Bezoekje van de fiscus? Meewerken of dwangsom riskeren

Hoewel de begrotingsgesprekken rond een brede fiscale hervorming een muis hebben gebaard, blijft de Minister van Financiën zelf niet bij de pakken zitten. Mondjesmaat tracht hij wijzigingen door te voeren die moeten resulteren in een correctere naleving van de fiscale wetgeving.

Aangeboden door adverteerder

13 november, 2022

Bij een controle door de fiscus geldt al enige tijd een medewerkingsplicht in hoofde van iedere belastingplichtige. Denk bijvoorbeeld aan het verschaffen van toegang tot bedrijfslokalen of het delen van boekhoudkundige stukken in welbepaalde situaties. Bij weigering kon de fiscus reeds een boete of belastingverhoging opleggen. Sommige belastingplichtigen waren evenwel meer gebaat om niet mee te werken. De boete of belastingverhoging namen zij er dan bij; de fiscus bleef tenslotte verweesd achter.

Om hieraan tegemoet te komen heeft de wetgever nu de mogelijkheid voorzien om een dwangsom op te leggen wanneer iemand de fiscus ten onrechte de toegang ontzegt of informatie weigert te delen.

Vrijwel steeds bestaat de uitdaging erin om de wet in alle redelijkheid toe te passen op de situaties die de wetgever voor ogen had bij het schrijven van de wet. Het kan volgens ons niet de bedoeling zijn dat de fiscus in elke situatie waarbij zij niet de medewerking krijgt die zij verwacht, al te gemakkelijk het standpunt inneemt dat de belastingplichtige niet voldoet aan haar medewerkingsplicht. Aangezien het afdwingen van zulke dwangsom voor de rechtbank gebeurt, wordt de belastingplichtige zo op kosten gejaagd om zich te verdedigen tegen de aantijgingen van de fiscus.

Bovendien is deze mogelijkheid in het leven geroepen om belastingplichtigen die halsstarrig weigerden mee te werken te doen bewegen. Dit mag er dan ook niet toe leiden dat de fiscus zonder meer het tempo van de controle bepaalt, noch mag de mogelijkheid op zich aangewend worden als een drukkingsmiddel. Iemand die te goeder trouw -bijvoorbeeld door onduidelijke vraagstelling van de controleur- het verkeerde document overmaakt of iemand die zonder kwade bedoelingen niet aanwezig is wanneer de fiscus toegang wenst tot de beroepslokalen, riskeert -o.i. ten onrechte- toch met gerechtskosten en dwangsommen te worden opgezadeld. Hopelijk beschouwt de rechtbank iedere kleine vergetelheid dan ook niet als een schending van de medewerkingsplicht.

Kortom, deze mogelijkheid mag geen vrijgeleide betekenen voor de fiscus. Tegelijk moet de belastingplichtige beseffen dat de fiscus meer slagkracht heeft gekregen en een controle sneller dan voorheen kan resulteren in (te vermijden) gerechtskosten en zelfs in betaling van dwangsommen. Men weze gewaarschuwd.