Familiebedrijven die door schenking overgaan op de volgende generatie, presteren doorgaans minder goed dan familiebedrijven waar de volgende generatie betaalde voor de overdracht. Dat blijkt uit een doctoraatsstudie van Ellen Janssen aan de UHasselt. “Een schenking is dus niet per se de beste optie”, zegt ze.
Ellen Janssen onderzocht de prestaties van familiebedrijven na een familiale overdracht. Een kleine 350 ondernemingen namen deel aan het onderzoek, dat zo’n vier jaar duurde. “Bij de overdracht van de aandelen van ouders op kinderen wordt er in bijna 43% van de gevallen betaald voor de overdracht”, aldus de Doctor in de Economie. “Bij 34% is er sprake van een volledige schenking en bij 23% is er een gemengde regeling. In het algemeen kunnen we zeggen dat de eerste groep, waarbij dus voor de aandelen werd betaald, betere prestaties neerzet. Bij hen steeg het rendement op activa van 4,7 procent voor de overdracht naar 6,6 procent erna. Dat is dubbel zo rendabel dan bij bedrijven waar de aandelen werden geschonken (van 3,4% naar 2,8%).”
Volgens Ellen Janssen zijn daar verschillende redenen voor. “De kinderen die een financiering zijn aangegaan om het bedrijf van de ouders over te nemen, staan onder grote druk. Door de verplichting om periodiek een grote som geld op tafel te leggen voor de aflossing van deze lening, zullen opvolgers van gekochte ondernemingen zich sterker focussen op het behalen van financiële resultaten, zeker op korte termijn. We zien bijvoorbeeld ook dat die bedrijven vaak ook meer innoveren, meer op zoek zijn naar nieuwe inkomsten. De overnemers die het bedrijf gratis konden overnemen, zitten niet met die druk. We zien ook dat in die bedrijven nog altijd vaak de koers van de ouders wordt aangehouden. Het duurt langer voor deze kinderen hun eigen weg gaan en hun eigen visie doordrukken. Bovendien is het aandeelhouderschap bij een betaalde overdracht minder diffuus.”
Op langere termijn groeien de rendementen van beide groepen wel naar elkaar toe. “De meeste financieringen in het kader van een successie duren vijf tot zeven jaar. Daarna valt de druk weg. En bij de geschonken bedrijven gaan de kinderen na verloop van tijd het bedrijf meer en meer naar eigen inzichten leiden.”
Ellen Janssen besluit: “Schenking is niet per se de beste optie voor het bedrijf. Beter zou zijn dat de opvolgers in het kader van een familiale overdracht makkelijker toegang krijgen tot een financiering.”
