onderzoekers denken enkele verklaringen te hebben voor de discriminatie op basis van de tongval. In de eerste plaats komen de dialecten nog het meest voor in de uithoeken van het land. Zelfs binnen de provincie Limburg is dat het geval. Demografisch gezien wonen daar mensen die gemiddeld iets honkvaster zijn. Onder meer door de grotere afstanden en mindere bereikbaarheid, komen ze minder snel ‘onder de kerktoren’ uit. Daardoor ligt hun opleidingsniveau lager en komen ze minder zelfzeker over. Dat weerspiegelt zich in een lager loon.
Een tweede oorzaak is dat er vooroordelen bestaan ten opzichte van mensen die dialect spreken. Ze worden beschouwd als minder ontwikkeld. “Als boeren, zeg maar,” stelt Gerbert Kraaykamp, hoogleraar aan de Universiteit Nijmegen, onomwonden. “Dat vooroordeel speelt mee bij managers die moeten oordelen over het salaris.”
Vertrouwen
Toch zijn er ook voordelen verbonden aan mensen die dialect spreken op het werk. Volgens dezelfde wetenschappers wekt het vertrouwen als er in dezelfde streektaal wordt gecommuniceerd. Zo zal een chirurg die zijn patiënt aanspreekt in het dialect, veel betrouwbaarder overkomen. Ook om zakelijke deals te sluiten werkt het informele taalgebruik drempelverlagend. “Maar wie het ver wil schoppen, moet in functie van de gesprekspartner kunnen switchen tussen dialect en algemeen Nederlands,” besluit het onderzoeksrapport.
