beau-fort lommel (Foto: Dick Demey)

9 crèches failliet: zaakvoerders beschuldigen elkaar van fraude

In het lijstje van de faillissementen van afgelopen donderdag stonden 2 vzw's: Rheia en Hera, allebei uit Lommel. Het is de structuur boven de crèches van Beau-Fort, de groepering van kinderopvang met vestigingen in o.a. Lommel, Pelt, Hechtel-Eksel, Hasselt en Lanaken, die zelf 3 weken geleden ook failliet werd verklaard. Het project was in 2015 nochtans zeer veelbelovend gestart, maar de schuldenberg was te groot geworden. Beide zaakvoerders beschuldigen elkaar van 'financiële malversaties', zeg maar: fraude. Hier is het hele verhaal:

Het was in de zomer van 2015 dat de eerste steen werd gelegd van een splinternieuw complex dat dé nieuwe vorm van kinderopvang moest worden (Lees verhaal hier). Beau-Fort had toen al de ondernemerswedstrijd Bizidee gewonnen met een concept waarbij diverse vormen van dag- en naschoolse opvang voor diverse leeftijdsgroepen werden gecombineerd. Maar nu is dus het doek gevallen over de 8 crèches. “De grootste kinderopvangcrisis die onze provincie ooit heeft gekend”, aldus Het Belang van Limburg.

Voor de ouders van de tweehonderd baby’s en peuters die een plekje hadden in de Limburgse crèches van Beau-Fort Kinderopvang kwam de sluiting van hun kinderdagverblijf, vorige week, al lang niet meer als een verrassing. “Dit stond in de sterren geschreven”, vertelt een medewerkster die tot de laatste dag aan boord bleef. “Omdat ik onze kindjes en hun ouders niet in de steek wou laten. Maar financieel was al maanden duidelijk dat we op een zinkend schip zaten. Lonen werden vaak te laat betaald en voor extra investeringen was al helemaal geen budget. We wisten allemaal dat het einde eraan zat te komen.”

Donderdag 30 november besliste het Agentschap Opgroeien officieel om de zeven Limburgse kinderdagverblijven die onder de vzw’s Rheia en Hera vallen, te schorsen wegens “financiële en organisatorische problemen.” In Lommel, Pelt, Hechtel-Eksel, Hasselt en Rekem (dat als enige nog onder de vlag van Beau-Fort Kinderopvang opereerde) sloten in totaal acht crèches de deuren. Begin september al werd de vestiging in Heverlee geschorst. In principe gaat het om tijdelijke sluitingen, maar geen mens die nog gelooft in een succesvolle doorstart. “Dit is een regelrechte kinderopvangcrisis”, zuchtte bevoegd Hasseltse schepen Habib El Ouakili (RoodGroen+) de dag na de sluiting. Hij moest in zijn stad, die sowieso al met lange wachtlijsten kampt, plots op zoek naar noodopvang voor vijftien kinderen. Voor heel Limburg gaat het om ruim tweehonderd baby’s en peuters zonder opvang.

Kinderopvang met muziek
Hoe kan een kinderdagverblijf met negen vestigingen zo snel omvallen? De vzw’s Rheia en Hera namen immers pas op 1 juni 2022 de crèches van de Lommelse vennootschappen Beau-Fort Kinderopvang en aanhangsel Huis Beau-Fort over. Nauwelijks een half jaar later is het al ‘boeken toe’. De reden? Samen met de overname van de crèches van Beau-fort erfden de vzw’s ook de organisatorische en financiële moeilijkheden die de jaren daarvoor binnen de vennootschap waren ontstaan.

Beau-Fort Kinderopvang is het geesteskind van zaakvoerders A.V. en H.C. uit Lommel, die de onderneming in 2015 samen met hun echtgenoten uit de grond stampten. De ambities lagen vanaf dag één torenhoog: ‘Kinderopvang met muziek, sport en logopedie in de steigers’, zo stond het in de krant. Het concept won zelfs een ondernemersprijs (Bizidee) voor het innovatieve karakter van het concept. Op de foto bij het artikel pronken de twee zaakvoerders apetrots bij een bouwput aan het Kristalpark in Lommel.

In 2015 was iedereen ervan overtuigd dat Beau-Fort een succesverhaal zou worden.

Het is daar dat hun “crèche van de toekomst” zou komen, goed voor een investering van ruim 1,4 miljoen euro. “We willen naast opvang, zo veel mogelijk dienstverlening onder één dak brengen”, klink het enthousiast bij A.V. en H.C.. Niets doet vermoeden dat de twee vijf jaar later in een bikkelhard juridisch conflict zullen belanden over het financiële beheer van de vennootschap. Dat conflict zal uiteindelijk leiden tot verschillende klachten over en weer, twee gerechtelijke onderzoeken en een ontslag.

Financiële inspectie
Nochtans gaat het de onderneming aanvankelijk voor de wind. In 2017 verkondigt de van oorsprong Nederlandse A.V. dat hun concept aanslaat en er nieuwe vestigingen van Beau-Fort komen in Hasselt en Leuven. De jaren daarna volgen verschillende overnames waardoor de groep eind 2019 negen kinderdagverblijven telt, goed voor 246 vergunde plaatsen. Het Lommelse bedrijf groeit onder het bewind van A.V. en H.C. uit tot een toonaangevende naam in de sector van kinderdagverblijven. Enige probleem: de boekhouding kleurt jaar na jaar donkerrood. Van 2016 tot en met 2020, de laatste keer dat een jaarrekening werd neergelegd, slaagt de vennootschap er enkel in 2019 in om een bescheiden winst van 2.800 euro te maken. In 2016, 2017, 2018 en 2020 worden verliezen van respectievelijk 648.300, 145.200, 177.900 en 167.000 euro ingeschreven.

Die verliezen hebben een impact op de werking van de crèches. Bij de RSZ kampt de vennootschap al snel met aanzienlijke betalingsachterstanden. Voor het boekjaar 2018 is er een tussenkomst van de vennoten van 125.000 euro nodig in het verlies. Eind december 2019 volgt een kapitaalverhoging en pompen de vier aandeelhouders opnieuw 283.250 euro in de zaak, in de hoop zo extra leningen te kunnen afsluiten.

De financiële moeilijkheden zijn op dat moment echter al zo groot dat de Zorginspectie van het departement Welzijn niet veel later, op 6 februari 2020, aanklopt voor een financiële doorlichting. “De aanleiding voor die eerste inspectie was geen klacht, maar volgde uit de eigen monitoring”, verduidelijkt woordvoerster Valerie Weekers van het departement Welzijn. “De jaarrekening toonde ondermaatse ratio’s en van de RSZ-administratie hadden we een melding van betalingsachterstallen gekregen.” De letterlijke conclusie van die eerste inspectie laat weinig ruimte voor interpretatie: Beau-Fort Kinderopvang heeft financiële moeilijkheden die verder opgevolgd moeten worden. De inkomsten – de bijdragen van de ouders – blijken volgens het rapport ruim onvoldoende om de kosten te dekken.


Fraude

In diezelfde periode begint het te rommelen binnen het bestuur van de vennootschap. Zaakvoerders A.V. en H.C. beschuldigen elkaar van financieel wanbeheer. Ondanks het feit dat alle kinderdagverblijven zo goed als vol zitten, slaagt de vennootschap er immers niet in om rendabel te worden. Beide zaakvoerders stappen naar de politie en het gerecht en dienen verschillende klachten in tegen mekaar. De twee belanden in een juridische strijd die in de zomer van 2020 leidt tot het ontslag van medebestuurder en -zaakvoerder H.C.. Datzelfde jaar start het Limburgse parket twee aparte onderzoeken op naar de zaakvoerders, na klachten met burgerlijke partijstelling van zowel A.V. als H.C.. De zaakvoerders beschuldigen elkaar van “financiële malversaties”. Fraude dus. Dat betekent niet automatisch dat er strafbare feiten zijn gepleegd. Bij een klacht met burgerlijke partijstelling moet de onderzoeksrechter verplicht een onderzoek openen. Beide dossiers kwamen vrijdag voor bij de raadkamer in Hasselt, maar de zaak werd op verzoek van beide partijen uitgesteld naar eind januari. Dan pas beslist de raadkamer of de afgeronde gerechtelijke onderzoeken worden geseponeerd, dan wel naar de rechtbank verhuizen. “Over de inhoud van de onderzoeken die zijn gevoerd kunnen wij niet communiceren”, meldt het Limburgse parket.

Schulden
Met de financiële gezondheid van de crèches gaat het in de loop van 2020 van kwaad naar erger. Beau-Fort Kinderopvang en Huis Beau-Fort – de andere vennootschap die de crèches aanstuurt, maar met dezelfde vennoten – krijgen in mei 2020 een voorlopig bewindvoerder aangesteld die orde op zaken moet stellen. Opvallend: wanneer Beau-Fort Kinderopvang drie inkomensgerelateerde en dus lucratievere crèches overneemt (De Uiltjes, De Vosjes en ’t Oogappeltje in Lommel) worden die ondergebracht in de financieel gezondere vennootschap Huis Beau-Fort, hoewel die op dat moment nog geen vergunning heeft om een kinderdagverblijf uit te baten. Op die manier worden de meer winstgevende crèches gescheiden van de schuldenput die op dat moment al bij Beau-Fort Kinderopvang was ontstaan.

Op 23 juli 2020 en 26 november 2021 volgen een tweede en derde financiële inspectie van de Zorginspectie. Die tonen weinig beterschap. Integendeel: naast achterstallige RSZ en bedrijfsvoorheffing duiken nu ook ernstige huurachterstallen en schulden bij leveranciers op. Hoeveel de vennootschap in het rood staat, is onduidelijk. Voor één crèche blijkt op het moment van de tweede inspectie al een volledig kalender jaar geen huur meer betaald. Intern lijkt het stilaan te dagen dat Beau-Fort Kinderopvang ten dode is opgeschreven. In een ultieme poging om de meubelen te redden, nemen de Lommelse vzw’s Rheia en Hera – die pas in maart 2022 zijn opgericht – op 1 juni 2022 de handelsfondsen (lees: de crèches, red.) van Beau-Fort Kinderopvang en Huis Beau-Fort over. Bij de overname van een handelsfonds blijft een deel van de schulden bij de verkoper zitten.

Verse start?

Een verse start voor de kinderdagverblijven, al duiken in de statuten van Rheia en Hera enkele bekende namen op. De raad van bestuur telt vijf leden, onder wie…de echtgenoot van A.V., een dokter die in 2015 mee aan de wieg stond van Beau-Fort Kinderopvang en aandeelhouder was van de vennootschap. Ook de tweede bestuurder is geen onbekende, de man baat op hetzelfde adres als waar Beau-Fort Kinderopvang Lommel zat een revalidatiecentrum uit. De drie andere bestuurders zijn inmiddels alweer vertrokken. Saillant detail: het gaat om twee dokters uit Noord-Limburg die in dezelfde praktijk werken als de echtgenoot van A.V.. Geen enkele van de bestuurders wil vandaag commentaar geven op de zaak.

Op 8 september 2022, welgeteld drie maanden na de overname door de vzw’s, schorst het Agentschap Opgroeien de vestiging in Heverlee wegens “ernstige tekorten.” Zo waren er te weinig begeleiders voor de aanwezige kinderen en bleven facturen onbetaald. Het begin van het einde, zo zou later blijken. De bestuurders van de vzw’s namen wel nog een crisismanager onder de arm, maar het kalf was dan al verdronken. Het Agentschap besluit na grondig onderzoek dat de vzw’s Rheia en Hera sinds de overname “met zware financiële en organisatorische problemen werden geconfronteerd waardoor opvang bieden onverantwoord is geworden.” 30 november worden de vergunningen geschorst en subsidies stopgezet. Tweehonderd Limburgse kindjes vallen van de éne op de andere dag zonder opvang.

Faillissement
Voor de BV Beau-Fort Kinderopvang is dan al over en uit. 13 oktober volgde een laatste financiële inspectie van de vennootschap, die op dat moment enkel nog de crèche in Rekem uitbaatte. De laatste doorlichting leest als een doodsbericht. Afbetalingsplannen worden niet meer gevolgd, leveranciers en huur al lang niet meer betaald en op de subsidies die nog binnenkomen van het Agentschap Opgroeien wordt beslag gelegd. De schuldenput is gigantisch en zou volgens bronnen zijn opgelopen tot verschillende honderdduizenden euro’s. Vier dagen later na die laatste inspectie spreekt de ondernemingsrechtbank het faillissement uit. Afgelopen donderdag volgde hetzelfde lot voor de vzw’s Rheia en Hera. Beide verenigingen werden officieel failliet verklaard door de ondernemingsrechtbank. De enige vennootschap die vandaag nog overeind staat is Huis Beau-Fort, al heeft de Hasseltse ondernemingsrechtbank ook daar een voorlopig bewindvoerder aangesteld. A.V. en H.C. wensen -in afwachting van de gerechtelijke onderzoeken- geen commentaar te geven.