“Wat we nu meemaken is een ‘naschok’ van de zware financiële crisis van 2009. We staan nu niet voor een zware recessie zoals toen.” Dat heeft hoofdeconoom Ivan Van de Cloot van de economische denktank Itinera Institute gezegd. Van de Cloot heeft één en ander gezegd op uitnodiging van Unizo Limburg en LRM voor een publiek van ondernemers in het kader van een seminarie over KMO-financiering in de PHL in Hasselt.
“In 2009 was er reden tot paniek”, steekt Van de Cloot van wal. “Vandaag niet. Wat we nu meemaken is wel een uitvloeisel van de crisis van 2009, maar de recessie zal niet zo diep gaan als toen. We moeten onszelf geen crisis aanpraten. Groei blijft mogelijk, maar niet meer aan het ritme van het verleden.”
Kruidenier
Tot daar het goede nieuws. Van de Cloot is voorts niet mals voor de aanpak van de federale regering. “De Belgische regering voert een boekhouding zoals een kruidenier”, zegt hij over de jongste begrotingsmaatregelen. “Het is niet eens een dubbele boekhouding, maar een simpele kasboekhouding. Er worden wat aankopen uitgesteld (helikopters), wat beslissingen bevroren of verschoven, en de boekhouding moet dan maar kloppen.” Hij pleit voor lagere belastingvoeten voor een bredere basis. “Weg met alle uitzonderingstoestanden.”
Kredietschaarste
Van de Cloot was feitelijk uitgenodigd om het over de kredietschaarste te hebben, al spreekt hij zelf liever over ‘kredietverkrapping’. “Want banken ervaren kredietschaarste (of creditcrunch) als een verwijt.”
Volgens Van de Cloot is er in het derde kwartaal van 2011 inderdaad sprake geweest van kredietverkrapping. “Toen is er meer krediet afgelost dan dat er is verleend. Maar ondertussen is dat saldo weer licht positief.”
De econoom noemt de kredietverlening van de banken ‘procyclisch’: als het goed gaat, zijn de banken soepeler met kredietverlening, als het slecht gaat, zijn ze strenger. Op die manier versterken de banken de conjunctuurcycli. Verder verklaart hij de kredietverkrapping aan de hand van de bankencrisis, waardoor banken terugplooien op het eigen land. “Vooral buitenlandse banken trekken de handrem op”, aldus Van de Cloot. Bovendien stellen banken ook vast dat bedrijven minder kredieten aanvragen, wat dan weer door de bedrijven wordt ontkend. “Met name kmo’s ervaren een verstrenging van de voorwaarden.”
Regelgeving
De hoofdeconoom werpt daarom een slimme regelgeving op als medicijn. “Want door de strengere solvabiliteitsvoorwaarden voor banken breng je banken in de verleiding om de kredietverlening te verminderen. Een bankentaks in functie van het spaargeld is eveneens gekkenwerk”, aldus Van de Cloot. “Kleinere spaarbanken worden daardoor afgestraft.”
Een goede monitoring van de kredietverlening en aangepaste waarborgprogramma’s met aandacht voor kleinere bedrijven kan volgens hem soelaas brengen.
