“De hervorming van de RSZ-korting die werkgevers krijgen als ze hun eerste personeelslid in dienst nemen, zal de volgende generaties opzadelen met een grote financiële kater. De financiering van de sociale zekerheid wordt uitgehold. Bovendien zijn er zoveel achterpoortjes dat misbruik een reëel gevaar is.” Dat zegt de vakbond ACV Limburg nadat hun studiedienst de nieuwe maatregel van minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) tegen het licht heeft gehouden.
De korting die werkgevers krijgen bij het aanwerven van hun eerste werknemer is niet nieuw. Al in 1982 werd een forfaitaire vermindering ingevoerd als maatregel om de tewerkstelling te stimuleren. Tot dusver was het zo dat er voor de eerste 5 werknemers een vast bedrag als korting was voorzien, en dit tot en met het 13e kwartaal van de tewerkstelling. Voor de werknemers 2 tot 6 is dat nog altijd zo. “Maar sinds 1 januari 2016 is er echter een nieuwe maatregel van kracht, waarbij voor de eerste werknemer de vrijstelling van patronale bijdragen volledig is, en het dus geen korting is,” zegt Jean Vranken, voorzitter van ACV Limburg. “Bovendien dooft dit principe niet uit na 5 jaar, maar geldt het tot in de eeuwigheid. De werkgever heeft dus de Win For Life gewonnen, want ook al heeft hij straks 20 of 100 mensen in dienst, zal er voor één werknemer nooit RSZ moeten betaald worden. Deze maatregel schiet zijn doel dan voorbij. Bovendien lopen de kosten voor de sociale zekerheid hoog op, want de werknemer in kwestie bouwt pensioenrechten op en geniet van de ziekteverzekering zonder dat er voor hem of haar bijdragen worden betaald. Een situatie die op termijn onhoudbaar is.”
Het ACV wijst tevens op diverse hiaten in de wetgeving, waardoor misbruik “zeer reëel” is. “Er zijn tal van achterpoortjes die wagenwijd openstaan voor misbruik”, stelt de vakbond. De maatregel is bijvoorbeeld niet gelinkt aan een individuele werknemer. Daardoor mag de werkgever dus vrij kiezen op wie van zijn personeel de volledige vrijstelling van toepassing is. Het is onvermijdelijk dat er dan zal gekozen worden voor degene met het hoogste loon. De vrijstelling is immers totaal. Wordt de CEO of CFO aangeduid, moet er in plaats van 32,40 procent op het hoge loon, 0 euro RSZ worden betaald. Een serieuze slok op de borrel voor de RSZ, en dit tot in de eeuwigheid.”
Het ACV vreest bovendien dat er allerlei juridische constructies zullen opgezet worden. “Bijvoorbeeld meewerkende echtgenotes, die als eerste werknemer in dienst zullen komen en levenslang vrijgesteld zijn van RSZ,” stelt Vranken. “Of buitenlandse bedrijven die hier meerdere vennootschappen oprichten met telkens één werknemer en zo voor altijd de RSZ ontlopen. En wat met managementvennootschappen? Schijnzelfstandigen zullen schijnwerknemers worden, want die kosten door de maatregel nog minder.” Het ongelimiteerde voordeel zal er volgens de vakbond voor zorgen dat er een “gigantisch gat in de sociale zekerheid wordt geslagen”. “Wie ik dit vertel, maakt direct de vergelijking met de zonnepanelen. Het lijkt ons duidelijk dat er niet is nagedacht over de financiële impact van dit verhaal. En wie zal straks moeten opdraaien voor de tekorten in de sociale zekerheid? Juist: de werknemers,” besluit Vranken.
