De motor achter die ingrijpende plannen is het Antwerps provinciebestuur. De provincie wil met dit Provinciaal Ruimtelijk Uitvoering Plan (PRUP) het verder bestaan van haar populair domein Zilvermeer definitief veiligstellen. “Het recreatiedomein staat op het huidig gewestplan nog steeds ingekleurd als ontginningsgebied”, legt projectleider Kate Vanderstraeten uit. “Het kan dus nog altijd ontgonnen worden en dat willen we uiteraard niet. Het Zilvermeer is een belangrijk recreatiedomein voor een grote regio. Met dit plan willen we een bestemmingswijziging doorvoeren en het definitief als recreatiegebied veiligstellen. Er wordt ook een stukje zogenaamd ‘natuurverwevinggebied’ voorzien om de overgang van recreatie naar de nabijgelegen natuurgebieden te maken.”
Nieuwe ontginningsgebieden
Echter, voor wat hoort wat. Omdat het witzandbedrijf Sibelco met het Zilvermeer een potentieel ontginningsgebied kwijtspeelt, zijn de plannenmakers wettelijk verplicht om dit te compenseren met alternatieve ontginningsgebieden. Die nieuwe ontginningsgebieden situeren zich in de ondergrond van Mol-Postel, meer bepaald in de omgeving van De Zeven Heerlijkheden, Den Diel en het ‘Russendorp’, tot aan de grens van de Limburgse gemeente Lommel. Dat hier in de ondergrond veel wit zand zit, is geen geheim voor Sibelco. Het bedrijf heeft in deze streek de voorbije jaren zelf hectaren grond opgekocht. Het enige wat de ontginning in de weg stond, was dat gronden op het gewestplan nog ingekleurd stonden als landbouwgebied. “Om ontginning toe te laten, wordt die bestemming landbouwgebied in het PRUP veranderd in ontginningsgebied”, zegt Vanderstraeten.”Er kunnen ook pijpleidingen voorzien worden voor het transport van witzand.”
Eenmaal het witzand ontgonnen is, ontstaan er grote waterplassen die een nabestemming moeten krijgen. In het PRUP worden dat ‘gemengd open ruimtegebied’. “We hebben bewust gekozen voor een algemene bestemming om alle opties wat betreft open ruimten mogelijk te maken”, zegt Vanderstraeten. “De ontginning zal pas op een zeer lange termijn gebeuren. Voor sommige gebieden is dat pas in 2035, voor andere zelfs pas in 2050.“
Grondenruil
Naast het inkleuren van nieuwe landontginningen wil het PRUP Kempense Meren II ook in Postel-Zuid komaf maken met de sterk versnipperde natuur- en landbouwgebieden. “We streven naar het creëren van grote aangesloten gebieden” zegt Vanderstraeten. “Daarvoor hebben we aan grondruilplan opgemaakt waarbij landbouwgrond natuurgebied wordt en omgekeerd natuurgebied landbouwgrond. We deden dat in samenwerking met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en de betrokken grondeigenaars. Dat was een enorm puzzelwerk. Maar op die manier wordt een groot aaneengesloten landbouwgebied geschapen en kunnen natuurgebieden zoals Het Koemook in Postel-Zuid uitgebreid worden.”
Ten slotte werd ook het gebied Schansheide, gelegen in Mol en Dessel en in de onmiddellijke omgeving van het bedrijf Sibelco, betrokken in de plannen. “Dat gebied staat nu nog als ontginningsgebied ingekleurd”, zegt Vanderstraeten. “Maar omwille van zijn landschappelijke eigenschappen wordt die ontginning opgeheven en wordt het een gebied voor kleinschalige landbouw en deels natuurgebied. Ook de hier aanwezige waterwinning van Pidpa krijgt een definitieve bescherming als een gebied voor ‘infrastructuur voor duurzame watervoorziening’.”
Einde in zicht
Na tien jaar van onderzoek en plannen lijkt nu eindelijk een definitieve versie van het PRUP Kempense Meren II in zicht. Nog tot 4 april loopt er een openbaar onderzoek. “Dat openbaar onderzoek is de laatste fase om te komen tot een definitief PRUP”, zegt Vanderstraeten. “We hebben bij de opmaak ervan samengewerkt met de Boerenbond, natuurverenigingen en gemeentebesturen. Ook alle wettelijke instanties bekijken een laatste keer alle documenten. Indien nodig passen de we het ontwerp PRUP nog aan met de adviezen en opmerkingen. ”
Vanderstraeten verwacht dat de provincieraad dit najaar de plannen definitief vaststelt. Nadien kan er enkel nog beroep aangetekend worden bij de Raad van State.
