“Het is nog maar sinds 2019 dat de term ‘maatwerkbedrijven’ is geïntroduceerd, door de fusie van de beschutte werkplaatsen en de sociale werkplaatsen”, legt Bongaerts uit. “Wat we doen is mensen tewerkstellen met een zogenaamde ‘afstand tot de arbeidsmarkt’. Het gaat om werknemers die vandaag niet klaar zijn om mee te draaien in het reguliere circuit, en dat kan diverse oorzaken hebben. Sommigen hebben problemen van cognitieve aard, bijvoorbeeld mentale beperkingen of een vrij laag IQ. Andere kampen met psychosociale problematieken of zijn al heel lang werkloos omdat ze bijvoorbeeld met verslavingen hadden af te rekenen of in de gevangenis hebben verbleven. Misschien dat binnenkort ook de langdurig zieken eerst bij Bewel een traject kunnen volgen om nadien makkelijker in het reguliere circuit te verzeilen. Wie niet tot onze primaire doelgroep behoort zijn mensen met een louter fysieke beperking. Zij worden nu al bij voorkeur in het reguliere arbeidscircuit opgenomen, weliswaar met de hulpmiddelen die ze daarvoor nodig hebben.”
Specialisatie
Bewel faciliteert als onderaannemer de Limburgse bedrijven op twee manieren. “Wat we nog steeds het meeste doen, is het uitvoeren van taken die worden toegeleverd naar één van onze negen sites”, aldus de directeur. “De mensen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt werken meestal in onze eigen ateliers en voeren daar doorgaans eenvoudige, repetitieve taken uit als verpakken, assembleren, logistieke handling, enzovoort. Maar vergis je niet: er zijn ook vestigingen waar heel wat expertise geconcentreerd zit rond bepaalde opdrachten. Zo doen we in Heusden vooral elektromontage, in Maaseik is het de medische assemblage, in Pelt zijn we vooral op voeding gericht of in Tessenderlo zetten we elektrische fietsen in elkaar. De mensen worden ook opgeleid in deze niches. Toch wel behoorlijk gespecialiseerd dus, en daar zijn telkens de juiste kwaliteits- en veiligheidscertificaten voor nodig. Er is dus geen sprake van kwaliteitsverlies als de taken door onze medewerkers worden uitgevoerd.”
Doorstroming
Een tweede mogelijkheid om jobs in onderaanneming door Bewel te laten uitvoeren, zijn de zogenaamde ‘enclaves’. “Een systeem waarbij onze mensen ter plaatse, bij bedrijven als Panasonic, Greenyard Prepared, JBC, Scania Parts en vele andere, hun vaste stek hebben en daar hun dagtaak gaan vervullen. Het zijn vaak de sterkste profielen, die tussen de werknemers van de klanten vertoeven. Ze worden erg betrokken en zijn daar fier op. Ze zullen zeker zeggen dat ze voor JBC of Scania werken in plaats van voor Bewel. Deze enclavewerking is een eerste vorm van integratie in het reguliere circuit. Wat niet wil zeggen dat ze allemaal automatisch doorstromen naar een vaste job op de payroll van de klant. Eerlijk gezegd denk ik dat heel veel van onze mensen hun baan in het maatwerkbedrijf als een finaliteit moeten beschouwen. We moeten werken aan hun ontwikkeling en hun binnen de contouren van Bewel laten doorgroeien, want de praktijk leert dat de stap, voor zij die ons verlaten en naar een ‘écht’ bedrijf trekken, vaak veel te groot is. De verplichting om iedereen om de 5 jaar te evalueren op hun mogelijkheden om naar een reguliere onderneming over te gaan, is dus in de overgrote meerderheid van de gevallen loze moeite.”
Het is wel zo dat bedrijven vanaf volgend jaar eigen maatwerkers op de loonlijst kunnen zetten. “Daarbij is het belangrijk dat Bewel een rol blijft spelen in de begeleiding en coaching. Onze ervaring wijst uit dat ze de structuur van een persoonlijke begeleider nodig hebben als houvast. En dat kan.”
Oplossing voor alles
Johan Bongaerts wijst tot slot op de actuele behoefte die bedrijven hebben om een beroep te doen op Bewel. “Door maatwerkers in te schakelen kunnen heel wat zorgen van de baan worden geruimd”, zegt hij. “Denk aan de besparingen die overal moeten gerealiseerd worden omwille van hoge energie- en andere kosten. Wij kunnen dan inspringen om een deel van de productiekosten op te vangen. Niet om regulier personeel te vervangen, maar integendeel, om hen meer ruimte te geven voor andere, meer gespecialiseerde en dus duurdere taken.” Een andere reden is door corona naar boven gekomen. “Heel wat ondernemingen zitten met materialenschaarste en logistieke onderbrekingen. Ze komen terug van productie in lagelonenlanden omdat ze alle onderdelen van de keten in eigen hand willen houden. Bewel kan dan een oplossing zijn om productie terug naar hier te halen aan betaalbare loonvoorwaarden.” En tot slot biedt het maatwerkbedrijf een uitweg voor de krapte op de arbeidsmarkt. “Willen we de doelstelling van de tewerkstellingsgraad van 80% behalen, kan Bewel daar een belangrijke rol in spelen. Met alleen de langdurig zieken te herintegreren, gaan we er niet geraken. Als we hen forceren om versneld terug te komen, zullen ze heel snel opnieuw uitvallen. Vandaar lijkt me een tussenoplossing mogelijk, waarbij ze bijvoorbeeld eerst twee jaar bij ons komen werken en onder begeleiding, op hun eigen tempo, hun werkritme kunnen oppikken. Daarna kan dan nog een doorstroomverplichting naar het reguliere circuit gelden. Voor die doelgroep valt nog een grote sprong te maken, en Bewel staat paraat om daar een faciliterende partner in te zijn.
