Vijf jaar na de start van commerciële tv in Vlaanderen (met de komst van VTM in 1989) doken ook de regionale zenders op. Op 1 maart 1994 kregen mensen uit de Kempen voor het eerst nieuws uit eigen streek. Al was dat toen als TV Kempen. “Een naam die slechts een jaar in gebruik was”, zegt huidig hoofdredacteur Jeroen Verlooy (49). “Want na de fusie met TV Mechelen werd de zender omgedoopt tot RTV in de lente van 1995. Toch horen we soms die oude naam nog.”
In het eerste journaal zat onder meer een item over het kappen van bomen aan de Warande in Turnhout. Presentatrice van het eerste uur was Chantal De Meutter, de stem van Voor de dag (Radio 1). Bij de start was de zender niet te ontvangen in de Kempense gemeenten Vorselaar, Grobbendonk, Herselt en Rijkevorsel, bizar genoeg wel buiten de regio. Zelfs in Leopoldsburg.
Eén bekend nieuwsanker van het prille begin werkt nog steeds bij RTV. “Ik was zelfs al dienst op 1 november 1993”, zegt Gunter Mens, die nu eindredacteur is. “Er was toen reeds dagtelevisie, een betere versie van Teletekst met foto’s. Dat bestond al vier maanden voor de eerste nieuwsuitzending.”
Aanvankelijk zat de zender in de Turnhoutse Slachthuisstraat, daarna in Oevel. “In de vroegere stal van een hoeve”, zegt Gunter. “Die was niet hoog genoeg om alle belichting goed te krijgen. Op den duur was er plaatsgebrek. Daarom gingen we naar Lossing in Heultje.”
Het huidige gebouw van RTV. — © Joren De WeerdtMens had de ambitie om op tv te komen. “Ik kwam van enkele Geelse vrije radio’s. Ik deed rechten, met specialisatie mediarecht. Het mediawereldje sprak me aan. Zeker de nieuwspoot. Ik hou nog altijd van muziek, maar nieuws is maatschappelijk relevanter. Ik deed mee aan een examen en een screentest, en belandde op tv. De eerste jaren waren heftig. Twee reportages overdag draaien en ’s avonds het nieuws lezen. We waren jong en smeten ons. Dan lukt er veel.”
Bij huidig nieuwsanker Els Van Hove (43) was die schermambitie er aanvankelijk niet. “Het kwam zelfs niet in me op dat zoiets kon”, zegt ze nuchter. “Maar op een dag kwam het ter sprake dat er geen vrouwelijke sportankers waren. Ik deed mee aan een screentest, en die was oké. Toen iemand van de nieuwsankers stopte, rolde ik ook het nieuws in. Dat presenteer ik al vijftien jaar.”
Het trio in het bekende nieuwsdecor. — © Joren De WeerdtVan Hove klopte bij RTV aan voor haar stage, net als huidig Studio Brussel- en Play Sports-host Joris Brys (34) in 2010. “Nochtans polste ik eerst bij ATV”, zegt hij. “Maar de baas zei dat ik ook in het weekend moest werken. Ik speelde toen voetbal in het weekend, en als luie student zag ik dat niet zitten. Zo kwam ik bij RTV terecht. Daar leerde ik het vak.”
Kilometers malen
RTV heeft een groot uitzendgebied. Van Arendonk tot Bornem, of van Laakdal tot Merksplas. “We zijn een landelijk gebied”, zegt Van Hove. “De verste locaties zijn 75 minuten rijden, in die tijd zit je via de snelweg al in Luik. Het verkeer is vaak een uitdaging.” Ze herinnert zich haar tweede stagedag. “Twee opdrachten, allebei niet gelukt. We kwamen te laat op de eerste locatie, waar we niks meer konden aanrichten. Vervolgens moesten we naar Brussel, omdat Kurt Van de Wouwer er aankondigde dat hij de Tour reed. We raakten vast in een file. Ik heb geen idee hoe dat toen is opgelost, maar er valt altijd een oplossing uit de bus. Televisie is per definitie creatief zijn, en inspelen op onverwachte zaken.”
Els en de vermaledijde E313. — © Joren De WeerdtOf reportages maken over zaken waarvan je weinig afweet. Dat weet Joris als geen ander. “Plots moest ik Bart Somers interviewen over het mobiliteitsplan in Mechelen. Ik voelde me erg onzeker. Ik merkte wel dat politici beseften dat bij een regionale zender vaak mensen hun eerste stappen in de media zetten. Ze benaderden ons niet als een journalist met tonnen ervaring. Dat apprecieerde ik.”
Joris Brys presenteerde enkele jaren het RTV Nieuws. — © Joren De WeerdtVerlooy gaat al jaren niet meer de baan op. “Wel in de beginjaren. Ooit mocht ik naar voetbalclub Westerlo, voor een interview met trainer Jan Ceulemans. De ontmoeting met mijn jeugdidool was een magisch moment. Dat ik er nu aan denk, zegt voldoende.”
Anekdotes in overvloed. “De opmerkelijkste locatie waar ik ooit een reportage draaide? Pal op de E313”, lacht Els. “Ik zou de woordvoerder van het Agentschap Wegen en Verkeer interviewen over de vele files door wegenwerken. Maar de snelweg stond weer vast. Drie uur lang. We stapten uit en spraken mensen die ook in hun auto vastzaten. Opnieuw een perfect voorbeeld van inspelen op wat je meemaakt.”
Uit de oude doos: gezichten Erica Priem, Joris Brys, Els Van Hove en Erika Van Tielen in 2015. — © BELGAZo werd Els gesommeerd naar Graspop te rijden, waar de toestroom van festivalgangers begon. “Maar ik was daar niet op voorzien. Ik had een kleurrijk bloemenkleed aan, en ik kon me niet meer omkleden. Ik viel compleet uit de toon tussen die stoere kerels in het zwart.” (lacht)
Jeroen gaf nooit forfait, behalve… op zijn eerste werkdag. “Ontstoken amandelen. Ik was amper te verstaan. Maar sinds die eerste dag overkwam me dat nooit meer.”
Gunter heeft een vestimentaire anekdote. Jarenlang droeg hij een stropdas als nieuwsanker. “Ik haatte het, maar de bazen stonden erop dat ik keurig in pak en das presenteerde. Ik ben die das als statement blijven dragen, zelfs toen dat elders al uit de mode was.”
Andere tijden
RTV evolueerde mee met de tijd. “Dertig jaar geleden gaf men de journalist 20 frank mee, zodat die op café kon bellen naar de redactie om te weten of er nieuws in de buurt was”, zegt Verlooy. “Tegenwoordig sturen camera’s op het terrein hun beelden door, zodat de redactie aan de slag kan. Geen gedoe meer met videotapes.”
Zo ziet de redactie eruit. — © Joren De Weerdt“Vroeger ging er altijd een cameraman mee, zodat ik me alleen maar moest ontfermen over het verhaal”, zegt Mens. “Nu zijn er drie videojournalisten die elk apart een reportage volledig maken: zowel beeld als verhaal.”
RTV beperkt zich niet tot de regio. “Ik zat ooit in Australië”, zegt Els. “Vanwege het WK ballonvaren waaraan iemand uit Olen meedeed. Of ik vloog naar Brazilië voor een reportage over een Kempens meisje in Cirque du Soleil. Zulke opdrachten zijn nu niet meer aan de orde.”
Droomde Els niet van een nationale carrière? “Nu niet meer. Ooit kon ik bij Karrewiet (Ketnet) beginnen. Maar ik denk dat bij die grote nieuwsdiensten meer haantjesgedrag is. Een gebrek aan ambitie? Goh, voor mij is menselijkheid belangrijk. Ik moet me goed voelen in een groep om te functioneren. Ik werkte nooit elders. Er was ook nooit een moment dat ik RTV beu was.”
“Jongeren van nu trekken alle registers open”, aldus Gunter. “Mijn generatie heeft vaker die Kempense schuchterheid, en durft niet springen in het diepe. De stille Kempen, weet je wel.”
Joris ging wel nationaal. In 2017 trok hij de RTV-deur dicht. “Omdat er elders voldoende kansen kwamen én de combinatie onmogelijk was. Ik zat geregeld in het Verenigd Koninkrijk voor interviews met Rode Duivels in de Premier League, en presenteerde op Studio Brussel. Dan kan je er niet een dagelijks journaal bijnemen. Maar RTV gaf me de kans om mezelf te leren kennen als presentator en journalist. Om een eigen stijl te ontwikkelen, het bracht me tot de persoon die ik nu ben. Daarvoor ben ik ze erkentelijk.”
Allround
De ploeg van RTV is verrassend groot. “Ja, maar vooral door het groot aantal freelancers”, zegt Jeroen. “Dan kom je aan enkele tientallen mensen. Op een doorsnee dag loopt er hier veel minder volk rond.”
Regionaal nieuws betekent niet dat het er minder hectisch aan toegaat dan bij VRT of VTM. “We maken twee uitzendingen per dag, voor Kempen en Mechelen. De uitzending begint om 18u, het moet snel gaan. Soms zit een reportage nog in montage als we in de studio beginnen. Als we weten dat er belangrijk nieuws in aantocht is, monteren we dat stuk meteen in de eerste heruitzending.”
Achter de schermen moet het soms snel gaan. — © Joren De Weerdt“Bij een regionale zender moet je allround zijn”, zegt Brys. “Het ene moment breng je hard nieuws, daarna praat je met boer Jos over de grootste pompoen van Kasterlee. Als studenten tips vragen, zeg ik altijd aan te kloppen bij regionale tv. Bij een groot productiehuis of grote zender kom je vaak niet verder dan koffie zetten. Al in mijn eerste stageweek mocht ik mee op pad: de supportersclub van Tom Boonen maakte zich klaar om naar een belangrijke koers te gaan. Ik herinner me dat mijn ouders voor het scherm zaten om het werk van hun zoon te aanschouwen. Terwijl ik niet eens de reportage inlas. Maar mijn naam kwam in beeld en dat was een wow-moment. Ze zagen dat nog twee keer in de herhaling.”
Twee keer over de meet
Geen 30 jaar RTV zonder Frans Schillebeeckx. De reporter, jarenlang één van de pijlers, overleed in 2023. Hij was de sportjournalist bij wie Wout van Aert en Tom Boonen eerst passeerden na de meet. Maar Frans maakte ook veel algemeen nieuws. “Je kan je niet voorstellen wat Frans voor RTV betekende”, zegt Els. “Een schat aan contacten, zo veelzijdig. Zelfs toen hij ziek was, werkte hij door. Hij werd amper 65, en overleed met zijn pensioen in zicht. Een zware klap voor RTV.”
Frans Schillebeeckx was jarenlang een onmisbare schakel bij RTV. — © rtvWat rest zijn talloze anekdotes. “Zoals van die koers”, lacht Jeroen. “Frans speelde het ooit klaar om een wielerkoers met een ronde in te korten, omdat we het anders niet op tijd op tv kregen.”
“Volgens mij was dat omdat we daarna tijdig bij een voetbalmatch moesten zijn”, herinnert Els zich. “Frans liet ook ooit een renner die won nog eens over de streep komen omdat de cameraman het gemist had. Toen motorcrosser Joël Smets wereldkampioen werd, regelde Frans een helikopter om de beelden tijdig bij RTV te krijgen. Zoals Frans maken ze ze niet meer.”
“Ik zag de ploeg terug op zijn begrafenis”, zegt Joris. “Een zeldzame reünie met ex-collega’s. Heultje is een uithoek als je in Antwerpen woont en familie in Turnhout hebt. Ik legde ooit nog eens de route af van Heultje naar Turnhout. Om dat gevoel van weleer op te roepen. Een mooie tijd.”
210.000 kijkers per dag
RTV staat al dertig jaar op eigen benen, wat niet evident is. “Je bent onder meer afhankelijk van reclame-inkomsten. Als die onder druk staan, heeft dat effect in je bedrijf. We kunnen alleen maar onze best doen om een goed programma af te leveren, zodat we adverteerders tonen dat het waardevol is om hun reclame bij ons te brengen”, zegt Verlooy.
Jeroen in de regiekamer bij RTV. — © Joren De Weerdt“We zitten op 210.000 kijkers per dag (een kwart van alle mensen in Mechelen en de Kempen, red.), waarmee we meespelen in de kopgroep van de regionale zenders. Belangrijk, want elke regionale zender krijgt een bereikvergoeding die men afweegt tegen de anderen.”
Het verschil met 1994 is groot. “Toen waren wij nieuwsmakers”, klinkt het. “Nu nog, maar nu duikt nieuws overal op. Denk aan Facebook. We werden ook een filter om waarheid van leugen te onderscheiden, om te selecteren wat belangrijk is.”
Ziet Verlooy RTV de veertigste verjaardag vieren? “Absoluut. Het kan dat onze website tegen dan belangrijker is dan de klassieke uitzending.” Mens knikt. “Jongeren pikken het nieuws op eender welk moment mee. Die hebben geen behoefte meer aan het klassieke journaal.”
“Maar op welke manier het ook is, iedereen zal altijd graag lezen en kijken naar nieuws uit eigen streek”, besluit Van Hove.
