Deze maand verhuizen de zusters trappistinnen van de abdij Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth in Brecht naar het grondig verbouwde slotklooster. Daarmee wordt de eerste fase van de renovatie van deze abdij afgerond. Architects In Motion (AIM) uit Turnhout ontwierp de verbouwing van deze neo-romaanse abdij die in 1950 werd gebouwd.
“Mijn vader ontwierp ooit het nieuwe klooster van de zusters Clarissen aan de Heizijde in Turnhout”, vertelt architect Luc Vanhout. “Maar voor ons is dit allerminste een alledaagse opdracht. De abdij van de trappistinnen was aan een renovatie toe. De levensomstandigheden zijn er niet meer van deze tijd en op het vlak van energie is het ronduit archaïsch. Wij hebben, net als andere architecten, een voorstel moeten doen. Het klikte. We hebben met de zusters een lang traject afgelegd, want het is niet evident om zo’n groot complex te verduurzamen. De renovatie moest betaalbaar zijn. De zusters voorzien in hun levensonderhoud door de verkoop van onder andere zeepproducten en zijn voor de verbouwing deels afhankelijk van giften. Het gebouw is ook te groot voor het aantal zusters dat er woont. Er zijn ook zusters die zorg nodig hebben en voor wie er aangepaste kamers moeten zijn. Het is wel een levendige kloostergemeenschap.”
Grote kerk, kleine winkel
De zusters trappistinnen leven sober. “Er is een discussie geweest over de vraag of we moesten voorzien in een badkamer in elke kamer”, illustreert Luc Vanhout. “Sommige zusters waren voorstander, andere zusters niet. Zulke zaken bespraken we met het bouwcomité, dat uit vier zusters bestaat. Ook de verbouwing van de kerk, die te groot is, wordt uitgebreid besproken.”
De kerk is te groot, de winkel waarin de zusters hun producten verkopen is te klein. Dus werd het plan opgevat om een deel van de kerk te verbouwen tot een winkel. “We hebben voor dat ontwerp een beroep gedaan op broeder Michele Badino. Deze Italiaanse broeder uit het Monastero di Bose in San Masseo is ook architect. Hij heeft het ontwerpproces begeleid. Met hem bespraken we alles wat met het liturgische te maken heeft. Hoe kunnen we de kerk herschikken, waar komen het altaar en het preekgestoelte, waar zitten de zusters?”
“Je moet zo’n aanpassingen uitleggen aan zusters die er al hun hele religieuze leven verblijven en zes keer per dag gaan bidden in de kerk”, vervolgt Luc Vanhout. “De inbreng van de broeder was daarom niet alleen erg waardevol, maar ook noodzakelijk. Architecturaal spreken we dezelfde taal, maar de broeder-architect bekijkt zo’n ontwerp vanuit een andere hoek. Dat was ook voor ons interessant en leerzaam.”
