Schermafbeelding 2022-10-24 om 09.50.41

10 jaar na doodvonnis Ford Genk: waar staan we nu?

Dag op dag 10 jaar geleden kondigde Ford aan dat de fabriek in Genk moest sluiten tegen eind 2014. De UHasselt liet dit sociale bloedbad toen berekenen en de resultaten waren niet mals: een verlies van 8.195 jobs (incl. de toeleveranciers), 644 miljoen euro welvaartsverlies, en een stijging van de werkloosheidsgraad met 30%. Maar waar staan we nu 10 jaar later?

“In de eerste plaats was dit een sociaal drama waarbij uiteindelijk een kleine 10.000 mensen bij werden betrokken, maar gelukkig werden veel van hen ook vrij snel begeleid naar een nieuwe job”, weet Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka Limburg. “Sinds we in januari 2015 39.240 werkzoekenden registreerden, is de werkloosheid alleen maar gedaald. Vandaag tellen we zelfs nog maar 23.436 werkzoekenden en staan er bijna 11.000 openstaande vacatures tegenover. Net na de sluiting van Ford Genk waren er amper 1.940 vacatures.”

“Het succes hiervan is onder andere te danken aan heel wat nieuwe arbeidsplaatsen in opkomende Limburgse sectoren, zoals cleantech, healthcare, technologie, energie en de bijhorende incubatoren en campussen. Ook de voormalige Fordsite zelf, die transformeert in Logistic Valley Flanders, levert 2.500 nieuwe jobs op. Hierdoor heeft Limburg ondanks de sluiting van Ford Genk een spectaculaire inhaalbeweging gemaakt in de werkloosheidscijfers, vergeleken met de trend in de andere Vlaamse provincies.”

Buitenlandse investeringen niet gebeterd
Dat in die 10 jaar alles lineair verbeterd is, is overdreven. “Zo stelden we al bij de aankondiging van de sluiting van Ford Genk dat er een tandje moest worden bijgestoken op vlak van acquisitie”, herinnert Leten zich. “In 2012 wist Limburg 14 buitenlandse investeringen binnen te halen, het laagste aantal van alle Vlaamse provincies. Hoewel we in 2021 35 investeringen mochten aankondigen, is de groei veel te gestaag en zelfs stabiel gebleven tegenover 2020, het coronacrisisjaar. De rest van Vlaanderen doet het nu veel beter, waardoor het Limburgse aandeel zelfs is gedaald tot minder dan 12% van de totaal aantal buitenlandse investeringen in Vlaanderen.”

Zorgenkindje innovatie
En nog zo’n knelpunt: “Tien jaar geleden wezen we al op het belang om zoveel mogelijk mensen om te scholen naar knelpuntberoepen”, aldus nog de Voka-baas. “Vandaag zien we die mismatch tussen opleiding en arbeidsplaats nog steeds niet beteren. De uitdaging blijft vooral om zoveel mogelijk Limburgse studenten warm te maken voor STEM-opleidingen en de ‘hardere’ BSO- en TSO-opleidingen. We zien wel een stijgende lijn, maar hinken toch achterop tegenover de rest van Vlaanderen. Het resultaat is dan ook dat we minder mensen aan de slag kunnen krijgen binnen wetenschappelijke en technische sectoren, terwijl juist daar Limburg veel groeipotentieel heeft.”

Daarenboven lijkt de grootste uitdaging het binnenhalen van Vlaio-innovatiesteun. “Vandaag gaat maar 7,35% van het totale Vlaamse budget naar Limburg, terwijl dit in 2012 nog 9,35% bedroeg. Nochtans is deze steun cruciaal voor onze bedrijven om te groeien, extra arbeidsplaatsen te creëren en klaar te zijn voor de toekomst. Zeker nu mogen we de boot niet missen”, besluit Leten.